© २०२३
‘नेपालीले नेपालीलाई’ भन्ने नारा सहित यो बर्षको गैर आवासीय नेपाली दिवस आज विश्वभरि मनाईदैछ । हरेक वर्षको अक्टोबर १२ मा गैर आवासीय नेपाली दिवस विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरेर मनाउने गरिएको छ । नेपालको विकासमा गैर आवासीय नेपालीहरूको भूमिका महत्वपूर्ण छ । विदेशका विभिन्न स्थानबाट पठाएको रेमिटान्सले मुलुक धानिएको छ । अर्कोतर्फ विदेशकै नागरिकता बाहक गैर आवासीय नेपालीहरूले समेत नेपालमा लगानीका लागि योगदान गर्दै आएका छन । गैर आवासीय नेपालीकै कारण मुलुकको कायापलट भएको छ । यद्यपि अहिले लगानीको कमी महसुस हुनु स्वाभाविक छ । गैर आवासीय नेपालीहरूले आफूहरूलाई नेपाल सरकारले नेपाली सरह नै ब्यवहार गरोस भन्ने छ तर सरकार गैर आवासीय नेपालीलाई विदेशीको दर्जामा व्यवहार गर्दै आएको छ । उनीहरूको नेपालप्रतिको भावना र सद्भाव सराहनीय छ । आधुनिक नेपालको रूपरेखा कोर्ने हो भने निश्चितरूपमा गैर आवासीय नेपालीले नेपालमा लगानी गर्न खोजेका छन, उनीहरूलाई त्यो वातावरण तयार गरिदिनुपर्दछ । गैर आवासीय नेपाली नेपाली नै हुन । विशेष कारणबस उनीहरू विदेशमा बसेर त्यहीको नागरिकता लिएका कारण उनीहरू गैर आवासीय भएका हुन तर उनीहरूको मूल श्रोत नेपाल हो ।
नेपालमै उनीहरू केही गरौं भन्ने भावनाले ओतप्रोत छन तर उनीहरूलाई त्यो वातावरण बनाईदिने काममा भने अहिलेसम्म कञ्जुस्याई भैरहेको छ । उनीहरू आफ्नो पुर्खाको माटो भएको नेपालमा केही गरौं भनेंर धेरै क्षेत्रमा लगानीको अवसरका लागि बेलाबेलामा अनुरोध गर्दैपनि आएका छन तर अहिलेसम्म उनीहरूको अनुरोधको सुनुवाई हुन सकेको छैन । देश बाहिर छरिएर रहेका नेपालीहरूले लगानी गर्ने हो भने नेपालको कायापलट हुन बेर लाग्दैन तर नेपालमा बेलाबेलामा हुने राजनीतिक अस्थीरताको कारण उनीहरूको माग सम्वोधन हुन सकेको छैन । दिवसकै सन्दर्भमा गैर आवासीय नेपालीहरूले नेपालमा मताधिकारको माग गर्दै आएका छन । निश्चितरूपमा उनीहरू नेपाली नै हुन ।
उनीहरूमा नेपालको माया छ । प्रतिनिधि सभाको विभिन्न समितिमा उनीहरूको मागका बिषयमा गहन छलफल समेत भएकोले अव ढिलाई नगरि उनीहरूको मताधिकारको माग सम्बोधन गरिनुपर्दछ । विदेशबाट पनि मताधिकारको व्यवस्था हुनुपर्ने कुरामा निर्वाचन आयोग समेत सकारात्मक छ । आशा गरौं २०८४ को निर्वाचनमा विदेशमा बस्ने नेपालीमात्र होइन, गैर आवासीय नेपालीलाई पनि मताधिकारको व्यवस्था हुनेछ । कम्तिमा पनि उनीहरूको माग भनेको नेपाल र नेपालीकै हितका लागि हो भन्ने बुझ्नु जरुरी छ । विश्वका कुनैपनि कुनामा किन नपुगून उनीहरूको मूल थलो भनेको नेपाल नै हो । मानिसले अवसर खोज्छ । अवसरकै लागि कैयौं अडचन र हण्डर खाएर उनीहरू विश्वका अधिकांश कुना कन्दरामा पुगिसकेका छन । अथक मेहनत र श्रम गरेर कमाएको पैसा नेपालकै लागि लगानी गर्न उद्यत छन तर किन उनीहरूको लगानीको ग्यारेन्टी अहिलेसम्म हुन सकेको छैन् । दिवसकै अवसरमा नेपाल सरकारले गैर आवासीय नेपालीलाई पनि नेपालको मूलधारमा समेटोस् । नेपाल सरकारले उनीहरूको माग सम्वोधन गरोस् ।