खोज

बुटवल, फागुन – प्रदेशका तीन जिल्लामा हात्तीपाइले विरुद्धको अभियान सफल हुन सकेको छैन् । औषधीको असरबारे गलत बुझाइले औषधी नखाइदिदा अभियान सफल हुन नसकेको स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । बाँके र दाङमा ०६७ र कपिलवस्तुमा २०६३ सालदेखि हात्तीपाइले विरुद्धको औषधी सेवनको अभियान सुरु गरिएको थियो । ६ वर्षभित्रै रोग उन्मुलन गर्ने लक्ष्य राखिएको यी दुई जिल्लामा यो वर्ष १३ औं र कपिलवस्तुमा १५ औं पटक औषधी सेवन अभियान चल्दैछ ।
लक्षित जनसंख्याले औषधी नखाइदिँदा १६ वर्षसम्म हात्तीपाइले निवारणहुन नसकेको स्वास्थ्य कार्यालय बाँकेले जनाएको छ । कतिपयले जानीजानी र कतिपयले औषधीको असरबारे गलत बुझाइले औषधी नखाइदिदा निवारणमा समस्या भइरहेको कार्यालयको भनाइ छ । लक्षित जनसंख्याको ८० प्रतिशतले औषधी नखाने गरेका छन् ।
स्वास्थ्य कार्यालय दाङका फोकल पर्सन कमल चन्दका अनुसार जिल्लामा हात्ती पाइले रोग विरुद्धको अभियान सुरु गर्दा संक्रमणको दर २९ प्रतिशत थियो । अहिले यो दर घटेर ४ प्रतशितमा झरेको छ । बाँकेमा हात्तीपाइले रोगको संक्रमणको दर ४ प्रतिशत र कपिलवस्तुमा ८ प्रतिशत छ । परीक्षणमा हात्तीपाइलेको जोखिम कायमै रहेको पाइएमा जोखिम नघटुन्जेलसम्म औषधि सेवन अभियान हरेक वर्ष चलाइन्छ  ।
एउटै वर्ष अभियान सुरु भएको बाँके र दाङ हात्ती पाइले रोग उन्मुलन गर्ने लक्ष्यको नजिक छन् । स्वास्थ्य कार्यालय दाङका फोकल पर्सन कमल चन्दले हात्ती पाइले विरुद्धका औषधी सेवन अभियानले पूर्णता नपाए पनि लक्षको नजिक भएको बताए । उनका अनुसार दाङमा सन् २००१ मा सर्वेक्षण गर्दा २९ प्रतिशत रहेको हात्ती पाइले रोगको दर अहिले ४ प्रतिशतमा झरेको छ । त्यस्तै बाँकेमा रोगको दर २१ बाट ४.१ प्रतिशतमा झरेको छ ।
दाङ, बाँके र कपिलवस्तुमा फागुन ११ देखि हात्तीपाइले विरुद्धको औषधी सेवन अभियान सुरु हुँदैछ । यो वर्ष यी तीन जिल्लामा गरी साढे १९ लाख भन्दा बढीलाई औषधी खुवाइदैछ । दाङमा ६ लाख ८७ हजार, बाँकेमा ६ लाख १६ हजार र कपिलवस्तुमा साढे ६ लाख जनसंख्यालाई औषधि खुवाउने लक्ष्य राखिएको छ ।
फागुन ११ गतेबाट सुरु हुने औषधी सेवन अभियानका लागि जिल्लाका स्थानीय तह मार्फत गाउँ–गाउँमा पुगनेर औषधी खुवाइने स्वास्थ्य कार्यालय कपिलवस्तुका जनस्वास्थ्य अधिकृत उमेशचन्द्र घिमिरेले बताए । सुत्केरी र गर्भवती महिलाबाहेक २ वर्ष माथि पुगेका सबैले औषधि खान सक्छन । स्वास्थ्य कार्यालयका दाङका अनुसार पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसको शरीरमा पस्ने फाइलेरिया नामक परजीवीका कारण हात्तीपाइले रोग लाग्ने गर्दछ । उक्त परजीवि करिब छ वर्षसम्म मानिसको शरीरमा सुशुप्त अवस्थामा रहने हुँदा कम्तीमा लगातार ६ वर्ष नियमित औषधि सेवन गर्नुपर्ने हुन्छ ।