© २०२३
सुर्खेत, १५ बैशाख ।
गएको चैत २९ गते डोल्पाको त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिका–४ मा पर्ने सामुदायिक वनमा लागेको डढेलोमा परेका तीनजना बालकको ज्यान गयो । डढेलोमा परी घाइते भएका तीनजना बालकको उपचारका क्रममा मृत्यु भएको हो । उपचारका क्रममा १० वर्षीय सुलस बुढा, १२ वर्षीय विवश बुढा र १३ वर्षीय समन्त बुढाको ज्यान गएको हो । गाउँ नजिकै रहेको वनमा च्याउ टिप्न गएको वेला उनीहरू डढेलोमा परी गम्भीर घाइते भएका थिए ।
डोल्पामै गत चैत २७ गते ठूली भेरी नगरपालिका–४ स्थित मष्टा सामुदायिक वनमा लागेको डढेलो निभाउने क्रममा तीनजना सैनिकको ज्यान गयो । डढेलो निभाउने क्रममा चार जना सैनिक घाइते भएका थिए । जसमध्ये तीनजना सैनिकको ज्यान गएको हो ।
पछिल्लो दुई महिनायता कर्णालीमा आगलागीका घटना बढ्न थालेका छन् । गाउँघरमा आगलागीदेखि लिएर वनमा डढेलो लागेर क्षति भइरहेको छ ।
कर्णालीमा पछिल्लो दुई महिनाको अवधिमा मात्र ७ जनाले आगलागीमा परी ज्यान गुमाएका छन् । प्रदेशमा विगत चार वर्षमा आगलागीबाट ५५ जनाको ज्यान गएको छ । कर्णाली प्रदेश प्रहरी कार्यालयको तथ्याङ्क अनुसार आगलागीको कारण ६७ करोड ९७ लाख ३२ हजार बराबरको क्षति भएको छ । आगलागीबाट प्रदेशका १० जिल्लामध्ये सबैभन्दा बढी मानवीय क्षति कालीकोटमा भएको प्रदेश प्रहरी कार्यालयको तथ्यांक छ ।
प्रहरीको तथ्यांक अनुसार कालीकोटमा १३ जना, डोल्पामा आठ जना, सल्यानमा सात, सुर्खेत र जुम्लामा छ–छ जना, दैलेखमा पाँच, मुगुमा चार, जाजरकोट, रुकुम पश्चिम र हुम्लामा दुई–दुई जनाको मृत्यु भएको छ । दुई सय ७८ घर परिवार विस्थापित भएका छन् । तीन सय ५८ वटा पशु चौपायाको क्षति भएको छ ।
कर्णालीमा अझै कतिपय घरमा टुकी, दियालो बाल्ने गरेको र चुरोट, तमाखु, खाँदाफालिएको आगो लगायतले आगलागी हुने गरेको प्रहरीको भनाइ छ । सहरी क्षेत्रमा भने विद्युत् सर्ट भइ आगलागी हुने गरेका छन् । त्यसैगरी गाउँका सामुदायिक वनमा घाँस राम्रो पलाउने भन्दै आगो लगाउने प्रवृत्ति रोकिएको छैन ।
प्रदेश सरकारको आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालय, विपद् शाखाप्रमुख कृष्णबहादुर रोकायाआगलागीका घटना हुननदिनजनचेतनालाई सशक्तबनाएर लानुपर्ने बताउँछन् । ‘अहिले हामीले गर्ने भनेको सचेतनाका कार्यक्रम नै हो’ उनी भन्छन्, ‘ग्रामीण क्षेत्रमा लापरवाही पनि हुने गरेको छ । जसका कारण आगलागीले ठूलो मात्रामा क्षति गर्ने गरेको छ ।’ सचेतनाको अभावका कारण जहाँ पायो, त्यही चुरोटका ठुटाहरु फाल्ने तथा वनमा डढेलो लगाउने जस्ता कार्यहरु भइरहेका छन् ।