खोज

बुटवल, १८ जेठ ।

जेठ १५ गते गणतन्त्र दिवसको अवसरमा बुटवल उप–महानगरपालिका वडा नम्बर १५ मा रहेको सृजना युवा क्लबले रक्तदान कार्यक्रम आयोजना ग¥यो । नेपाल स्वयंसेवी रक्तदाता समाजको सहकार्यमा भएको कार्यक्रममा ६५ युनिट रगत सङ्कलन भयो । क्लबले पहिलो पटक यो कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो ।

शुक्रबार सेमलारमा रक्तदान कार्यक्रम आयोजना भयो भने शनिबार रुपन्देहीको शुद्धोदन गाउँपालिकामा रहेको योग्यदय बहुमुखी क्याम्पसमा पनि रक्तदान कार्यक्रम आयोजना भयो । स्थानी सिद्धबाबा डेनटल क्लिनिकको समन्वयनमा भएको कार्यक्रममा नेपाल नियमित रक्तदाता सङ्घको सहयोग थियो । स्वास्थ्य शिविर सहित आयोजना गरिएको कार्यक्रममा उपस्थितले रक्तदान गरे ।

शनिवार नै बुटवलमा खुल्ला वृहत् रक्तदान कार्यक्रम आयोजना गरियो । लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पताल बुटवलमा आयोजना गरिएको रक्तदान कार्यक्रममा नेपाल नियमित रक्तदाता सङ्घको सहकार्य भएको थियो । जसमा ३०० जनाले रक्तदान गरे ।

यी केही उदाहरण मात्रै हुन् । आज भन्दा करिब १० वर्ष पहिला रुपन्देहीको मर्चवार क्षेत्रमा नेपाल रेडक्रस सोसाईटीको आयोजनामा रक्तदान कार्यक्रम आयोजना गरियो । रेडक्रस अभियन्ता तथा रक्तसञ्चार सेवा समितिका पूर्व केन्द्रीय संयोजक नारायण प्रसाद श्रेष्ठ स्मरण गर्छन्, वृहत् रक्तदान गर्ने गरी गएको टोलीले जम्मा २ युनिट मात्रै रगत ल्याएर बुटवल आएको थियो ।

तर अहिले भने अवस्था त्यस्तो छैन । रुपन्देहीमा नै केन्द्रीय कार्यालय रहेका दुई वटा रक्तदाताहरूको संगठन पूर्ण रूपमा क्रियाशील छ । भने अर्को काठमाडौँ  केन्द्रीय कार्यालय भए पनि काठमाडौँका भन्दा बढी गतिविधि रुपन्देहीमा गर्दै आएको छ ।

रुपन्देहीमा केन्द्रीय कार्यालय रहेको नेपाल नियमित रक्तदाता सङ्घ, तिलोत्तमा रक्तदाता समाज रहेका छन् भने नेपाल स्वयंसेवी रक्तदाता समाज रुपन्देहीमा अझ बढी क्रियाशील छ ।

नेपाल स्वयंसेवी रक्तदाता समाज रूपन्देहीसंग ६०० बढी आजीवन सदस्य रहेका छन् । सदस्य भन्दा बाहिर पनि नियमित रूपमा रक्तदाता क्रियाशील छन् ।

वि.सं. २०७० साल देखि सबैभन्दा बढी रक्तदाता गरी सहभागी बनाएर सम्मानित समेत भएको नेपाल स्वयंसेवी रक्तदाता समाजले नियमित रूपमा प्रत्येक महिनाको अन्तिम शनिवार र आक्सीम रूपमा पनि रक्तदान गर्दै आएको छ । समाजका केन्द्रीय महासचिव तथा रुपन्देही जिल्ला संस्थापक अध्यक्ष तथा वर्तमान अध्यक्ष समेत रहेका कृष्ण चौहान क्षेत्रीका अनुसार समाजले वार्षिक रूपमा ३५ सय भन्दा बढी युनिट रक्तदान गर्दै आएको छ ।

समाजका केन्द्रीय महासचिव चौहानका अनुसार आज भन्दा १० वर्ष पहिला रक्तदान कम मात्रामा हुने भए पनि माग अनुसार आपूर्ति नभएको कारण अधिकांश केस अन्य जिल्लामा सिफारिस हुने अवस्था थियो । जब नेपाल स्वयंसेवी रक्तदाता समाज आएपछि नियमित रूपमा रक्तदान कार्यक्रम, जनचेतनामा अभिवृद्धि पछि बिस्तारै दाताहरू, अभियान समेत दरिलो बन्दै गएको हो ।

