© २०२३
बुटवल, १६ साउन ।
मोतिपुर खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाइ संस्थाले संस्थागत निर्णय बिना जिन्सी सामाग्री खरिद गरिएको भन्दै उपभोक्ताले कार्यालयमा तालबन्दी गरी बिरोध जनाएका छन् ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाका ३ वटा वडा मोतिपुर क्षेत्रका १७, १८,१९ मा बसोबास गर्ने करिव ४२ सय घरधुरीले उक्त खानेपानी उपभोग गर्छन् । यसको कार्यालय भने १९ नं.वडामा रहेको छ । तर यसै खानेपानी संस्थाका अध्यक्ष जंग बहादुर खत्रीले एक्लौटी रुपमा कर्मचारीको मिलेमतोमा कार्यसमितिलाई जानकारी नदिई कुनै पनि निर्णय नगरी अनावश्यक सामग्री खरिद गरी नीतिगत भ्रष्टाचार गर्न खोजेको भन्दै उपभोक्ता समितिका पदाधिकारी र बिभिन्न नागरिक समाजका व्यक्ति र उपभोक्ताहरुले बिरोध जनाएका छन् ।
उक्त सामग्री खरिद पछि भुक्तान दिने बेलामा पदाधिकारीले थाहा पाएपछि भुक्तानी रोकी आर्थिक अपचलन हुन सक्ने र सार्वजनिक खरिद एन विपरित हुन सक्ने भन्दै संस्थाका अध्यक्ष खत्रीको संयोजकत्वमा अनुसन्धान तथा छानबिन समित गठन गरिएको थियो । उक्त छानबिन समितिले निकालेको प्रतिवेदनमा बुटवलमा रहेको आनुपम ईन्टरप्राईजेज र जय कृष्ण ट्रेडिङबाट मिति २०८१÷२÷१६ मा कोटेसन लिएर २०८१÷२÷ २७ र अन्य फरक फरक मितिमा भ्याट सहित १५ लाख ५८ हजार ३ सय ६३ रुपैयाँ बराबरको सामग्री संस्थाको लागि भनी कोटेशनको आधारमा खरिद गरिएको देखिन्छ । संस्थामा कार्यरत कर्मचारी कार्यालय सहायक राधा फौदारबाट संस्थाको नाममा रहेको ग्लोवल बैँकको खाताबाट ९ लाख ४२ हजार ७ सय पचास रुपैयाँको चेक काटी अध्यक्ष जंग बहादुर खत्रीले हस्ताक्षर गरी कोषाध्यक्ष कृष्ण बहादुर नेपालीको हस्ताक्षर बिना नै एक्लौटी गर्न खोजेको आरोप लागेको छ । तर कार्यालय सहायक फौदारका अनुसार चेक काटिए पनि पैसा नबुझाएको बताइन् ।
संस्थाका उपाध्यक्ष मिन प्रसाद श्रेष्ठ, सचिव केशव पाण्डे, कोषाध्यक्ष कृष्ण बहादुर नेपाली, सहसचिव दुर्गा चापागाईं र सदस्य केदार न्यौपाने, जनक गौतम लगायत कार्यसमितिले भने सामग्री खरिद प्रक्रियामा कुनै निर्णय नगरी कुनै जानकारी समेत नरहेको बताए । सचिव पाण्डेका अनुसार सामग्री खरिद गर्दा अलिअलि सामान्य छलफल भए पनि कार्यसमितिको सहमति हुने गरी कुनै पनि निर्णय नगरिएको बताए । खरिद प्रक्रिया बारे आफुलाई पनि अध्यक्षले जानकारी नगराएको सामान आएपछि मात्रै आफुहरुले जानकारी पाएको भन्दै अध्यक्षको यस्तो प्रवृत्तिले नीतिगत भ्रष्टाचार मौलाउने भन्दै अध्यक्षवाट आर्थिक अपचलन गरेको पाईएमा कानुनी कार्वाही गर्न तयार रहेको समेत बताएका छन् ।
