© २०२३
बुटवल, बैशाख
मानिस बिरामी हुदा शारीरिक कमजोरी महसुस गर्ने गर्छ । क्यान्सरजस्तो दीर्घरोग देखिए उपचारभन्दा पनि मानसिक तनावकै कारण समस्या बल्झिन्छ । रुपन्देहीका एक जना मुखको क्यान्सर भएका ब्यक्ति भने थप आफुजस्तो अरुलाई रोग नलागोस भन्ने बुझाउन महाकाली–मेची साईकल यात्रामा हिड्दै छन । तिलोत्तमा नगरपालिका–४ का स्थाई घर भएका एचबी बर्मा उनै पात्र हुन । जसको पहिचान साईकिलेको रुपमा रहेको छ । विगत १० वर्षदेखी उनी नेपालका हरेकजसो साईकल कार्यक्रममा देश घुमेका छन । उमेरले ६१ वर्ष लागेका बर्मा साईकल अभियन्ता भन्न रुचाउछन । यसअघि उनि नेपाली प्रहरीमा सेवारत थिए । सो क्रममा नवलपरासी, बाग्लुङ, बुटवल, नवलपरासी, अर्घाखाँची, कपिलबस्तु लगायत धेरै ठाउ उनि घुमेका छन । योभन्दा बढी उनि साईकलबाट देश नजिकबाट बुझेका छन । उनि नेपाल पुलिसमा हवल्दार पदबाट अवकास पाएका हुन ।
बिसं २०७० मा पहिलो राईड धरानदेखी हिले, चित्लाङ, बराहा क्षेत्रदेखी धरानसम्म गरेका थिए । यसैगरि दोस्रो राईड मेचीदेखी महाकालीसम्मको १० दिनसम्म १ हजार २४ किलोमिटर १० दिनको साईकल यात्रा, टुर द ठाकुरद्धार २०२० मा १ सय किलोमिटर दुई दिन, राईड टु रानीमहल ५६ किलोमिटर दुई दिने साईक्लिङ, बुटवल कोरा २०१८, बुटवल कोरा २०१९, बुटवल कोरा २०२१, सैनामैना कोरा २०२१ मा भाग लिएका छन । यस क्रममा विश्व साईकलयात्री पुस्कर शाहसंगसंगै साइकल चलाएका छन । उनि अहिले जुटेका छन, दोधारा चादनी महाकालीबाट मेचीसम्मको दोस्रो पटक यात्रामा । ‘यो मेरो क्यान्सरको बिरुद्ध सचेतना जगाउने राईड हो ।’–उनले भने । क्यान्सर रोगबाट लड्दै गरेको हुदा बर्मा आफनो यही अनुभवलाई नेपालको ठाउठाउमा नागरिकलाई बुझाउन हिडेको बताउछन ।
गुटका, सुर्ती खान हानिकारक छ भन्ने जागरण फैलाउने अभियान भएको उनले बताए । ‘समयमा उपचार गरे बच्न सकिन्छ’– उनले भने । यात्राबाट थप आफनो उपचारलाई पनि सहयोग जुट्ने आशा उनले लिएका छन । दुई वर्षअघि कृष्णनगरमा रहदा उनलाई मुख दुख्ने समस्या भयो । बेस्सरी दुख्ने मुख खोल्न नमिल्ने समस्या भएपछि सामान्य टन्सिलको समस्या हो भन्ने ठानेर उपचारमा लागे । पहिले घरमै सामान्य उपचार गरेका उनि बल्झिन थाल्यो । मुखको जिब्रो मुनी घाउ देखियो । दुखाई धेरै हुने र खस्न गारो हुने समस्या भयो । उनि उपचारमा लागे । काठमाण्डौ हुदै भरतपुर क्यान्सर अस्पतालमा उपचारमा पुगे । उनको जाच भयो । पहिलो पटक पाच दिन बसेर बायोस्पी जाच गरे ।
उनको जिब्रोको घाउ क्यान्सर भएको यकिन भयो । शल्यक्रिया गरेर फयाल्ने चिकित्सकको सुझाव अनुसार बैशाख र साउनमा दुईपटक समय लिएपनि त्यो सफल भएन फेरि समय सारीयो । गतवर्ष शल्यक्रिया भयो । लामो अस्पतालको बसाईपछि उनि नियमित दैनिकीमा फर्किए । ‘पहिलेको तुलनामा धेरै निको भएको छ ।’–उनले भने । पहिलो स्टेपमै उपचारमा पुग्दा आफु ठिक हुन सफल भएको उनले बताए । ‘अझै पनि घाटीमा चस्किने समस्या छ ।’–उनले भने । अझै पनि २५ प्रतिशत घाटीमा क्यान्सरको समस्या रहेको उनी बताउछन । उपचारको क्रममा करिब ढाई लाख जति खर्च भएको बताउने उनि बायोस्पी र थेरापी गर्दै आएका छन । सेलमा घाउ बढ्ने समस्या रोक्न थेरापी गरिदै आएको उनि बताउछन । महाकालीस्थित दोधारा चादनीबाट यात्रा शुरु गरेर मेची पुलमा समापन गर्ने कार्यक्रम रहेको उनले बताए । यो क्रममा ठाउठाउमा साईकल राईडरहरु र संस्थाहरुले स्वागत गर्ने उनले बताए । साईकलको चेन जस्तै एकअर्कालाई जोड्न सकिने उनी आफनो अनुभव सुनाउछन । देशको सिमाभन्दा बाहिर गएर विश्वभर भातृत्व जगाउन साईकल अभियान सफल हुने उनी बताउँछन ।