खोज

बुटवल, ०६ भदौ । 

६ वर्ष भन्दा धेरै समय सरकारी सेवामा खर्चेका बैजनाथ गाउँपालिका–५ का ३२ वर्षीय दयाराम चौधरी छँदाखाँदाको सरकारी जागिर छोडेर अहिले बुटवलको तामनगरमा अवस्थित कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालयमा वेल्डिड्डको तालिम लिँदै छन् ।

सीमित आय हुने बिहान १० देखि साँझ ५ बजेसम्मको कर्मकाण्डी जागिर गर्नु भन्दा सीप सिकेर सके आफै उद्यमी बन्ने नसके त्यही सीपको प्रयोग गरेर रोजगार हुने र सुन्दर भविष्य सजाउने सपना बोकेर शिक्षालयमा आएको उनी बताउँछन् ।

स्नातक तहको साधारण शिक्षा उत्तीर्ण गरिसकेका तार्केश्वर गाउँपालिका–२ नुवाकोटका २२ वर्षीय सलिन आले मगरले आकर्षक कमाई र सुरक्षित भविष्यको खोजीमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने मन बनाएका छन् ।

अरू तमाम नेपाली युवालाई जस्तै उनलाई पनि तुलनात्मक रूपमा सुरक्षित काम गरेर धेरै कमाई हुने देश दक्षिण कोरिया जान मन छ । नेपालको श्रम बजारमा सबै भन्दा धेरै माग भएको पेसा वेल्डरको दक्षिण कोरियामा पनि उत्तिकै सम्भावना छ भन्ने थाहा पाएर उनी पनि शिक्षालयमा वेल्डिड्ड सिकिरहेका छन् ।

बुटवलको तामनगरमा रहेको कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालयमा सुन्दर भविष्यको आशामा सीप सिकिरहेका युवाका प्रतिनिधि पात्र हुन् । २०६८ सालमा कोरिया अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (कोईका) को सहयोगमा प्राविधिक शिक्षा तथा व्यावसायिक तालिम परिषद् (सिटिईभीटी) अन्तर्गत स्थापना भएको कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालयले हालसम्म देशका  विभिन्न कुनाका चौधरी र मगर जस्ता हजारौँ युवाको जीवन परिवर्तन गरिरहेको छ ।

महेन्न्द्रराजमार्गबाट उत्तरतर्फ चारपाला सामुदायिक वनको करिब १० बिगाहा जमिन मा फैलिएको बन्जर जमिनमा उम्रिएको देशकै नमुना प्राविधिक शिक्षालयको उद्देश्य थियो— नेपालका युवाहरूलाई आत्मनिर्भर बनाउन अथवा रोजगारीको लायक बनाउन व्यवहारिक सीपमूलक शिक्षामार्फत सक्षम बनाउने रहेको छ ।

कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालयले सुरु देखिनै दक्ष जनशक्ति उत्पादनमा विशेष ध्यान दिँदै आएको छ । यहाँ अटो मोबाइल, इलेकट्रिकल एन्ड इलेकट्रोनिक्स, सूचना प्रविधि, मेकानिकल र रेफ्रिजेरेसन एन्ड एअर कण्डिसनिङ विषयमा ३९० घण्टाका तालिमदेखि ३ वर्षे डिप्लोमा तहका कार्यक्रमहरू सम्मको प्रशिक्षण गरिने शिक्षालय प्रमुख नवीन किशोर गैरे बताउँछन् ।

यी कार्यक्रमहरू केवल सैद्धान्तिक ज्ञानमा सीमित छैनन् । प्रत्येक विषयमा प्रयोगात्मक सिकाइ, उद्योगमा अवलोकन भ्रमण, इन्टर्नसिप तथा परियोजनामार्फत व्यवहारिक अनुभूति प्रदान गरिन्छ । आजसम्म १८०० जना भन्दा बढी विद्यार्थीहरू यस शिक्षालयमा भर्ना भइसकेका छन् ।

तीमध्ये १००० जना भन्दा बढी विद्यार्थीहरू दक्ष जनशक्ति बनेर अध्ययन पुरा गरिसकेका छन् । अझ गर्वको कुरा त के छ भने, यहाँ अध्ययन गरेका ८० प्रतिशतभन्दा बढी विद्यार्थीहरू नेपाल भित्रै सरकारी सेवा, निजी क्षेत्र तथा स्व–रोजगारीमा सक्रिय छन् ।

धेरै विद्यार्थीहरू विदेशका प्रतिष्ठित कम्पनीहरूमा पनि कार्यरत छन्, जहाँ उनीहरूले नेपाली सीपको पहिचान फैलाइरहेका छन् । जस्तै: मेकानिकल इन्जिनियरिङमा अध्ययन गरेका दिनेश बस्याल र रमेस बेल्बासे अहिले दक्षिण कोरियाको पानीजहाज उत्पादन कारखानाको हिस्सा बनेका छन् ।

उनीहरू भन्छन्, “शिक्षालयमा सिकेको व्यवहारिक ज्ञान र मेसिनसँगको नजिकको सम्बन्धले नै हामीलाई यो स्थानमा ल्याएको हो ।” अर्का इलेकट्रिकल एन्ड इलेकट्रोनिक्स ईञ्जिनियरिड्ड अध्ययन गरेका पूर्व विद्यार्थी सुजन पौडेललाई काईचो ग्रुप नामको संस्था मार्फत गरेर सेनेटरी प्याड दिने र जलाउने मेशिनको उत्पादन र बिक्रि बितरण गर्दै आएका छन् ।

