ट्रेंडिंग:

>> चिन्तन र व्यवहारले दर्शाउँछ मानवको पहिचान >> बुटवलमा जलन अस्पताल कहिले ? >> रोल्पामा कुकुरलाई बच्चा बनाउन छैन छुट ! >> एमाले सचिवालय बैठक बस्दै, अध्यादेशबारे छलफल हुँदै >> महभित्र ‘बिचौलिया’ पस्दा किसानलाई कम मूल्य >> ४८ घण्टादेखि हिमपातमा फसेका १ दर्जन गाडीका यात्रुको उद्धार >> लिम्सको न्युरोसाइन्स सम्मेलन २०२५ रुपन्देहीमा सम्पन्न >> गौतम रानालाई तेस्रो मिष्टर उजिरसिहको उपाधि >> जसपा नेपाल निकट १५ सदस्यीय केन्द्रीय खेलकूद महासंघ गठन >> ठूला पार्टी मिलेर बनेको सरकारले आशा जगाउने कुनै काम गरेन । -राप्रपा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देन >> केपी ओली कपको उपाधिमा मछिन्द्र र त्रिभुवन आर्मी भिड्ने >> सशस्त्र प्रहरीको ‘ बाहिनीपति’ कपमा सुर्खेत पहिलो >> २० लाख बढीलाई संसार देखाउन सफल पुरेनवा आखा अस्पताल >> सुनगाभा सैनामैना गोल्डको तयारी पूरा >> रुपन्देहीमा गोली प्रहार गरी २९ वर्षीय युवकको हत्या >> अफगानिस्तान घुम्न जाने पर्यटकले नै सुरू गरे इस्लाम धर्म अपनाउन >> एनसेलले ल्यायो ‘म्याजिक रिसोर्सेस’ बोनस अफर >> फुटबलमा छात्रा सहभागिता : अवसर छ, उत्साह छैन >> सम्झना राष्ट्रगुरु योगी नरहरिनाथको >> भूमि अध्यादेश विरुद्ध उपेन्द्रले खोले मुख >> मुख स्वास्थ्य समुदायमा बुझाउदै समाज डेन्टल >> रूपन्देहीमै अब ‘रातीमा क्रिकेट’ >> सफल हुँदै सामूहिक आलु खेती >> राष्ट्रिय स्वास्थ्यकर्मी महासङ्घ लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पताल रुपन्देहीको अध्यक्षमा खनाल >> सुर्यनगर गोल्डकपको उपाधि वीरगंज युनाइटेडलाई  >> संघीय सांसद ढकाल र माल्दिभ्सका सभामुखबीच द्विपक्षीय सहकार्यबारे छलफल >> गौतम बुद्ध जन्म स्थल लुम्बिनीमा अन्तर्राष्ट्रिय “बुद्ध ज्ञान साइकिल यात्रा” शुभारम्भ >> अन्तराष्ट्रिय सम्बन्ध बढाउन विदेशी विद्यार्थी नेपाल पढ्न आउने वातावरण बनाऔं : नैनसिंह महर >> त्रिविले स्ववियु निर्वाचनका लागि १३ बुँदे निर्देशन जारी गर्यो >> पूर्व उपप्रधानमन्त्री एवं एमालेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष इश्वर पोखरेल श्रद्धाञ्जली दिन लम्साल निवासमा >> संस्कृतिलाई स्रोतको रुपमा विकास गर्न राममणिले राष्ट्रिय गोष्ठी गर्दै >> हिमपात र पहिरोका कारण रुकुम र दार्चुलामा सडक अवरुद्ध >> कप्तान एन्जिला क्लब ड्युटीका लागि प्रस्थान >> समिर भट्टको दोस्रो चलचित्र ‘बलिदान’ फूलपातीमा रिलिज हुने सन्तोष सेनको घोषणा >> च्याम्पियन्स ट्रफी: अस्ट्रेलियाविरुद्ध अफगानिस्तानले टस जित्यो, पहिला ब्याटिंङ गर्ने >> मुस्लिम र मधेशी समुदायलाई फेरि हात लिने प्रचण्ड रणनीति >> ट्रम्पको थप कर लगाउने घोषणापछि चीनको प्रतिक्रिया >> नेपाल–जापानबीच आयात–निर्यातको सम्बन्ध विकसित हुन थालेको छ- प्रधानमन्त्री ओली >> बनेपाको होटलमा युवती मृत फेला  >> अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्प र युक्रेनी राष्ट्रपति भ्लोदिमिर जेलेन्स्कीबीच आज महत्त्वपूर्ण भेटवार्ता हुँदै >> मौलापुर मेलामा राम पालको किताब च्यात्दै बेच्नेमाथि कुटपिट >> ‘रेशम फिलिली’ हलमा लाग्यो कि भूकम्प आइहाल्ने >> परराष्ट्रमन्त्री राणा चढेको कतार एयरवेजको जहाज भारतको कलकत्तामा डाइभर्ट >> ६ महिनामा विद्युत प्राधिकरणको नाफा ११ अर्ब ३६ करोड >> नेपालकी पहिलो महिला न्यायाधीश शारदा श्रेष्ठको निधन >> फिल्म ‘लाज शरणम्’ ले पहिलो दिन कति कमायो? >> उपेन्द्र यादवले किन गर्दैछन् अध्यादेशबारे अन्तरक्रिया ? >> देउवाले बोलाए काँग्रेसका शिर्ष नेताको बैठक >> सुन तोलाको २२ सयले घट्यो, चाँदीको मुल्यमा पनि गिरावट >> च्याम्पियन्स ट्रफीमा आज अफगानिस्तान र अस्ट्रेलिया भिड्दै

