© २०२३
चन्द्रौटा(कपिलवस्तु), २९ असार । “केहि बर्ष अघि आफूले पैसा आउने काम गर्न सक्दिन भनी सोचेको थिए । तर सीप सिकेर पैसा आउने काम गरिरहेको छु । व्यक्तिगत खर्चसँगै घर व्यवहार समेत चलाउँछु । थोरै भएपनि बचत गर्दैछु” : नीता केसीले भनिन । सीप नहुँदा घर खर्चको कुरा त परै जाओस, आफ्नो व्यक्तिगत खर्च धान्न समेत धौ–धौ हुन्थ्यो उनले सुनाईन् । सीप सिकेपछि आत्मनिर्भर हुँदा घरपरिवार, समाजको हेराइ पनि सकारात्मक भएको केसीको अनुभव छ ।
दलित मानव अधिकार निगरानी समितिले २०७९ सालमा एक महिने आयोजना गरेको थियो । तालिम पश्चात २ लाख रकम व्यवस्थापन गरी स्थानीय महिलाहरूलाई सीपमूलक तालिम प्रदान गरेको समितिले जनाएको छ । ५ जनाको समूहले झोला बनाउने साना उद्योग सञ्चालन गरेर पैसा कमाउन थालेका छन् । कपिलवस्तुको शिवराज नगरपालिका वडा नम्बर–३, मदवाकी नीता केसीसहित २० जना महिलाहरूले तालिम लिएको उनी बताउँछिन् । आफूलाई चाहिने न्यूनतम खर्च कमाउन नसक्ने महिला यतिबेला श्रीमानसहित परिवार समेत पाल्न सक्ने भएको उनीहरूको भनाई छ ।
सधैँ श्रीमानको भर पर्ने हुँदा समस्या हँुदै आएको थियो । अब चाँहि आफै कमाउन थालेपछि घरदेखि बालकालिकाहरूको खर्च समेत जुटाउन सहज भएको अर्की अञ्जु सुनारले बताईन् । एक महिनाको तालिमले दैनिकी जीवनमा फरकपन ल्याउन सक्ने महिला उदाहरण समेत बनेका छन् । रोजगारी खोज्नुभन्दा सीप सिकेर आत्मनिर्भर हुन आवश्यक रहेको समेत उनी बताउँछिन् । महिलाले बोक्ने हाते झोला उनीहरू एक महिनामा जनहि ५० बढी बनाउने गरेको नीताले बताईन् । उत्पादन गरेको झोलाहरू सहजैरूपमा २ सय ५० रूपैयादेखि ८ सय सम्म बिक्री हुने गरेका छन् ।
कच्चा पदार्थ स्थानीयस्तरमा खरिद गर्दा लागत केहि मँहगो पर्ने गरेको सुनारले जानकारी दिइन । अझ ग्रामिण भेगमा सञ्चालन गरेका साना उद्योगीहरूलाई स्थानिय सरकार लगायत सम्बन्धित निकायले सहयोग गरे आम्दानी मात्रै नभएर रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना हुने सामजिक अगुवाहरूको भनाई छ । यता निगरानी समितिकी अध्यक्ष मिना परियारले थोपा थोपा पनि मिलेर समुन्द्र भने झै यो पनि उदाहरण बनेको बताइन् । सरकारले ठूला ठूला मात्र होइन स–साना लगानी गरी सञ्चालन गरेका उद्योगीलाई सहयोग गरे उनीहरूलाई प्रोत्सहन हुने उनी बताउँछिन् । अझ महिलालाई प्राथमिकतामा राखी आम्दानीसँगै सीपमूलक कार्यमा अग्रसर बनाउन आवश्यक रहेको समेत परियारले उल्लेख गरिन् ।