© २०२३
प्युठान,०५ भदौ ।
प्युठानको लामाचौर कच्छारमा स्वर्गद्वारी सर्पदंश उपचार केन्द्र स्थापना भएपछि प्युठान र रोल्पाका सर्पदंश बिरामीलाई राहत मिलेको छ । स्थापना भएको एघार महिनामा ८४ जनाले उपचार पाएका छन् ।
स्वर्गद्वारी नगरपालिका–९ लामाचौरमा २०८० असोज १४ गते देखि सञ्चालनमा आएको सर्पदंश उपचार केन्द्रबाट रोल्पा र प्युठानका गरी ८४ जना सर्पले टोकेको बिरामीले उपचार पाएको उपचार केन्द्रका प्रमुख हेमराज पौडेलले जानकारी दिए । ‘८४ जना मध्ये ३७ जनालाई हरियो सर्प र अन्य ४४ जनालाई भने विषालु नभएको सर्पले टोकेको पाइयो’ पौडेलले भने,‘ ति मध्ये दुई जनाको मात्रै रिफर भएको छ तर उहाँहरू निको भएर घर फर्किसक्नु भएको छ ।’ उपचार केन्द्रको तथ्याङ्कमा जिल्लामा कोब्राले टोकेको विरामीको उपचार समेत भएको पाइएको छ ।
उपचार केन्द्र नहुँदा जिल्लाका सर्पदंशका विरामी कपिलबस्तु, रूपन्देही, बाँके र लमही लगायतका ठाउँमा पुग्नु पर्ने बाध्यता थियो । जिल्लामा उपचार सेवा नहुँदा २०८० असार ९ गते मात्रै प्युठान नगरपालिका–४ का १३ वर्षीय बालक अभिषेक नेपालीको ज्यान गएको थियो । सर्पले टोकेका विरामीले समयमा उपचार पाए निको हुने भएपनि जिल्लामा अभिषेक जस्ता धेरैले धामी, झाँक्रीको भर परेर र उपचार नपाएर मर्नु परेको छैन् ।
विषालु मानिने कोब्रा जातको सर्पले टोकेको बिरामीको समेत जिल्लामा सफल उपचार भएको छ । गत साउन २२ गते घाँस काट्ने क्रममा माण्डवी गाउँपालिका–३ दारिमचौरी माया भण्डारीलाइ कोब्रा जातको सर्पले टोकेको थियो । उनका श्रीमान खगेश्वर भण्डारीले आफ्नी श्रीमतीको नजिकै उपचार पाएकाले नयाँ जीवन दिएको महशुस भएको बताए । ‘जिल्लामा नै सुबिधा हुँदा सहजै उपचार पाइयो ’ उनले भने,‘ अहिले सामान्य अवस्थामा छन् ।’ विषालु सर्पले टोकेकोले डर भएपनि समयमै उपचार श्रीमती निको भएको भन्दै भण्डारीले खुशी व्यक्त गरे ।
उपचार केन्द्र सञ्चालनको ११ महिना पुग्दा सञ्चालनमा भने कठिनाई देखिदैं आएको छ । सञ्चालनका लागि प्युठानका गाउँपालिकाले १ लाख र नगरपालिकाले १ लाख ५० हजार रूपैया दिने सहमती भएपनि बजेट व्यवस्था गरेका छैनन् ।
‘उपचार केन्द्रको खाता राख्ने भने पनि राखिदिएका छैनन्’ पौडेलले भने । सर्पदंश उपचार केन्द्र सञ्चालन तथा व्यवस्थापनका लागि स्वर्गद्वारी नगरपालिकाका नगरप्रमुख टेक प्रसाद भण्डारीको अध्यक्षतामा निर्देशक समिति गठन भएको छ । तर एकपटक पनि बैठक बस्न सकेको छैन ।
निर्देशक समितिका सदस्य सचिव समेत रहेका स्वर्गद्वारी नगरपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख दल बहादुर केसीले उपचार केन्द्रमा नगरपालिकाले अहेव, नर्सिङ स्टाफ, कार्यालय सहयोगी खटाउँदै आएको बताए । केन्द्रमा नेपाली सेनाबाट २ जना प्राविधिकले सहयोग गर्दै आएका छन् ।
दुई जिल्लालाई सर्प दंश उपचारमा सहज बनेको उपचार केन्द्रको व्यवस्थापन तथा सञ्चालनमा सहजता ल्याउन दुवै जिल्लाका स्थानीय तहले समन्वय गरेको पाइएको छैन । स्वास्थ्यकर्मीको नियमितता, औषधिको उपलब्धता र स्तरवृद्धिका लागि सबै सरोकारवालाहरूले ध्यान दिनु पर्ने नागरिकको माग छ ।