© २०२३
पछिल्लो केही साता यता नेपालका विभिन्न स्थानमा कोरोनाका संक्रमित बढ्दै गएका छन । सुदूरपश्चिममा कोरोना सङ्क्रमण उकालो लागेको छ । भारतबाट फर्किनेहरूमा कोरोना सङ्क्रमण बढेको देखिएको छ । कामको सिलसिलामा भारत पुगेकाहरू पछिल्लो समय बिसु पर्व मनाउनका लागि स्वदेश फर्किरहेका छन् । घर फर्किनेहरूको सिमानाकामा चेकजाँच गर्दा कोरोना सङ्क्रमण पुष्टि भइरहेको छ । यसले नेपालमा कोरोनाको जोखिम बढाएको छ । सुदूर पश्चिममा चैतको १८ गतेसम्म ५८ जनामा कोरोना सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ । त्यसअघि माघमा १५ र फागुनमा ३२ जनामा कोरोना सङ्क्रमण देखापरेको थियो । चैतमा कोरोना सङ्क्रमण अझै उकालो लागेको छ । अर्को कुरा कोरोना देखिएका सबै भारतबाट फर्किएका भएकोले भारतबाट फर्किनेहरूसंग स्वास्थ्य सावधानी अपनाउनु जरुरी देखिएको छ । कोरोना संक्रमण बढ्दै गर्दा प्रदेश सरकारले भने खासै चासो दिएको छैन । अब नागरिक आफैले कोरोना जोखिम बढ्दै गएकोले सतर्कता अपनाउनु जरुरी छ । भारतको जोखिम क्षेत्रबाट आएकाहरूमा रुघाखोकी, ज्वरो, टाउको दुख्नेजस्ता लक्षण देखिएकोले स्वास्थ्य मापदण्ड पालनामा ध्यान दिनुपर्ने आवश्यक छ । जोखिम बढ्दै गएकोले कोरोना रोकथाम गर्न सरकारले तयारी गर्नुपर्ने देखिएको छ । होइन भने अवस्था भयावह नहोला भन्न सकिदैन । अर्कोतर्फ देशको राजधानी काठमाण्डौंमा समेत मौसम परिवर्तनसँगै कोरोना फ्लु लगायतका श्वासप्रश्वास सम्बन्धी बिरामी बढ्दै गएका छन् । चिकित्सकहरूले पछिल्लो केही सातादेखि अस्पतालमा खोकी लाग्ने, ज्वरो आउने, जिउ दुख्ने, स्वाद हराउनेजस्ता स्वास्थ्य समस्या लिएर बिरामी आउने गरेकोले अव सावधानी अपनाउन ढिलाई गर्न हुँदैन । हरेक नागरिकले मास्क अनिवार्य प्रयोग गर्ने, भीडमा नजाने र स्वास्थ्य मापदण्ड पालनामा लापरवाही गर्नु हुँदैन । चिकित्सकहरूले सामान्य रुघाखोकी त होनी भनेर धेरैले हेलचेक्र्याइँ गर्दा कडा खालका निमोनिया देखिएर मानिसको मृत्यु हुने भएकाले हेलचेक्र्याइँ नगर्न चिकित्सकको सुझाव छ । समाजमा फ्लु र कोरोनाको सङ्क्रमण एकैपटक फैलिएको र यसले जटिल स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन सक्ने भएकोले हेलचेक्र्याइँ नगर्न चिकित्सकहरूले गरेको अनुरोध सवैले मनन गर्नेमात्र होइन दैनिक जीवनमा लागूसमेत गर्नु जरुरी छ । विभिन्न अध्ययनहरूले पनि दुवै सङ्क्रमण एकैपटक फैलिँदा जटिल स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउने देखाएको छ । युवाले रुघाखोकीलाई हेलचेक्र्याइँ गर्दा दीर्घरोगी, ज्येष्ठ नागरिक बालबालिका धेरै प्रभावित बन्दै गएका छन । रुघाखोकी लाग्ने, ज्वरो आउने, शरीर दुख्ने, स्वाद हराउँदै जानेजस्ता लक्षण देखिएमा सकेसम्म छुट्टै बस्ने र जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालन गर्न चिकित्सकको सुझाव छ । फ्लु र कोरोनाको लक्षण उस्तै हुने हुँदा पहिचान गर्न प्रयोगशालामा जाँच गरेर नै हेर्न ढिलाई नगरौं । उता काठमाण्डौंमा यही महिनामा अस्पतालमा १० जना कोरोनाका बिरामी आइसियुमा भर्ना भएका थिए । यसले कोरोना जोखिम बढ्दै गएको र समयमै स्वास्थ्य सावधानी अपनाउन ढिलाई गर्न नहुने अवस्थाप्रति लापरवाही नगरौं । यद्यपि अहिलेको कोरोना कुन भेरियन्ट हो भन्ने कुरा अहिले पुष्टी भैसकेको छैन । चिकित्सकहरूले कोरोना बढेको कुरामा आम सर्वसाधारणलाई सूचित गर्न ढिलाई गर्नु हुँदैन । कोरोना पुष्टि भएकाहरू अधिकांश ज्येष्ठ नागरिक दीर्घरोगी छन् । उनीहरूमा कोेरोनाको पुरानै भेरिएन्ट पुष्टि भएको हो कि नयाँ भन्ने पत्ता लागेको छैन । कोरोना भेरिएन्ट पुष्टी गरि जोखिम कत्तिको छ भन्नेकुरा छिनोफानो गर्न अव ढिलाई नगरियोस् । अव आम नागरिकले समेत स्वास्थ्य सावधानी अपनाउनेतर्फ आफैपनि प्रयास गर्नु जरुरी छ । बिरामी भएका व्यक्तिहरूसँग भौतिक दूरी राख्ने, खोक्दा वा हाच्छिउँ गर्दा आफ्नो मुख र नाक छोप्ने, शारीरिक रूपमा सक्रिय हुने र प्रशस्त तरल पदार्थ र पौष्टिक खानेकुरा खानुपर्दछ । सम्भव भएसम्म बिरामी हुँदा घरमै बस्नुपर्ने चिकित्सकहरूको सुझाव आत्मसाथ गरौं । रोग फैलन नदिन बेलाबेलामा साबुनपानीले हात धुने, हातले आँखा, नाक वा मुख नछुने, भिडभाडमा जाँदा माक्स लगाउने गरौं ।