खोज

बुटवलको ऐतिहासिक जितगढी किल्ला नेपाली सेनाबाट बुटवल उपमहानगरपालिकालाई हस्तान्तरण भएपछि उजिरसिंहलाई राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्न माग उठेको छ । जितगढी किल्लाको स्वामित्व ग्रहण गरेपछि पहिलोपटक बुटवल उपमहनगरले नेपाल अंग्रेज युद्धका बीर नायक उजिरसिंह थापालाई राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्न संघीय सरकारसंग माग गरेको छ । उजिरसिंहको योगदानको कदर गर्दै राष्ट्रिय विभुति घोषणा गर्न र पूर्णकदको फोटोसहित ऐतिहासिक जितगढीको फोटो अंकित हुलाक टिकट जारी गर्न उपमहानगरको मागमा सवैको ऐक्यवद्धता जरुरी छ । अव जितगढी किल्ला र किल्ला वरिपरीको क्षेत्रको पर्याप्त उत्खनन् गरी थप तथ्य पत्ता लगाउन नेपाल सरकार र पुरातत्व विभागको ध्यान जानु जरुरी छ । जितगढी किल्लामात्रै होइन, योसंगै जोडिएको ऐतिहासिक स्थानहरू जितगढी सुरुङ मार्ग, मणिमुकुन्दसेनको ग्रीष्मकालीन दरबार र अन्य संरचनाहरूको उत्खन पश्चात् आवश्यकता अनुसार पुनःनिर्माण र संरक्षण गर्नु भनेको बुटवलको गौरवको कुरा हो । अतः यस बिषयमा आवाज उठाउनु बुटवल उपमहानगरपालिकाको मात्रै होइन, सम्पूर्ण बुटवलबासीको दायित्व हो । बुटवल उपमहानगरपालिकाले पाँच बर्ष अघिदेखि बुटवलको ऐतिहासिक पहिचानका रूपमा स्थापित रहेको जितगढी किल्ला क्षेत्र संरक्षणको अभियान सुरु गरेको हो । यस्तो ऐतिहासिक किल्लाको संरक्षण सुरु गरेर बुटवल उपमहानगरको तत्कालीन नेतृत्वले सवै बुटवलबासीको मन जितेकै हो । कर्णेल उजिर सिंह नेतृत्वको नेपाली बीर फौजले तत्कालिन अंग्रेज फौजलाई यही जीतगढी किल्लावाटै पराजित गरेको थियो । त्यसयता जितगढी किल्लाको संरक्षण र विकासको कुरा उठ्दै आएको छ । जितगढी जस्तो मुलुककै ऐतिहासिक सम्पदालाई यस क्षेत्रको एउटा धरोहरका रूपमा विकास गर्नुपर्ने छ ।

अर्कोतर्फ स्मरणीय के छ भने जितगढीमा बुटवल उपमहानगरपालिकाले नेपालकै ठूलो राष्ट्रिय झण्डा र कर्णेल उजिरसिंह थापाको पूर्ण कदको शालिक स्थापना गरेको छ । यसका लागि बुटवलका निवर्तमान नगर प्रमुख र उहाँको नेतृत्व टिमलाई धन्यबाद दिन कञ्जुस्याई गर्नु हुँदैन । राम्रो कामको स्वागत र नराम्रो कामको विरोध गर्ने प्रवृत्तिलाई हतोत्साही गरिनु हुँदैन । त्यसो त बुटवल उपमहानगरपालिकाले जितगढी किल्ला क्षेत्रको विकासका लागि हरेक बर्ष वजेट विनियोजन गरेरै काम गरिरहेको छ । अहिले जितगढीको छुट्टै गुरुयोजना निर्माण गरेर जितगढी युद्ध संग्रहालय, सूचना केन्द्र, पुरानो बुटवल बजारलाई प्राचीन बजार र पुरातात्विक स्थलको रूपमा विकास गर्ने तथा जितगढीलाई मणिमुकुन्द सेन र नुवाकोट गढीसम्म जोड्ने योजना प्रभावकारी वनाउनेतर्फ बर्तमान बुटवल नगरको नेतृत्वको ध्यानाकर्षण जरुरी छ । नेपाली वीर योद्धा जसले वुटवलको जीतगढीवाट अंग्रेज फौजलाई परास्त गरेका थिए, त्यो स्थान आफैमा ऐतिहासिक छ जसको संरक्षण सरकार र स्थानीय निकायको कर्तव्य हो ।

वीर गोर्खालीको पौरखको रहेको उक्त स्थानलाई संरक्षणमा दायित्वबोध गर्नु हामी सवैको जिम्मेवारी र कर्तब्यपनि हो । जितगढी संरक्षण गर्न सके नेपालका मात्रै होइन विदेशी पर्यटकपनि आकर्षण गर्न सकिन्छ । तर, यसमा दह्रो प्रतिवद्धताको आवश्यकता छ । फेरिपनि सरकार र स्थानीय निकाय तथा स्थानीय जनताले पनि यो विषयमा ध्यान दिएर विकासमा सहभागिता जनाउन सके जीतगढी किल्लाको संरक्षण हुन सक्छ । पूर्वजले देखाएको बहादुरीको सम्मानका खातिर पनि जितगढी किल्लाको संरक्षण अपरिहार्य छ । अर्कोतर्फ यसको प्रचारप्रसार गर्न सकेपनि जितगढीका साथै वुटवलको विकास र प्रचार प्रसारमा पनि योगदान पुग्न सक्छ । जितगढी किल्लालाई सामरिक महत्वको क्षेत्रका रूपमा आगामी दिनमा विकास गर्न सकिन्छ । बुटवल उपमहानगरले जितगढीमा लडाईको नेतृत्व गरेर अंग्रेज फौजलाई परास्त गर्न नेतृत्व गर्ने उजिरसिंह थापालाई राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्न औपचारिक रूपमै माग गरेको छ । संघीय सरकारले यो माग तत्कालै सम्बोधन गरेर उजिरसिंहलाई राष्ट्रिय विभूति घोषणा गरोस् ।