८६ पटक रक्तदान गरेका चौहानले पछिल्लो समयमा रक्तदान गर्ने युवाहरूको सङ्ख्या विदेशीदा पनि स्वदेशमा केही मात्रामा रगत दान गर्ने मानिसको अभाव भएको महसुस गरिएको बताउँछन् । उनी भन्छन्–‘अभियान सहर केन्द्रित भन्दा गाउँ गाउँमा हामी चलाइरहेका छौँ, सहरमा पनि छ, नयाँ रक्तदाताहरूको थप्न नसकेका समस्या आउन सक्ने स्थिति पनि छ ।’

रुपन्देहीमा बुटवल र भैरहवामा करिब ६०० वटा सङ्घ संस्थाले रक्तदान गर्दै आएका छन् । तर नियमित रूपमा गर्ने सङ्घ संस्थाको भने अभाव छ । जसमा वर्षमा १००० युनिट सम्म रक्तदान गर्ने सङ्घ संस्थाको सङ्ख्या झन्डै १०० को हाराहारीमा रहेको छ । जसलाई नेपाल रेडक्रस सोसाइटीले आफ्नो कार्यक्रममा सहभागी सहित विश्व रक्तदान दिवसको अवसरमा सम्मान समेत गर्दै आएको छ । नेपाल रेडक्रस सोसाइटी जिल्ला शाखा रुपन्देहीका उप–सभापति तथा शुुशिल गुरुङ्गका अनुसार बुटवल र भैरहवामा दैनिक १०० देखि १२० युनिट सम्म रगत आवश्यक हुन्छ । जसको व्यवस्थापन विभिन्न सङ्घ संस्थाहरूले गर्दै आएका छन् ।

घका केन्द्रीय वरिष्ठ उपाध्यक्ष लेखनाथ भण्डारीका अनुसार बजारमा रक्तदाताको सङ्ख्या कमी नभएको तर एउटै बिरामीको लागि चिकित्सकबाट नै ७–८ पोका सम्म रगत चढाउनुपर्ने गरी आएको कारण पछिल्लो समयमा समस्या भइरहेको बताउँछन् ।

उनी भन्छन्–‘बुटवलमा एउटा समस्याको रूपमा एउटै बिरामीलाई ७–८ पोका सम्म रगत चढाउनुपर्ने भन्दै डाक्टरबाट आउँदा समस्या भइरहेको छ, त्यही बिरामी काठमाडौँ लैजाँदा १ पोका पनि नचढाईकन निको भएर आएको पनि हामीले पाएका छौ, जुन समस्या को रूपमा छ ।’ अनिवार्य मात्रै चढाउनुपर्नेलाई निश्चित मात्रामा मात्रै चढाउने गरी चिकित्साबाट लेखेर आउनुपर्ने उनको भनाई छ ।

यसको साथै बजारमा बिहानको समयमा रक्तदान कार्यक्रम भइरहेका हुन्छन्, तर सकारी अस्पताल र अन्य अस्पतालमा चिकित्सक भर्ना भएका बिरामीहरूको लागि राउन्डमा दिउँसो, साँझमा आउने त्यो बेला मात्रै पिआर फी (सेतो रगत) चढाउनको लागि सिफारिस गरिदिँदा बिरामीका आफन्त र अन्यलाई पनि समस्या भएको वरिष्ठ उपाध्यक्ष भण्डारी बताउँछन् ।

उनी भन्छन्–‘कमसेकम बिहानको समयमा पिआर फी चाहिने बिरामीको अवस्था चेकजाँच गरी सोही अनुसार सूचना आफन्तहरूमा प्रवाह भएमा सोही अनुसार व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ, तर त्यसो भएको पाइँदैन, जसले थप समस्या सृजना भइरहेको छ । ’

रुपन्देहीमा हाल बुटवल र भैरहवा रक्तसञ्चार सेवा केन्द्र नेपाल रेडक्रस सोसाइटीले सञ्चालन गर्दै आएको छ । भैरहवाको युनिर्भसल मेडिकल कलेजमा पनि युनिट राखिएको छ । भने बुटवलको लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा रुपन्देही व्यापार सङ्घको सहयोगमा छुट्टै रक्तसञ्चार सेवा केन्द्र शनिवारबाट शुभारम्भ भएको छ ।