© २०२३
बुटवल ,फागुन- सडक बालबालिका तथा बेवारिसे वालवालिकाको क्षेत्रमा काम गर्ने विभिन्न संस्थाहरुहरु रहेका छन् । नेपाल सरकारले समेत बालसुधार गृह, बाल संरक्षण केन्द्र्र जस्ता कार्यालय स्थापना गरेर काम गरिरहेको पाईन्छ ।
तथापी अझै पनि बालबालिकाहरु सडकमा आउने, बेबारिसे हुने, विविध कारणले अभिभावक विहिन हुने जस्ता समस्याहरु पनि विद्यमान रहेका छन् । रुपन्देहीमा सडक बालबालिका र बेवारिसे बालबालिकाको क्षेत्रमा काम गर्दै आएको एउटा संस्थाले भने १ सय ४७ जना बालबालिकाहरुको अभिभावक पत्ता लगाएर पारिवारिक पुर्नमिलन समेत गराउन सफल भएको छ ।
वि.स. २०५४ सालमा स्थापना भएको सिर्जनशील संस्था नेपाल (सीन)ले आज भन्दा ७ बर्ष पहिला देखि नै मात्रै बेबारिसे, सडक बालबालिकाको क्षेत्रमा काम सुरु गरेको थियो । सात बर्षको अन्तरमा १ सय ४७ जना बालबालिकाको उद्धार गरी पारिवारिक पुनःमिलन गरिएको संस्थाका अध्यक्ष प्रतिमा शर्मा बताउँछिन् ।
संस्थाले बालबालिका उद्धार मात्रै गरेको छैन उनीहरुको बालअवस्था पुरा भएपछि अर्थात १७ बर्ष उमेर काटेपछि व्यवसायिक तालिम, सीप सिकाईको लागि समेत काम गर्दै आएको छ । अध्यक्ष शर्माका अनुसार २६ जना १७ बर्ष उमेर पुरा भएका किशोरहरुलाई तालिम समेत प्रदान गरी उनिहरुलाई आय आर्जनमा समेत जोडीएको छ । कतिपय किशोरहरुले पेन्टरको काम सिकेका छन् भने कतिपयले घर तथा भवन निर्माण काममा सहयोगीको रुपमा काम गरि मिस्त्री पेशा समेत अंगाल्न सफल भएका छन् ।
अध्यक्ष शर्मा भन्छिन–‘कतिपय किशोरहरु यहाँबाट सिप सिकेर घरवासगरी समाजमा स्थापित समेत भएका छन् ।’
संस्थाले परिवार खोजेर पुर्नःमिलन गराउँदा परिवारबाट समेत ठुलो स्वावासी प्राप्त गरेको संस्थाका महासचिव बिजु पौडेलको भनाई रहेको छ ।
आयआर्जनमा समेत जोड
सिर्जनशिल संस्था नेपालले परिवारमा पुर्नःमिलन गरेका बालबालिकाहरुको नियमित आम्दानीको लागि अभिभावकहरुलाई समेत आर्यआर्जनमा जोड्ने गरेको छ । संस्थाले हाल सम्म २६ जना परिवारका सदस्यहरुलाई नाङ्लो पसल, चटपट बनाएर बेच्ने, खेलौना विक्रि लगायतका पसल सञ्चालन गरी आर्यआर्जन गर्नका लागि उद्यमशिलता कोष मार्फत सहयोग गरेको र अभिभावकहरुले यहिबाट आम्दानी गरी बालबालिकाहरुको लागि समेत खर्च गर्ने गरेको जानइएको छ ।
संस्थाका पुर्व अध्यक्ष कल्पना ढकालका अनुसार हाल सम्म १३ जना बालिबालिहरुलाई नेपाल सरकारको जिम्मा लगाइएको छ भने २६ जना बालबालिकाहरुको परिवारलाई जीविकोपार्जनको लागि समेत जोडीएको छ ।
भवन बनाउने महायज्ञ
सडक तथा बेवारिसे वालवालिकाहरुको दिगो व्यवस्थानको लागि भवन निर्माण गर्न महायज्ञको तयारी गरिएको छ । यही फागुन २८ गतेदेखि श्रीमद्भागवत धनधान्याञ्चल ज्ञान महायज्ञ तथा बोद्ध दर्शन प्रवचन आयोजना हुने छ । तिलोत्तमा–९ मंगलापुरमा फागुन २८ देखि चैत महिनाको ५ गने सम्म महायज्ञ सञ्चालन हुने छ ।
महायज्ञ सञ्चालनका लागि सम्पूर्ण तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको महयज्ञ सम्पादन समिति संयोजक रोमणी प्रसाद पाठकले जानकारी दिए । आचार्य ओमप्रकाश सुवेदीबाट महायज्ञमा प्रवचनक कार्यक्रम रहेको उनले बताए । यसैगरी बोद्ध गुरु भिक्षु ज्ञानेन्द्र स्थविर “सद्धम्भ कोविद“ ले बोद्ध दर्शन बारे प्रवचन दिने कार्यक्रम रहेको छ ।
यज्ञ सम्पादनका लागि करिब ५ सय सदस्यीय मुल आयोजक समिति तथा १३ वटा विभिन्न उपसमिति गठन गरिएको उनले बताए । । तिलोत्तमा नगरपालिकाले वडा नम्बर ७ मा उपलब्ध गराएको २ कठ्ठा जमिनमा भवन निर्माण गर्न लागिएको हो । सभाहलसहित १२ कोठामा बन्ने भवनका लागि ८१ लाख खर्च अनुमान गरिएको छ । महाज्ञबाट करिब २ करोड अर्थ संकलन गर्ने लक्ष्य संयोजक पाठकले जानकारी दिए । यज्ञ सम्पादनका लागि १५ लाख खर्च अनुमान गरिएको छ ।