पाल्पामा अबैध बारी इट्टाभट्टाको विगविगी, सरकारी निकाय मौन

१८ माघ २०८१, शुक्रबार
१८ माघ २०८१, शुक्रबार

पाल्पा, १८ माघ । रामपुर नगरका दिल बहादुर सिंजालीले घर बनाउदा स्थानिय उत्पादन गरिएको इट्टा प्रयोग गरेका छन । सस्तो र सहज उपलब्धताका कारण केही ब्यपारीहरुबाट उनले इट्टा खरिद गरेको बताए । यता राममाया सुनारीले समेत आफनो घर निमार्ण गर्दा स्थानिय बारीमा निर्मित इटा प्रयोग गरेकी छिन । रामपुरनगरका सिंजाली र सुनारी उदाहरण पात्र हुन । काली गण्डकी नदी उपत्यका भित्र बसोबास गर्ने सबैले स्थानियको बारीमा परम्परागत स्वरुप र शैलीमा पोलिएका इटा नै प्रयोग गर्दै आएका छन् ।

पाल्पामा उद्योगका रुपमा स्थापित र राज्यले निर्धारण गरेको करको दायरा भित्र रहेका उद्योगका विकल्पमा गैहकानुनी रुपमा आफु खुसी इटटा तयार गर्नेहरुको अहिले विगविगी छ । रम्भा गाउपालिकाको हुंगी देखि नै व्यक्तिगत तथा निजी आवासिय क्षेत्र निर्माणका लागि घर घरमा इटा तयार पर्ने परिपाटी पहिला देखि नै चलि आएको स्थानिय लीला राना बताउछन् । यो नया र नौलो नभएको स्थानियहरु बताउछन् ।
स्थानियहरुले पहिले देखि नै यसरी प्रयोग गर्ने अभ्यास भएका कारण वैधानिक तवरले उत्पादन गर्ने यहाका २ वटा उद्योगहरु बिस्थापित भए । कम मुल्यमा कमसल खालको बस्तु सहज रुपमा आउन लागेपछि उद्योग बन्द नै गर्नुपरेको एक उद्यमीले बताए । रामपुरमात्र नभई गण्डकी उपत्यकामा अवैध उद्योग संचालन भएको घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय आन्तरिक राजस्व कार्यालय, स्थानिय सरकार, स्थानिय प्रशाशन अनविज्ञ छैनन् । सरकारी निकायले नै अवैध तवरले उद्योग संचालन गर्ने कार्यमा उत्प्रेरित गरेको स्थानिय सुदिप मल्ल बताउछन् ।

