खोज

नेपालगञ्ज, १४ साउन ।

बाघ र वन्यजन्तु विना मानिसको जीवन असम्भव रहेको संरक्षणकर्मीहरुले बताएका छन् । विश्व बाघ दिवसको अवसरमा बाँके राष्ट्रिय निकुञ्जद्वारा सोमबार कोहलपुरमा आयोजित कार्यक्रममा बोल्ने बक्ताले यस्तो बताएका हुन् ।

कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै कोहलपुर नगरपालिकाकी उप प्रमुख संगिता सुवेदीले जलजंगल र जमिनको स्वस्थ पारिस्थितिकीय प्रणाली तथा समृद्धिका लागि वाघ र वन्यजन्तुको संरक्षण अति महत्वपूर्ण रहेको बातइन् । निकुञ्ज विस्तारसँगै बाघको संख्या बृद्धि हुँदै जाँदा निकुञ्ज मध्यवर्ती क्षेत्रमा बाघ र वन्यजन्तुबाट स्थानीयलाई क्षति भन्दा लाभ कसरी लिन सकिन्छ भन्नेतर्फ संरक्षणकर्मीहरुको ध्यान जान आवश्यक रहेको उनले बताईन् । उनले भनिन् ‘मध्यवर्ती क्षेत्रका बासिन्दा विना बाघ संरक्षण असम्भव छ तर, आफैले संरक्षण गरेको बाघबाट क्षति भन्दा पनि लाभ लिन सके मात्र बाघ संंरक्षणको सार्थकता हुनेछ ।’

बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज मध्यवर्ती क्षेत्र ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष गेहेन्द्र कुमार खड्काले बाघ नेपालको लागि गौरवको विषय बनेको बताए । बाघ संरक्षणमा नेपाल अग्र स्थानमा रहेको सर्व विदितै छ’, उनले भने ‘अव बाघलाई अर्थतन्त्रसँग जोडेर आर्थिक समृद्धिसँग जोड्न आवश्यक छ ।’ अवको चुनौती बाघ ब्यवस्थापन रहेको बाताउँदै अध्यक्ष खड्काले मध्यवर्ती क्षेत्रका वासिन्दाले सावधानी अपनाउन सके बाघ र मानवबिच सहअस्तित्व कायम गर्न सकिने बताए ।

सन् २०१० मा स्थापना कालमा ४ वटा पाटे बाघबाट अहिले २५ पु¥याउन सफल भएको र अझै बृद्धि हुने क्रम जारी रहेको बाँके राष्ट्रिय निकुञ्जका वरिष्ठ संरक्षण अधिकृत मनोज कुमार शाहले बताए । उनले भने ‘अव हाम्रो चिन्ताको विषय भनेको बाघको संख्या बृद्धि हुँदै जाँदा बेला बखतमा बाघ र मानिसबिचको द्वन्द्वका कारण अप्ठेरो परिस्थिति श्रृजना हुन्छ । त्यो परिस्थिति आउन नदिन केकस्ता उपाय अपनाउनुपर्छ भन्ने तर्फ हाम्रो ध्यान केन्द्रित छ ।’ बाघलाई अब स्थानीय अर्थतन्त्रसँग जोड्न सक्नुपर्ने पर्ने उनले बताए । ‘हामी टुरिजमको कुरा गाछौं तर, हामीसँग बाघ हुँदाहुँदै बाघ हेर्ने मान्छे भित्र्याउन नसक्नु कमजोरी हो ।’ उनले भने – ‘हामी सँग निकुञ्ज भित्र सबै पुर्वाधार छ, एकपटक मात्र बिदेशी पर्यटक भित्र्याउने श्रृंखलाको सुरुवात गर्न सक्यौं भने पर्यटकको रोजाई बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज नै हनेछ ।’ बाघ र मानवबिच सह अस्तीत्व कायम गर्नका लागि जति पनि मापदण्ड र विकल्पहरु छन् सबै बाँके राष्ट्रिय निकुञ्जले अपनाउँदै आएकाले पछिल्लो दुई बर्ष यता बाघबाट मानवीय क्षति नभएको वरिष्ठ संरक्षण अधिकृत शाहले बताए ।

दिवसको अवसरमा बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज, निकुञ्ज संरक्षणमा हातेमालो गर्दै आएका तराई भुपरिधि कार्यक्रम (ताल) जेडएसएल नेपाल, हिमालयन नेचर, मध्यवर्ती क्षेत्र उपभोक्ता समिती, सामुदायिक वन, चोरी शिकारी नियन्त्रण युवा सञ्जाल, ईको क्लवका विद्यार्थीहरुको सहभागितामा विभिन्न झाँकी सहित विहान कोहलपुरमा प्रभातफेरी समेत गरिएको थिायो । बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज सेक्टर कार्यालय कोहलपुरको प्राङ्गणबाट सुरु भएको प्रभातफेरी कोहलपुर बजार परिक्रमा गरेर पुनः सेक्टर कार्यालयमा पुगेर समापन भएको थियो ।