© २०२३
सन्धिखर्क ।
अर्घाखाँची जिल्लामा अझैपनि ४७ प्रतिशत क्षयरोगीहरु उपचार तथा परीक्षणको लागि स्वास्थ्य संस्थाको सम्पर्कबाट बाहिर रहेको पाइएको छ । विश्व क्षयरोग दिवसको अवसरमा आयोजना गरिएको सन्चारकर्मी तथा पत्रकारहरुसंगको अन्तत्र्रिmया कार्यक्रममा जिल्लामा क्षयरोगीहरुको अवस्थाबारे जानकारी गराइएको हो । आइतवार स्वास्थ्य कार्यालय अर्घाखाँचीमा संपन्न कार्यक्रममा क्षयरोग के हो ,यसका लक्षणहरु के के हुन्, कस्ता व्यक्तिलाई बढी मात्रामा सर्ने गर्छ, कसरी बच्न सकिन्छ जस्ता विषयहरुमा जिल्ला अस्पताल अर्घाखाँचीका निमित्त मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा.अशोक कुमार शाहले जानकारी गराए । क्षयरोग १५ वर्षदेखि ४४ वर्ष उमेर समूहका मानिसलाई बढी मात्रामा सर्ने र यो रोग महिलामा भन्दा पुरुषमा बढी देखिने डा. शाहको भनाई छ ।
यस्तै क्षयरोगको जिल्लामा अवस्था कस्तो छ भन्ने विषयमा स्वास्थ्य कार्यालयका सूचना अधिकारी विजय बि.क.ले जानकारी गराएका छन् । सूचना अधिकारी बि.क.का अनुसार जिल्लामा आर्थिक बर्ष २०७९÷८० को तथ्याङ्क अनुसार २२२ जना क्षयरोगीहरु रहेका छन् । संक्रमितहरु मध्ये सबैभन्दा धेरै सन्धिखर्क नगरपालिकामा ६४ जना र सवैभन्दा कम मालारानी गाउँपालिकामा १६ जना रहेका छन् । यस्तै भुमिकास्थान नगरपालिकामा ५६ जना, शितगंगा नगरपालिकामा ४१ जना, छत्रदेव गाउँपालिकामा २६ जना र पाणिनी गाउँपालिकामा १९ जना रहेको विकको भनाई छ । जिल्लामा पत्ता लगाउनु पर्ने लक्ष्य ४१६ जना भएपनि अहिले सम्म २२२ जना मात्रै पत्ता लागेका छन् । तथ्याङ्क अनुसार ५३ प्रतिशत विरामीहरु उपचारको लागि सम्पर्कमा आएपनि अझै ४७ प्रतिशत उपचारको लागि स्वास्थ्य सस्थाको सम्पर्कमा आएका छैनन् । अर्घाखाँची जिल्लामा आर्थिक बर्ष २०७९÷८० मा क्षयरोगका कारण ६ जनाको मृत्यु भएको छ ।
नेपाल सरकारको सन २०५० सम्म क्षयरोग मुक्त देश बनाउने उद्देश्य अनुसार अर्घाखाँचीमा पनि सोही अनुसार क्षयरोगका बिभिन्न कार्यक्रमहरु संचालन गर्ने गरी अगाडि बढेको स्वास्थ्य कार्यालय सूचना अधिकारी तथा क्षयरोग फोकल पर्सन बिकले बताए ।
अर्घाखाँचीमा क्षयरोगीहरुको उपचारको लागि ६१ वटा स्वास्थ्य संस्थामा डट्स केन्द्र, परीक्षणको लागि माईक्रोस्कोपी केन्द्र ठाडा, जुकेना बल्कोट र जिल्ला अस्पताल गरी ४ स्थानमा र जिन एक्सपर्ट अनि एआरटी केन्द्र जिल्ला अस्पतालमा नै रहेको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख शिव नेपालीले बताए ।
प्रमुख नेपालीले जनस्वास्थ्यका सवालमा स्वास्थ्य कार्यालयबाट चालु आर्थिक बर्षमा ४५ कार्यक्रम भएको र ३५ कार्यक्रम कार्यान्वयनमा गएको र १० कार्यक्रम कार्यान्वयन हुन बाँकी रहेको बताए । क्षयरोगको उपचार र परीक्षण निशुल्क हुने र समयमा नै पहिचान गरी औषधि उपचार गरेमा पूर्ण रुपमा निको हुने नेपालीले बताए । लगातार २ हप्ता खोकी लागे नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा गएर खकार परीक्षण गराउन पनि उनले आग्रह गरे । सन् १८८२ मार्च २४ म पत्ता लागेको क्षयरोग नेपालमा पनि प्रत्येक २४ मार्चमा विश्व क्षयरोग दिवस मनाउँदै आईरहेको छ ।