© २०२३
विश्वकै सर्वोच्च शिखर सगरमाथाको कीर्तिमानी विश्व रेकर्ड कायम गर्ने नेपाली शेर्पाहरूको योगदान जति प्रशंसा गरेपनि कम हुन्छ । त्यसमाथि पछिल्लोसमय नेपाली महिला पर्वतारोहीहरूको नाममा समेत विश्व रेडर्क बन्नु नेपालकै लागि गौरवको बिषय हो । हालै कामीरिता शेर्पाले ३० औँ पटक सगरमाथा आरोहण गरी नयाँ कीर्तिमान कायम गरेका छन । नेपाली महिला आरोही फुञ्जो झङ्मु लामाले १५ घण्टाभन्दा कम समयमै विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा आरोहण गरेर कीर्तिमान कायम गरेकी छिन । गोरखाकी फुञ्जोले हालै सगरमाथाको चुचुरोमा पुगेर सगरमाथाको सबैभन्दा छिटो महिला आरोहीको कीर्तिमान बनाउन सफलता पाएकी छिन । उता एकै याममा तीनपटक सगरमाथाको शिखरमा पुगेर पूर्णिमा श्रेष्ठले कीर्तिमान कायम गरेकी छिन । श्रेष्ठले यसअघि यही याममा मे १२ तारिखमा पहिलो पटक र मे १९ मा दोस्रो पटक सगरमाथाको सफल आरोहण गरेकी थिईन । श्रेष्ठ एउटै याममा तीन पटक सगरमाथा आरोहण गर्ने विश्वकै पहिलो महिला बनेकी हुन । त्योमात्रै होइन गोरखाको आरुघाट गाउँपालिका–१० की श्रेष्ठले सन् १०१८ मा पहिलो पटक सगरमाथा आरोहण गरेकी थिईन ।
उता वसन्त ऋतुको जारी आरोहणमा कामिरिताले यसअघि धेरैपटक सगरमाथाको सफल आरोहण गरेर आफ्नै नाममा रहेको कीर्तिमान तोडेर नयाँ रेकर्ड कायम गरेका छन् । यसअघि उनले वैशाख ३० गते २९ औँ पटक सगरमाथा आरोहण गरेका थिए । सोलुखुम्बुको खुम्बु पासाङ्ल्हामु गाउँपालिका थामेका ५४ वर्षीय कामीरिता कुशल पर्वतारोही पथप्रदर्शक हुन । सन् १९९४ मे १३ मा पहिलोपटक सगरमाथाको चुचुरोमा पुगेका कामीरिताको नाममा आठ हजार मिटर अग्ला शिखरमा सबैभन्दा बढी आरोहण गरेको कीर्तिमान छ । अर्को गौरवको कुरा के छ भने सगरमाथा आरोहणको ७१ वर्षे इतिहासमा सर्वाधिक आरोहण गर्ने एकमात्र कीर्तिमानी आरोही कामीरिता शेर्पा हुन । अघिल्लो वर्षको वसन्त ऋतुमा सोलुखुम्बुकै पासाङ दावा शेर्पाले २७ पटक सगरमाथा आरोहण गरेर कीर्तिमान कायम गरेका थिए । पासाङ दावा शेर्पालाई पनि नेपालले मात्रै होइन विश्वले सम्झिरहेको छ ।
नेपाली महिला आरोही फुञ्जो झङ्मु लामाको नाममा १५ घण्टाभन्दा कम समयमै विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा आरोहणको कीर्तिमान छ ।
सगरमाथा आरोहणमा यसअघि दोलखाका पेम्बा दोर्जे शेर्पाले आठघण्टा १० मिनेटमा सगरमाथा आरोहण गरेर सबैभन्दा छिटो सगरमाथा आरोहण गर्ने पुरुषको रूपमा गिनिजबुकमा रेकर्ड कायम गरेका थिए । नेपाली पुरुष तथा महिला आरोहीको साहसिक कामले संसारभर नेपालको साहसिक पर्यटन प्रवद्र्धनमा नयाँ सन्देश दिनुका साथै विश्वशान्ति, जलवायु परिवर्तन, पर्यटन प्रवद्र्धमा लाग्ने आरोहीको प्रोत्साहनमा पनि भूमिका खेलेको छ । विश्व कीर्तिमानी आरोहीहरूले सोलुखुम्बुको खुम्बु क्षेत्र र गोरखाको मनास्लु क्षेत्रमा हेलिकप्टरमा झुण्डिएर हिमालको चुचुरा, खोच, ग्ल्यासिएरसम्म पुगेर आरोहणका क्रममा घाईते भएका तथा हिउँ पहिरोमा फसेकाहरूको उद्धार गर्दै आएका छन । जेहोस सगरमाथा आरोहणमा कीर्तिमान बनाउन सफल नेपालका हिउँ चितुवाहरूले विश्वमै नेपालको मान, इज्जत र प्रतिष्ठा अभिबृद्धिमा ठूलो सहयोग पु¥याएका छन । विश्वकै अग्लो सगरमाथा नेपालको गौरव, पहिचान र प्रतिष्ठा पनि हो । सगरमाथाको देश भनेर विश्वमै पहिचान बनाएको नेपाललाई चिनाउन कीर्तिमानी हिउँ चितुवाहरूले समेत ठूलो योगदान पु¥याएका छन । बधाई छ हिउँ चितुवाहरू– जसले आफ्नो ज्यानको बाजी थापेर देशको इज्जत र प्रतिष्ठा बढाउन भरथेग परिश्रम गरेका छन् । आजको सम्मान उनीहरूकै नाममा ।