© २०२३
दाङ, १९ जेठ ।
घोराही उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १३ बडहरास्थित शान्तिनगर घर भएकी लक्ष्मी बिकको उद्धार गरिएको छ । वैदेशिक रोजगारीका क्रममा मानसिक समस्या भएपछि घर फर्किएकी ३३ वर्षीया लक्ष्मीको मानसिक समस्या थप बल्झिँदै गएपछि शुक्रबार घोराही उपमहानगरपालिकाको स्वास्थ्य शाखा र वडा नम्बर १३ को पहलमा उद्धार गरी घोराही १० नारायणपुरमा रहेको मानव कल्याण समाज सेवा घरमा लगिएको छ ।
घरको आर्थिक अवस्था निकै कमजोर रहेको तथा मानसिक सन्तुलनसमेत दिनप्रतिदिन बिग्रँदै जान थालेपछि उनको उद्धार गरी सेवा घरमा लगिएको हो । केही महिनायता एक्लै कोठामा बस्ने, खान लाउनको ठेगानसमेत नहुने, श्रीमानलाई अनाहकमा कुटपिट गर्ने जस्ता क्रियाकलाप गर्न थालेपछि उनको उद्धार गरिएको वडा नम्बर १३ का वडा अध्यक्ष डुल्लुराम पोख्रेलले जानकारी दिए ।
श्रीमान सोनु बिकले ज्याला मजदुरी गरेर जीविकोपार्जन गर्दै आएको अवस्थामा लक्ष्मीको उपचार लगायत स्याहार सुसारमा समस्या हुँदै आएको थियो । उद्धार गरी एम्बुलेन्समार्फत सेवा घरमा लगिएको स्वास्थ्य शाखा प्रमुख राधा पौडेलले जानकारी दिइन । अब उनको मानसिक उपचारसँगै अरु स्याहार सुसारको व्यवस्थापनमा पालिकाको तर्फबाट पनि पहल हुने उनको भनाई छ ।
यसरी भयो उद्दार
जेठ १६ गते साँझ घोराहीमा रहेको हेल्थ फाउण्डेशनकी मनोसामाजिककर्ता भूमिका जिएमले स्वास्थ्य शाखा प्रमुख राधा पौडेललाई लक्ष्मी बिकको अवस्थाका बारेमा जानकारी गराइन् । अवस्था नाजुक रहेको र तत्काल उद्धार आवश्यक रहेको भनेपछि पौडेल साँझै लक्ष्मीको घरमा पुगिन् । ‘महिनौँदेखि बन्द कोठामा फोहर शरीर, दिसापिसाब एकै ठाउँमा, ओढ्ने ओछ्याउने सबै धुलोमैलोले लतपतिएको, मानसिक सन्तुलन ठीक अवस्थामा नभएको देखेँ,’ स्वास्थ्य शाखा प्रमुख पौडेलले भनिन् ‘अवस्था निकै नाजुक लाग्यो । घरमा सहयोग गरिदिने पनि रहेनछन् । श्रीमान ज्याला मजदुरी गरेर जीविकोपार्जन गर्न ठिक्क रहेछ । बालबच्चा साना अनि कसरी हेरचाह होला भन्ने लाग्यो ।’
स्थानीयका अनुसार केही दिनसम्म लक्ष्मीको मानसिक स्वास्थ्य अवस्था ठिकै थियो । अन्ततः शरीरमा लगाएको कपडासमेत फालेर हिड्ने अवस्था भएपछि पालिकालाई यो बारेमा जानकारी पुगेपछि उनको उद्धार भएको हो । लक्ष्मीले आफ्ना श्रीमान सोनुलाई भौतिक आक्रमण गरेर घाईते बनाएकी छन् । यसअघि पनि पटक पटक भौतिक आक्रमण गर्ने, घरमा भएका जिन्सी सामान तोडफोड गर्ने गर्थिन् ।
उनका श्रीमान सोनुका अनुसार लक्ष्मी केही वर्ष अघि रोजगारीको सिलसिलामा वैदेशिक रोजगारीमा गएकी थिइन् । विदेश जाने अनि घर आउने क्रम चलेको थियो । शुरुवाती समयमा लक्ष्मीमा मानसिक समस्या देखिएको थिएन । पछिल्लो पटक खाडी मुलुकमा फेरि रोजगारीका लागि गएको बेला उनको स्वास्थ्यमा समस्या देखियो । विदेशमा उपचार गराउँदा सञ्चो नभएपछि उनी घर फर्किइन् । श्रीमानले उपचारको कोशिस गरे । राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा लगेर मानसिक रोग विशेषज्ञसँगको परामर्शमा औषधी सेवनपछि केही सुधार देखिएको श्रीमानको भनाई छ । तर, औषधी खान छाडेपछि मानसिक समस्या बल्झिँदै गयो र अहिले उद्धार गरेर मानव कल्याण समाज सेवा घरमा लैजानु पर्ने अवस्था आयो ।
सडक मानवमुक्त बनाउने अभियानका साथ अघि बढेको घोराही उपमहानगरपालिकाले अहिले यस प्रकारका व्यक्तिको उद्धार गरेर सम्बन्धित ठाउँमा व्यवस्थापन गर्ने काम गरेको छ । अहिले सेवा घरमा ३५ जना मानवले आश्रय लिइरहेका छन् ।