बस्ती बस्तीमा दाउराले पोल्ने इटा भट्टाका कारण वार्षिक रुपमा लाखौ रुपैया राजस्व समेत गुमेको विषयमा कोही अनविज्ञ छैनन् । राज्यका कारणले नै औधोगिक वातावरण धमेलिएको र राजस्व समेत गुमेको छ । वार्षिक रुपमा यस भन्दा अगाडि बजार क्षेत्रमा २ सय भन्दा निजी भवनहरुको निर्माण हुन्थ्यो । यतिखेर आर्थिक मन्दीले सुस्तायो । ठुलो सख्यामा घर बनाउनेले यहा नै बनाउने गर्दछ्न् । वातावरण हिसावले समेत यसरी तयार गर्न पाइदैन । सरकारले नै भट्टामा दाउराको प्रयोग निषेध गरेको सट्टामा यहा वर्षायाम सकिए पछि भारतीय कामदारहरु ठुलो सख्यामा आउने र तिनैले ठेक्कामा बनाउने पोल्ने गरेको स्थानियहरु बताउछन् । यहा जति उत्पादन हुन्छ सबै निजी प्रयोग तथा बिक्रीका लागि हुदैनन् यो यहाको विशेषता भएको स्थानिय गंगा पोखरेल बताउछीन् ।

यहा सरकारी प्रयोजनका लागि मात्र उद्योगमा उत्पादीत इट्टा प्रयोग हुन्छ त्यो पनि मुल्य अचिवृद्धि कर (भ्याट ) विल अनिवार्य भएका कारणले मात्र प्रयोग हुने गरेको स्थानियहरु बताउछन् । आफुलेलाई आवश्यक पर्ने इट्टा आफैले व्यवस्थापन गर्नु ज्यादै अनुचित होइन । यहा बिक्री भने हुदैन । पहिला देखि नै यस्ता परम्परा चलेको नगर सरकारका प्रतिनिधीहरु बताउछन् ।

एक दशक अगाडि देखि तानसेन नगरको अर्गलीमा बिना दर्ता उद्योगका रुपमा संचालन हुदा सम्म सरोकारवाला निकाय मौन भएको स्थानियहरु बताउछन् । दाउराको प्रयोग बाट इट्टा पोल्दा उद्योग नजिकका बस्तीमा समेत मात्र नभएर वातावरणमा समेत नकारात्मक असर पुगेको छ। राजनैतिक शक्तीका आडमा संचालित उद्योग प्रति स्थायिन सरकार,घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय बेखबर भएको छ । उद्योगको नियमन तथा अनुगमन गर्ने घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयले हो तर घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयका कर्मचारीहरु भने अर्गलीमा उद्योग संचालन भएको विषयमा कही कतैबाट उजुरी नपरेको कार्यालयका एक कर्मचारीले बताउछन् ।

व्यापारीक प्रयोजनका लागि संचालित इटा उद्योग राजनैतिक संरक्षणका कारण स्थानियले उजुरी मात्र नभई वातावरण प्रदुषण भयो भनेर भन्न पनि नसक्ने अवस्थामा रहेका छन् । दाउराले इटा पोल्दा धुवाले नराम्रो संग प्रभावित तुल्यायो भनेर सुनाउने ठाउ पनि छैन् । बस्तीका टाठा बाठा सबै उसकै पक्षमा छन् । हाम्रो आवाज सुनिदिने कोही नभएको कल्पना गैरे बताउछिन् ।

 

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?