अध्यक्ष जंग बहादुर खत्रीले बुटवल टुडेसँग कुरा गर्दै आफुले सामग्री खरिद प्रक्रिया नबुझेर गल्ती गरेको स्विकार गरेका छन् । “काम गर्ने क्रममा गल्ती भयो यसलाई विवाद नहुने गरी सहज तरिकाले कार्यसमितिको सल्लाहले समाधान गर्छु”–उनले भने । भने अनुसार आएको सामान राख्ने कि फिर्ता गर्ने भनेर सहज तरिकाले सबैको सल्लाहअनुसार अगाडि बढ्ने उनले बताए । खरिद गरिएको १५ लाखकै सामग्री अहिले कार्यालयको स्टोरमा रहेको छ । “सबैको सामानको बिल आईसकेको पनि छैन अझै ३ लाख ३३ हजार १ सय ४० रुपैयाँको बिल नआएको कारण स्टोरमै थन्काएका छौ तर संस्थाको खाताबाट १ रुपैयाँ पनि पैसा बुझाएका छैनौँ”– उनले भने, “मेरो नियत गलत हैन काम गर्ने क्रममा गल्ती भयो यसैका कारण छानबिन समिति पनि बनाएका छौँ समितिको प्रतिवेदन र सुझाव अनुसार आफु सच्चिएर अगाडि बढ्नेछु ।”
उक्त सामग्री खरिद प्रकरणबारे छानबिन समिति र उपसमिति समेत गठन गरिएको सोही संस्था कोषाध्यक्ष नेपालीले बताए । उक्त समितिको प्रतिवेदन अनुसार यी दुबै व्यवसायी संचालन गर्ने व्यक्ति एउटै भएको उल्लेख छ ।
उक्त समितिले अनुसन्धानको क्रममा व्यापारीसँग बुझ्दा संस्थाको अध्यक्ष नजिकको चिनजानेको साथी भएको आधारमा खरिद प्रकिया नबुझी कोटेसनमै समान दिएको बताएका छन् । कोषाध्यक्ष नेपालीले भने आफु कोषाध्यक्ष भएकै कारण खरिद गरिएको सामग्रीको बिल माग्ने जिम्मेवारी आफ्नो हुने तर कुनै पनि सामानको विल कार्यालयमा प्राप्त नभएको बताए । यति ठुलो मुल्यको समान खरिद गर्दा सार्वजनिक खरिद ऐन २०६३ एवं सार्वजनिक खरिद नियमावली २०६४ मा टेकेर गर्नु पर्ने हो तर अध्यक्षले यसलाई आधार नमानी सामान खरिद गर्नु भनेको नीतिगत भ्रष्टाचार नै भएको आरोप कोषाध्यक्षले लगाएका छन् ।
उनले भने, “संस्थाले आर्थिक प्रशासन तथा भौतिक विकास गर्नु परेको अवस्थामा नयाँ खरिद सम्बन्धी कार्यबिधि नबनेको अवस्थामा प्रचलित कानुन वा संस्थाको पुरानै कार्यविधिलाई आधार मानेर कार्य सम्पादन गरिनु पर्ने हो यी सामान्य बिषयमा पनि अध्यक्षको ज्ञान हुदैन भने ४२ सय घरधुरी उपभोक्ता भएको संस्था संचालन कसरी गर्न सक्नुहुन्छ । त्यसकारण उहाँले आफ्नो क्षमतालाई स्वमुल्याङ्कन गरी नैतिकताको हिसावले पनि राजीनामा दिनुपर्छ ।”
यस संस्थामा अघिल्लो कार्यसमितिबाट पनि खर्चको ओैचित्य पुष्टि नहुने गरी खर्च देखाईने र संस्थाको वित्तिय अनुशासन भन्दा बाहिर खर्चिने गरेको कार्यसमिति भित्रबाटै असन्तुष्ट आउने गरेको पाइएको बेथिति विरुद्ध सचेत नागरिक अभियानका उपाध्यक्ष श्याम बहादुर विश्वकर्मले बताए । खर्च अनियमितताको विषयमा पहिले पहिले पनि मौखिक रुपमा पटक पटक गुनासो आउँदा आफुहरुले पटक पटक खबरदारी पनि गरेको उनले बताए ।