© २०२३
प्युठान, ०७ भदौ ।
पवित्र धार्मिक तीर्थस्थलका रूपमा रहेको स्वर्गद्वारी दर्शन गर्ने पर्यटकको सङ्ख्या झण्डै दश हजारले घटेका छन् । गत वर्षको साउनको तुलनामा यस वर्षको साउनको सङ्ख्या हेर्दा सो तथ्यांक भेटिएको हो ।
स्वर्गद्वारी आश्रम स्थित इलाका प्रहरी कार्यालय खालले तथ्याङ्क राख्दै आएको छ । प्रहरीको तथ्याङ्क अनुसार चालु वर्षको साउनमा नेपाली र भारतीय पर्यटक गरी चौतिस हजार चार सय ७ जना पर्यटक स्वर्गद्वारीमा आएका छन् । ती मध्ये उन्तीस हजार ४ सय ६६ भारतीय र चार हजार ९ सय ४१ नेपाली रहेका छन् । गत वर्षको साउनमा चौवालिस हजार एक सय २२ जना पर्यटक आएको तथ्याङ्क रहेको प्रहरी कार्यालय प्रमुख प्रहरी सहायक निरीक्षक टोप बहादुर गिरीले जानकारी दिए । दुई वर्षको तथ्याङ्क अनुसार चालु वर्षको साउन महिनामा नौ हजार सात सय पन्ध्र जना पर्यटक घटेको देखिन्छ । गत वर्षको साउनमा पैतीस हजार ३ सय ३७ जना भारतीय र आठ हजार ७ सय ८५ जना नेपाली रहेका छन् । तथ्याङ्क अनुसार गत वर्षको साउनको तुलनमा झण्डै दोव्वरले नेपाली पर्यटक घटेका हुन् ।
दाङको घोराही र भालुवाङ देखि स्वर्गद्वारी पुग्न सकिन्छ । बढी सङ्ख्यामा पर्यटकहरूले यात्रा भालुवाङ–चकचकेबाट गर्ने गर्दछन् । पछिल्लो समयमा महेन्द्र राजमार्ग जोड्ने भालुवाङ–प्युठान सडकमा समस्या देखिएको छ । सडक समस्याका कारण पर्यटक घटेको स्थानीय विष्णु खनालले बताए । ‘आवास, शौचालय समस्या त छदैछ, सडक मुख्य समस्या देखिएको छ ’ खनालले भने, ‘पर्यटकीय आकर्षणको लागि कुनै पनि सरकारले ध्यान दिन सकेन ।’ सडक अभावमा पर्यटकहरूले पैदल यात्रा गर्न बाध्य हुनु परेकोले आकर्षण घटेको उनको भनाइ छ ।
प्युठानको भालुवाङ–प्युठान सडक पटक पटक बन्द हुँदा पर्यटकहरू अलपत्र पर्ने समस्या झेल्दै आएका छन् । बाटो पार गरी भिंग्रीबाट माथि उक्लने क्रममा पुनः साँघुरो सडक, बिग्रेको सडकका कारण गाडीबाट उक्लेर धकेल्ने, त्रसित हुनु पर्ने समस्या भइरहेको छ ।
स्वर्गद्वारी आश्रमका प्रमुख कोठरी ताम प्रसाद न्यौपानेले सडक समस्यासँगै यस महिना चार वटा मात्रै सोमबार परेकोले समेत कमी भएको दाबी गर्दछ । ‘पाँच वटा सामेबार नभएकोले पर्यटक घटे, सडक समस्या पनि छ’ न्यौपानेले भने ।
स्वर्गद्वारीमा स्वर्गद्वारीमा वैशाखे पूर्णिमा र कार्तिकको पूर्णिमामा विशेष मेला लाग्ने गर्दछ । हिन्दु धर्मालम्वी साउनको महिनालाई पूजाआजा तथा मन्दिर दर्शनको महिनाका रूपमा स्वर्गद्वारी पुग्ने गर्दछन् । वार्षिकरूपमा तथ्याङ्क हेर्दा २०८० मा एक लाख अठार हजार ४ सय ३२ नेपाली, एक लाख छब्बीस हजार ६ सय ४६ भारतीय र एक चिनिया गरी दुई लाख ४५ हजार ७९ जनाले स्वर्गद्वारी दर्शन गरेका थिए । चालु २०८१ सालको चार महिनाको तथ्याङ्क अनुसार त्रियासी हजार ८ सय ९६ भारतीय, बत्तिस हजार ४ सय ४५ नेपाली गरी एक लाख सोह्र हजार ३ सय ४१ जना स्वर्गद्वारी आएका छन् ।
स्वर्गद्वारीमा पर्यटकको वृद्धिका लागि स्तरीय सडक पूर्वाधार, प्रर्याप्त आवास गृह, खानेपानीको प्रर्याप्त उपलब्धता, शौचालयको व्यवस्थापनमा ध्यान दिनु पर्ने स्थानीयहरू बताउँछन् । पूर्वाधार विकासका लागि स्थानीय सरकार, प्रदेश सरकारले ध्यान दिई व्यवस्थापन गर्न सके पर्यटनको आकर्षण थप्न सकिने उनीहरूको धारणा छ ।