शिक्षालयमा सिकेको सीपको माध्यमले नै यो काम गर्न सकेको र अहिले भारत लगायत दक्षिण एसियाका अन्य देशमा समेत आफ्ना उत्पादन निर्यात गरिरहेको पौडेलले बताउँछन् । शिक्षालय केवल शिक्षालय मात्र होइन, यसले स्थानीय समुदायसँग पनि गहिरो सम्बन्ध कायम गर्दै आएको छ । बुटवल क्षेत्रका धेरै युवाहरूको लागि यो संस्था सम्भावनाको ढोका भएको छ ।

आर्थिक अवस्था कमजोर भएका विद्यार्थीहरूको लागि छात्रवृत्ति, निःशुल्क तालिम, काउन्सिलिङ, र रोजगारी सल्लाह सेवा प्रदान गर्दछ ।
यसले शिक्षा र सीप दुवैको पहुँचलाई व्यापक बनाएको छ । साथै, महिलाहरूको सहभागिता पनि उल्लेखनीय बन्दै गएको छ ।

सूचना प्रविधि र इलेकट्रोनिक्स क्षेत्रमा महिला विद्यार्थीहरूको सङ्ख्या बढ्दै गएको देखिन्छ, जसले लैङ्गिक समानताको सन्देश पनि दिन्छ ।
शिक्षालयमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरूमा उद्यमशीलताको विकास गराउँदै शिक्षालय परिसरमै कामको संसार चिनाउने उद्देश्यले विद्यार्थीलाई समाजमा आवश्यक विभिन्न वस्तु र सेवाको उत्पादन गर्न प्रेरित गरिन्छ ।

त्यसरी उत्पादन भएका धेरै वस्तु र सेवाहरू लाखौँको मूल्यमा स्थानीय समुदायले खरिद पनि गरिदिएका छन् । कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालयले गुणस्तरीय शिक्षालाई सधैँ पहिलो प्राथमिकता दिएको छ ।

कोरियन शैलीको सिकाइ पद्धति, आधुनिक प्रयोगशाला उपकरणहरू, दक्ष प्रशिक्षकहरू र अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड अनुसारको पाठ्यक्रम यस संस्थाको विशेषता रहेको शिक्षालय प्रमुख नवीन किशोर गैरे बताउँछन् ।

शिक्षालयको भौतिक पूर्वाधार, सूचना सञ्चार प्रविधिमा आधारित कक्षा कोठा, इन्टरनेट सुविधासहितको कम्प्युटर ल्याब, ह्यान्ड्स–आन ट्रेनिङका लागि विशेष प्रयोगशालाहरूले विद्यार्थीहरूलाई पेसागत दक्षता हासिल गर्न मद्दत पु¥याइरहेका छन् ।

अब शिक्षालय केवल यथास्थितिमा सन्तुष्ट छैन । भविष्यमा कलेज टु कम्पनी हुने गरी रोजगारी र वैदेशिक रोजगारी सुनिश्चित हुने कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्ने योजना रहेको छ। साथै, नेपाली युवाहरूलाई विश्व बजारमा अझ प्रतिस्पर्धी बनाउने विश्वासका साथ उद्यमशीलता विकास, स्टार्टअप इनक्युबेसन र अन्तर्राष्ट्रियस्तरको सर्टिफिकेसन तालिम पनि सञ्चालन गरिने सोच बनाइएको छ ।

कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालय, बुटवलले केवल शिक्षण संस्था भएर मात्र होइन, एक परिवर्तनकारी अभियानको रूपमा काम गरिरहेको छ । प्राविधिक शिक्षाको माध्यमबाट युवाहरूलाई सक्षम बनाउने, देशमै रोजगारी सिर्जना गर्ने र विदेशमा पनि नेपाली सीपको पहिचान दिलाउने कार्यमा यो शिक्षालय अग्रसर छ ।

शिक्षालय प्रमुख नवीन किशोर गैरे भन्छन्–‘आज, जब हामी प्राविधिक शिक्षाको महत्त्वको कुरा गर्छौं, तब प्ल्एक्ष् जस्ता संस्थाहरूको भूमिका झनै  महत्त्वपूर्ण देखिन्छ । हरेक वर्ष यहाँबाट उत्पादन हुने दक्ष जनशक्तिले केवल आफ्नो परिवारको भविष्य होइन, सम्पूर्ण राष्ट्रको भविष्य निर्माण गरिरहेका छन् ।’

उनी थप्छन्–‘कोरिया नेपाल बहु प्राविधिक शिक्षालय एउटा सम्भावना हो—जसले हजारौँ युवाको जीवनमा उज्यालो देखाएको छ । यो केवल एउटा शिक्षालय होइन, सीप, श्रम र सफलताको साझा केन्द्र हो । भविष्यमा पनि यस्तै समर्पण र लगनका साथ अघि बढोस्, ताकि अझ धेरै युवाहरूको सपना साकार होस् ।’

शिक्षालयमा डिप्लोमा तह सम्म हालसम्म विभिन्न सङ्कायमा गरी कुल ६ सय ७८ जनाले आफ्नो शिक्षा पुरा गरेका छन् । शिक्षालयले छोटो अवधिको समेत तालिम र शिक्षा प्रदान गर्दै आएको छ । प्रत्येक वर्ष शिक्षालयमा छोटो अवधिका लागि २ सय ४० देखि ३०० सम्म विद्यार्थीले तालिम लिँदै आएका छन् ।