खोज

विषय प्रवेश :

आज विश्व मुस्कान दिवस । सन् १९९९ देखि अक्टोर ६ लाई विश्व मुस्कान दिवसका रुपमा विभिन्न कार्यक्रमका साथ मनाइँदै आइरहेको छ । आजको यो दिवसको नारा रहेको छ । Do an Act of kindness, Help one person smile छ । आफू हांँस्ने मात्र अरुको मन पनि हांँस्ने गरी काम गर्नुपर्दछ भन्ने हो ।

अब मस्तिस्क मन्थनको पाटो :

व्यस्त जीवन शैलीका कारण समाज व्यक्तिकेन्द्रित हुँदै जाने क्रममा छ । संयुक्त परिवारबाट टुक्रिकै टुक्रिदै एकल परिवारमा पुगेको छ । संयुक्त परिवारमा अन्तर घुलन हुने, परिवार र समाजको दायित्व बोध हुने, दुख सुखको आदान प्रदान हुने लगायतका धेरै अवसरहरु नयाँ पुस्ता विस्तारै विमुख छ । साना ठूला सबैले कुनै न कुनैको तनाव झेलिरहेका छन् । सात्विक खाना भन्दा मन भड्किने तामासी खानामा युवा पुस्ता केन्द्रित हुँदा सोही अनुसार मानिसको व्यवहार परिवर्तन हुँदै जाने र मानिस सुखी हुन नसक्ने, हाँस्न नसक्ने अवस्थामा पुगेको छ । कसै कसैले कोही कोहीलाई हाँस्नुस् न भन्दा मनमा चैन भए पो हाँस्नु भन्ने जवाफ पनि सुनिने गर्दछ । आफू र आफ्नो परिवारसँग भएको उपलब्धिलाई पूँजीकृत गर्न नसक्दा हाँस्ने अवसर अर्थात खुलेर जिउने अवसर हुँदा हुँदा पनि दुखी मनका साथ जीवन विताईरहेको पाइन्छ ।

कर्मचारी विभिन्न ओहोदामा रहने व्यक्तिहरुको एउटा प्रोटोकल हुन्छ नै सो प्रोटोकलमा रहनु पर्दछ यति हुँदा हुँदै पनि भलादमी हुनुपर्दछ, गम्भीर हुनुपर्दछ भन्ने सामाजिक मान्यताका कारण कतिपय मानिसहरुमा भद्रताका नाममा खुलेर कुरा गर्न नसक्ने, अति अन्तरमुखी हुँदा मानिसमा मुस्कान कम आउने गरेको पाइन्छ ।

कर्मचारीहरुमा गुनासै गुनासाका पोकाहरु देखिन्छन् । यस्ता पोका बोकेर कार्यालय पुग्ने मैले गुनासाको पोका भित्र कसरी हाँसो खोज्न सकुला । गुनासाले भरिएका कर्मचारीले कसरी नागरिकलाई मुस्कान सहितको सेवा दिन सकुला यस प्रकारका प्रश्नहरु उठिरहेको पाइन्छ । पेशाप्रतिको इज्जत, सम्मान, कामप्रतिको लगाव मेहनत नभई मुहारमा मुस्कान आउँदैन । पूराका पूरा जिम्मेवारीका साथ काम गर्दा बल्ल काममा रस र मुहारमा मुस्कान पैदा हुन्छ । कामप्रतिको लगाव नहुने, राजाको काम कहिले जाला घाम भन्नेजस्तो मनोविज्ञानमा मानिस साँंच्चै मनैदेखि मुस्कुराउन सक्दैन ।

अन्त्यमा, मुस्कानले शान्ति आउने र जसको प्रभावले उत्पादकत्वमा वृद्धि हुने विज्ञहरुको भनाई रहेको पाइन्छ । मुस्कानले शरीरमा उर्जा ल्याउने भएकोले ऊर्जासहित कार्य गर्दा उत्पादकत्वमा पनि वृद्धि हुने गर्दछ । मुस्कान स्वास्थ्यको लागि फ्रि मेडिसिन हो । तर, अधिकांश ब्यक्तिहरुले यी कुराहरु जान्दा जान्दै पनि मुस्कुराउन, हाँस्नको लागि कन्ज्युस्याईं गरिरहनु भएको हुन्छ । मानिसलाई हाम्रो मुस्कानले उनीहरुलाई पनि मुस्कुराउने बनाउन सकिन्छ । जसरी पैसाले पैसा तान्छ, त्यसरी नै मुस्कानले मुस्कान ल्यांउँछ ।

पैसा नै तिर्न पर्ने भएपछि हाँस्न छोड्नु हुँदैन भने सित्तैमा हाँस्न मिल्ने र आफ्नै नियन्त्रमा रहेको हाँसोलाई हामीले रोकिरहनुपर्ने कुनै आवश्यकता देखिँदैन । हामी हाँस्यौं भने परिवार हाँस्छ । र, वातावरण नै राम्रो र खुशियाली बन्छ । शरीरमा हाँस्ने अर्थात् मुस्कुराउने भोक जगाईराख्नुपर्छ जसरी भोक लाग्दा खाना खानुपर्छ, त्यसरी नै खुशी तथा मनको शान्तिको भोक मेटाउन हाँस्ने, मुस्कुराइरहनुपर्छ । मुस्कान बलियो हतियार हो । यस हतियारलाई सँधै नै सक्रिय बनाईराख्नुपर्छ