बुटवल, २७ जेठ ।
बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १५ का अगुवा कृषक हुन रामनाथ माली । उनी दिउँसोमा बुटवलको सिद्धार्थ गौतम बुद्ध क्याम्पसमा लेखा शाखा काम गर्छन् भने अन्य समयमा तरकारी खेती । किसानकै परिचय बनाएर उनले मुलुकमै ख्याति कमाएका छन् । आफ्नै गाउँमा रहेको बुटवल जैविक कृषक सहकारी संस्थाका अध्यक्ष समेत रहेका मालीले आफ्नो जग्गा सहित अन्य किसानको जग्गा भाडामा लिएर व्यावसायिक तरकारी खेती गर्दै आएका छन् ।
उनलाई बुटवल उपमहानगरपालिकाले प्रदान गरेको प्रतिफलमा आधारित प्रोत्साहन अनुदानले थप हौसाएको छ । बुटवल जैविक कृषक सहकारी संस्थामा आबद्ध भएका किसान मध्ये यो वर्ष ४३ जनाले प्रतिफलमा आधारित प्रोत्साहन अनुदान पाएका छन् । जसले धेरै तरकारी वा मसलाजन्य बाली उत्पादन ग¥यो, त्यसलाई पालिकाले अनुदानको रूपमा प्रतिकिलो ३ रुपैयाँका दरले अनुदान प्रदान गर्दै आएको छ ।
बुटवल जैविक कृषक समूहका अध्यक्ष समेत रहेका माली भन्छन्–‘किसानको मेहनत अनुसार अनुदान त कम हो, तर पनि प्रोत्साहन भएको छ ।’ सहकारीमा आबद्ध भएका किसानहरूले आफूले उत्पादन गरेको कृषि जन्य उत्पादन सहकारी मार्फत बिक्री गर्छन् । सहकारीले त्यसको विवरण राखेपछि सोही विवरणको आधारमा बुटवल उपमहानगरपालिका ले प्रतिफलमा आधारित अनुदान वितरण गर्दै आएको छ । जसको लागि सोही अनुसारको निर्देशिका बनाएको छ ।
बुटवल उपमहानपालिका उपमहानगरपालिका रेको कारोबारको विवरण बाट किसानलाई अनुदान प्रदान गरिँदै आएको छ । जसमा तरकारी बाली र मसला बालीमा पालिकाले प्रतिफलमा आधारित अनुदान प्रदान गर्दै आएको हो ।
बुटवल जैविक कृषक सहकारी संस्था बुटवल–१५ का तरकारी उत्पादक ४३ जना किसानले प्रतिकिलो ३ रुपैयाँका दरले प्रतिफलमा आधारित अनुदान पाएका हुन् । जसमा कुल ७५ हजार ९ सय ८५ किलो अनुदानमा किसानले प्राप्त गरेका हुन । जसलाई रकम रूपान्तरण गर्दा २ लाख २७ हजार ९ सय ५५ रुपैयाँ अनुदान किसानले प्राप्त गरेका छन् ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाले प्रतिफलमा आधारित अनुदान सहित बीउमा समेत अनुदान दिँदै आएको छ । बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १७ मा रहको सिम्रिक कृषि सहकारी संस्थाका ३ जना किसानलाई धानको मूल बीउमा प्रतिकिलो ३ रुपैयाँका दरले अनुदान प्रदान गरिएको छ । उनीहरूलाई मूल बीउ उत्पादनको लागि ५ हजार २ सय ४३ किलोलाई ३ रुपैयाँका दरले १५ हजार ७ सय २९ रुपैयाँ अनुदान प्रदान गरिएको हो ।
सन्तोष जिसी
प्रमुख, कृषि विकास शाखा, बुटवल उपमहानगरपालिका
पालिकाले मूल बीउ उत्पादन र कृषि तरकारी, मसला बालीको लागि प्रतिफलमा आधारित प्रोत्साहन रकम प्रदान गरेको छ । जसका लागि यो वर्ष कुल ४६ जना किसानले ८१ हजार २ सय २८ किलो मूल्यमा २ लाख ४३ हजार ६ सय ८४ रुपैयाँ रकम प्राप्त गरेका छन् । बुटवल उपमहानगरपालिकाको कुल ३२ प्रतिशत क्षेत्रफल खेतीयोग्य छ । करिब ४ हजार घर परिवार कृषि पेसामा आबद्ध रहेका छन् । कुल खेतीयोग्य जमिनको २० प्रतिशत क्षेत्रफलमा सिँचाइ सुविधा पुगेको छ भने किसानको मागअनुसार एक लाख मूल्यसम्मका साना ट्युबवेल पनि किसानलाई वितरण गरिएको कृषि विकास शाखाका अधिकृत सन्तोष जिसी बताउँछन् ।
पालिकाले जैविक खेतीका लागि जैविक मलको उत्पादन गर्न पनि उपमहानगरले अनुदानको व्यवस्था गरेको छ । तीबाहेक बाँझो जग्गाको सदुपयोग गर्ने गरी जग्गा भाडामा अनुदान, उत्पादनमा आधारित कार्यक्रम, व्यावसायिक तरकारी उत्पादन पकेट क्षेत्र विकास कार्यक्रम, व्यावसायिक मौरी पालन, फलफूल बगैँचा स्थापनाका लागि सामूहिक खेती, कृषि औजार उपकरणमा अनुदान, कौसीमा तरकारी खेती कार्यक्रम, ‘एक स्थानीय तह, एक उत्पादन’ जस्ता कार्यक्रमले बुटवलको कृषि क्षेत्र फस्टाएको छ ।