© २०२३
सुर्खेत ।
कर्णालीका पूर्वमुख्यमन्त्री जीवनबहादुर शाही र राजकुमार शर्माले संघीयता कार्यान्वयनमा संघीय सरकार बाधक रहेको बताएका छन् । बाध्यात्मक अवस्थामा संघीयताको अभ्यास भएको उनीहरुको भनाई छ । मुख्यमन्त्रीद्धय भन्छन् ‘काठमाडौमा पानी पर्यो भने कर्णालीमा छाता ओढ्नुपर्छ ।’
वीरेन्द्रनगरमा बुधबार कर्णाली उत्सवः कुडा कर्णालीका छैटौँ संस्करणमा खलंगाः शक्तिको सदरमुकाम सत्रमा बोल्दै उनीहरुले यही तरिकाले संघीयताको अभ्यास गरिए प्रदेशको औचित्य समाप्त हुने अवस्था आउने बताए ।
संघीयता बाध्यताले स्वीकारे जस्तो देखिन्छ, प्रदेशका कार्यकारी प्रमुखले संघको आदेश मानेर बस्नुपर्ने अवस्था आएको पूर्वमुख्यमन्त्री जिवनबहादुर शाहीले बताए । संघले नै प्रदेशलाई चलाउने हो भने संघीयताको औचित्य नरहेको उनको भनाई छ । आफु मुख्यमन्त्री रहँदा संघको हस्तक्षेपका कारण काम गर्न समस्या रहेको बताए ।
‘मलाई के लागेको थियो भनेम मुख्यमन्त्री होइन मुखमन्त्री हो , कसलाई मन्त्री गराउनुपर्ने हो कसलाई समितिको सभापति बनाउनुपर्ने हो त्यही जिम्मेवारी हुने’ उनले भने, ‘यदी काठमाडौंमा पानी प¥यो भने कर्णालीमा हामी छाता ओड्न पर्छ त्यो पनि चुहिने छाता ।’
प्रदेशको मुुख्यमन्त्री भन्दा वडाअध्यक्ष बलियो हुने उनले बताए । ‘मुख्यमन्त्रीको भ्यालु छैन, केन्द्रबाट हलियाजस्तो व्यवहार केन्द्रबाट भएको छ’, उनले भने,‘मुख्यमन्त्री भन्दा वडाध्यक्ष बलियो छ ।’
यही तरिकाले संघीयताको अभ्यास गर्ने हो भने प्रदेश संरचनालाई खारेज गर्न नेताहरूसमक्ष प्रस्ताव गर्दै आएको पूर्वमुख्यमन्त्री शाहीले बताए । उनले प्रहरी प्रदेशलाई नदिने, कर्मचारी पनि संघले पठाइदिने हो भने हाम्रो संघीयताको काम नहुने बताए ।
माओवादी केन्द्रका कर्णाली प्रदेशसभा संसदीय दलका नेता तथा पूर्वमुख्यमन्त्री शर्माले आफूले १४ महिना प्रदेशको नेतृत्व गर्दा तीनपटक विश्वासको मत लिनुपरेको सन्दर्भ उल्लेख गर्दै कर्णालीलाई योजनाबद्ध पछाडि पारिएको बताए । सामन्तवाद अझै ज्यूदै भएको उनको भनाई छ ।
‘प्रदेशको एकल अधिकार सूचीमा भएका अधिकार पनि नदिनु भनेको संघीयताविरोधी, सामन्तवादी चिन्तन हो’ उनले भने, ‘संविधानले समन्वय, सहअस्तित्व र सहकार्यलाई जोड दिएको छ ।’ उनले भने, केन्द्र सरकारको रवैयाका कारण जनतामा संघीयताप्रति निराशा पैदा गराएको उनको भनाई थियो ।
‘संघले दिनुपर्ने हामीले माग्नुपर्ने संघ दाता जस्तो आमी भिखारी जस्तो भयौ’ उनले भने, ‘केन्द्रीकृत मानसिकता अझै ज्यूदै देख्छु म ।’