© २०२३
काठमाडौँ ।
पछिल्ला वर्षहरूमा मनसुनमा हुने भारी वर्षाले कृषि क्षेत्रमा ठूलो नोक्सानी गरेको छ। सबै भन्दा बढी थन्क्याउन ठिक्क भएको धानबाली नोक्सानी भइरहेको छ। यही आर्थिक वर्षमा मनसुन सकिन लाग्दा असोज १७, १८ र १९ गते देशभर परेको वर्षाका कारण मुलुकभर साढे ३ अर्ब रुपैयाँ बराबरको अन्नबाली नोक्सानी भयो।
कृषि तथा पशुपंक्षी मन्त्रालयलका सूचना अधिकारी महानन्द जोशीकाअनुसार धान, तरकारी, उखु तथा माछा पोखरीमा पुगेको क्षति साढे ३ अर्ब रुपैयाँ बराबरको छ।
हरेक वर्ष पाक्न लागेको धानमा वर्षाले क्षति पुर्याउने गरेको छ। बाली बिमाको बारेमा मनसुनी चर्चा हुने गरेको भएपनि सबै किसान बिमामा आवद्ध छैनन्। सरकारसँग अन्नबाली तथा पशुपन्क्षी बिमा योजना छ। यस्तो बिमाले किसानको बालीमा भएको क्षतिको ९० प्रतिशत सम्म क्षति बहन गर्ने सूचना अधिकारी जोशीले बताए।
बिमा कार्यक्रमबाट किसान खुशी
बिमाबाट क्षतिको जोखिम हस्तान्तरण गर्न पाएपछि किसान खुशी छन्। धानबालीमा भएको क्षति बापत् राहत पाउने भएपछि बिमा गर्न थालेको राजापुर ३ नंगापुरका किसान बनिया थारुले बताए।
उन भन्छन् ‘तीन चार वर्षदेखि हामीलाई ढुक्क भएको छ। पहिले धान खेत बाढीले डुबाउँदा क्षतिपूर्ति पाउँथेनौ। अहिले सहयोग आउँछ। गत वर्ष पनि मैले सहयोग पाएँ, खुशी लाग्यो।’
जानकी गाउँपालिका वडा नं ४, कैलालीका किसान गोविन्दराज रावतले पनि विगत ४ वर्षदेखि धानबालीको बिमा गर्दै आउनुभएको छ। बीजवृद्धि कृषक सहकारी मुनुवामार्फत बिमा गरिरहेका उनलाई बिमा गर्दा सहकारीले प्रतिकठ्ठा २५ रुपैयाँ अनुदान दिने गरेको थियो। यस वर्ष बिमा कम्पनीले बिमा रकममा ५० प्रतिशत अनुदान दिएपछि किसानले थप राहत महसुस गरेको उनले बताए।