© २०२३
बुटवल, ७ मंसिर ।
बुटवलको महत्वपूर्ण सम्पदाका रुपमा चिनाउने उद्देश्यले निर्माण गरिएको जितगढी युद्ध संग्रहालयले आर्थिक अभावका कारण पूर्णता पाउन सकेको छैन । करिब ७ करोड रुपैयाँको लागतमा निर्माण सम्पन्न भएको सो संग्रहालय संचालनका लागि थप १२ करोड आवश्यक पर्ने भएपछि आर्थिक अभावमा अलपत्र परेको हो ।
बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १ मा पुरानो नगरपालिका रहेको करिब ३ कठ्ठा जग्गामा निर्माण भएको सो युद्ध संग्रहालय गत आर्थिक बर्षमै निर्माण सम्पन्न भएको थियो । संग्रहालय संचालनका लागि आवश्यक सामग्रीहरु र आन्तरिक सजावट लगायतका कार्यहरु पूरा गर्न थप बजेटको आवश्यक रहेको बुटवल उपमहानगरपालिकाले जनाएको छ ।
स्थानीयका अनुसार भवन निर्माण कार्य भएपनि युद्ध संग्रहालय संचालनका लागि आवश्यक आन्तरिक साजसज्जा र युद्धकालीन सन्दर्भ सामग्रीहरु खरिदका लागि बजेट अभावका कारण अलपत्र जस्तै रहेको छ । ठेक्का पाएको भवन निर्माण कम्पनीले सम्झौता अवधिमा निर्माण सकेर उपमहानगरपालिकालाई हस्तान्तरण गरेको ५ महिना वितिसक्दा पनि संगह्रालय संचालन नहुनुका साथै निकट भविष्यमा पनि संचालन हुने कुनै छाँटकाँट नरहेको स्थानीयले बताएका छन् ।
बाहिरको संरचना र मूल भवन निर्माण भैसकेको भएपनि बजेटको श्रोत सुनिश्चित हुन नसक्दा भवनभित्र निर्माण गरिने प्राचीन सामग्रीहरु, आन्तरिक ब्यवस्थापन, जनशक्ति ब्यवस्थापन, हातहतियार लगायत युद्ध सामग्रीहरु, तत्कालीन अवस्थाको पहिरन र परिवेश लगायत राख्न नसकिएको उपमहानगरपालिकाले जनाएको छ ।
उपमहानगरका अनुसार निर्माण कम्पनी शिवशक्ति कन्स्ट्रक्सन प्रालि बानेश्वर काठमाडौंले २०७७ साल माघ २६ गते ठेक्का लिएको र २०८० असार १० गते निर्माण सम्पन्न गरी बुटवल उप–महानगरपालिकालाई हस्तान्तरण गरेको थियो । करिब ७ करोडमा निर्माण सम्पन्न भएको उक्त संग्रहालयलाई पूर्णता दिन अझै थप १२ करोड रुपैयाँको आवश्यकता पर्ने बुटवल उप–महानगरका इन्जिनियर गौतम रौनियारले बताए ।
संघीय सरकार र बुटवल उपमहानगरपालिकाको संयुक्त लगानीमा निर्माण शुरु गरिएको सो युद्ध संग्रहालय संचालनका लागि थप बजेट जुटाउन आवश्यक प्रयास भैरहेको उल्लेख गर्दै ईन्जिनियर रौनियारले संघीय सरकार र प्रदेश सरकारका सरोकारवाला मन्त्रालय तथा निकायहरुमा बजेट माग गरिएको जानकारी गराए । भवन भित्र निर्माण गरिने प्राकृतिक तथा कृत्रिम संरचनाहरुको अध्ययन गरी डिपिआर तयार भैसकेको छ । थप बजेटका लागि प्रदेश र संघीय सरकारको पर्यटन मन्त्रालयमा माग गरिएको गौतमको भनाई छ ।
लुम्बिनी प्रदेशकै नमुना युद्ध संग्रहालयका रुपमा निर्माण गर्ने भनिएको यो संग्रहालय भवनका आन्तरिक संरचनाहरु तत्काल निर्माण सम्पन्न गरी छिटो सर्वसाधरणका लागि खुल्ला गर्नु पर्ने स्थानीयले माग गरेका छन् । यो भवन छिटो निर्माण सम्पन्न गरी सर्वसाधारणका लागि खुला गर्न सकेमा आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटकहरु भ्यित्राउन सकिने अपेक्षा गरिएको स्थानीय हरिप्रसाद उपाध्यायको भनाई छ ।
आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटन प्रवद्र्धन गरी पर्यटकहरु भित्र्याउने उद्देश्यले निर्माण भएको यो संग्रहालय ईतिहास र युद्ध सम्बन्धी अध्ययन अनुसन्धान गर्ने अध्यताहरुका लागि भविष्यमा खोज तथा अध्ययनको केन्द्र पनि बन्न सक्ने अनुमान गरिएको छ । संघीय र स्थानीय सरकारले लगानी गरेको उक्त संरचनालाई पूर्णता प्रदान गरी यथाशीघ्र संचालनमा ल्याउनुपर्ने कुरामा बुटवलबासीहरुले जोड दिएका छन् ।