खोज

आज अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उडड्यन दिवस । अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उडड्यन दिवस मनाईरहँदा युरोपियन युनियनले नेपाललाई अझै कालोसूचीबाट हटाएको छैन । यो गंभीर चिन्ताको कुरा हो । यसबाट के देखिन्छ भने नेपालले आफ्नो आकास अझै सुरक्षित बनाउन सकेको छैन । नेपालको उडड्यन क्षेत्रको इतिहासका लागि यो दुःखको कुरा हो । निश्चितरुपमा नेपालको उडड्यन क्षेत्र सुरक्षित नरहेको नेपालमा भैरहेका विमान दुर्घटनाका घटनाले स्पष्ट गरिरहेका छन । नेपाल वायुसेवा निगम (नेपाल एयरलाइन्स) ले नेपालको हवाई उडान क्षेत्रलाई युरोपियन युनियन (ईयू) ले कालोसूचीबाट नहटाउनुमा आफ्नो कुनै दोष नरहेको दाबी गरेको छ । त्यो मात्रै होइन नीजि क्षेत्रबाट सञ्चालित वायु सेवा कम्पनीहरुले समेत नेपालको आकासलाई सुरक्षित वनाउन नसक्नु चिन्ताको कुरा हो । अहिले धेरै हवाईजहाज उडिरहँदा बीचमै इञ्जिनमा खराबी आएर गन्तब्यमा नपुगी फर्काउनु परेको अवस्था छ । हरेक बर्ष नेपालमा साना ठूलो हवाई दुर्घटना भैरहेका छन । हवाई दुर्घटनाका कारण निदोष यात्रुले ज्यान गुमाउन बाध्य भैरहेका छन । अर्कोतर्फ सार्वजनिक सवारीका साधनजस्तै नेपालमा हवाई क्षेत्रमा पनि गंभीर लापरवाही हुने गरेको विदितै छ । नीजि बायुसेवा कम्पनीहरुले बर्षौ पुराना र विदेशमा मापदण्ड पूरा गर्न नसकेका जहाज नेपालमा उडाईरहेका छन । सरकार यो बिषयमा रमित बनेको छ । विदेशमा फेल भएका अर्थात उडान सुरक्षित अवस्था पार गरेका जहाज नेपालमा चलाउनु गंभीर लापरवाही हो ।

दुई बर्ष अघि पोखरामा भएको यति जहाज दुर्घटनाको कारणमा विदेशमा धेरै कम्पनीले चलाएर फेलियर भएको जहाज नेपालमा चलाएको पुष्टी भएको थियो । त्यसैगरी केही दुर्घटनाका पछि नेपालको भौगोलिक अवस्थालाई पनि कारण मान्ने गरिएको छ । यस्तो अवस्थामा इयुले नेपाललाई कालोसूचीबाट हटाउने संभावना कम छ । नेपाल सरकारले यो बिषयमा पहलकदमी लिनु जरुरी छ । ईयूले २९ नोभेम्बर २०२३ मा सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा नेपालको हवाई उडानको क्षेत्रलाई फेरि पनि कालोसूचीमा राखिएको उल्लेख गरिएको छ । नेपालको हवाई यात्रालाई सुरक्षित बनाउने हो भने पुराना जहाज विस्थापन गर्नु जरुरी छ । विदेशी पर्यटक अहिले नेपालमा हवाई यात्रा गर्न चाहँदैनन् कारण हो– नेपालको हवाई असुरक्षित हुनु । पर्यटकलाई समेत नेपालले आफ्नो आकास सुरक्षित छ भन्ने ग्यारेन्टी गर्न नसक्नुका पछि पुराना जहाज प्रमुख कारण हो । नेपालमा २० बर्ष पुराना जहाज उडिरहेका छन । त्यसमा पनि धेरै इञ्जिन फेल भैसकेका हवाई छन । नेपाल बायु सेवाको भन्दापनि नीजि क्षेत्रका विमान पुराना छन । दुर्घटना पनि नीजि क्षेत्रका विमान धेरै भैरहेका छन । अतः नागरिक उडड्यन दिवसकै अवसरमा नेपाल सरकारले आफ्नो हवाई आकास र उडान सुरक्षित वनाउने हो भने पुराना जहाज विस्थापनको पहल गर्नैपर्दछ । असुरक्षाकै कारण यात्रुहरु नेपाली जहाज चढ्न नखोज्नु गंभीर चिन्ताको बिषय हो । आखिर यही अवस्थामा नेपालको आकास कहिले सुरक्षित हुन्छ ? नेपाल इयुको कालोसूचिबाट कहिले हट्छ ? उत्तर अनुत्तरित छ । तसर्थ अव सरकारले उडड्यन क्षेत्रमा सुधारका लागि बिशेष पहल गरोस् ।