खोज

बुटवल, २९ वैशाख ।
श्रद्धालुहरू १ सय ८ वटा पिपलको श्रद्धाविधीपूर्वक पुजा–आजा गर्छन, जलार्पण गर्छन्, वृक्षमा डोरी बाँध्छन्, अबिर लगाउँछन् र फूलअक्षता चढाउँछन् । यसो हेर्दा लाग्छ, यहाँ कुनै महायज्ञ वा धार्मिक अनुष्ठान भैरहेको पो छ की ? अझै बढी बैशाख महिनाको शनिबार स्वतःस्र्फुत रूपमा टाढा–टाढा बाट समेत श्रद्धालुहरू आएर ‘धार्मिक मेलाको झल्को आउँछ ।
यो दृश्य बुटवल उप–महानगरपालिका वडा नम्बर–१५ मा रहेको ‘हरिहर मन्दिर मुक्तघाट गया क्षेत्र’ को हो । प्राकृतिक रूपमासमेत पिपलको बृक्षको महत्व रहेको बेला उक्त क्षेत्रमा रोपीएका १ सय ८ पिपलले श्रद्धालुहरूलाई विस्तारै आकर्षण गर्दै गएको पाइएको छ ।

खासगरी बैशाख महिनाको शनिबार देशका अन्य विभिन्न स्थान पुर्वमा चितवन, काठमाण्डौ देखि पश्चिमा बाँके बर्दिया र भारतबाट समेत श्रद्धालुहरूको आगामन हुने गरेको छ । लहरै रोपीएका पिपलले विस्तारै रुखको आकार लिँदै गर्दा थप आकर्षण प्रदान गरेको पाइन्छ । बुटवल उप–महानगरपालिका –१७ रतनपुरका स्व. देविराम उपाध्यायले सर्वप्रथम १ सय ८ वटा पिपलको रुख रोपे । विस्तारै पिपलका विरुवाले रुखको रूपधारणा गरेपछि अहिले बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर–१५ मुक्तीधाम टोल कार्साघाट क्षेत्रमा धार्मिक श्रद्धालुहरूको गन्तव्य रूपमा विकास हुँदै गएको छ ।
वि.सं. २०६५ सालमा हरिहर मन्दिर संरक्षण तथा सम्बद्र्धन समितिको स्थापना पश्चात करिव ढाई विघामा फैलिएको यो क्षेत्रमा बर पिलमा जलार्पण गर्नको लागि प्रत्येक शनिवार भिडभाड लाग्ने गर्दछ । निकट भविश्यमा बुटवलको मात्रै नभएर देशकै मुख्य धार्मिक गन्तव्यको रूपमा विकास गर्ने गरी कार्य अगाडी बढाइएको छ ।

खासगरी शनि संकटा ग्रह लागेका व्यक्तिहरुले एक पटक १ सय ८ बर पिपलको पूजाआजा गरी जलार्पण गर्न सकेमा शनि शंकटा ग्रहदशा पारलाग्ने धार्मिक जनविश्वास रहेको कारण उक्त क्षेत्रमा मुख्य रूपमा बैशाख महिनाको ४ वटा शनिबारको दिन अन्य दिनमा भन्दा उल्लेख्य मात्रामा धार्मिक पर्यटक आउने गर्दछन् । पछिल्लो समयमा विभिन्न स्थानमा यसको प्रसार–प्रसार गरिएको कारण रूपन्देही सहित दाङ, बाँके, बर्दिया, कपिलवस्तु, नवलपरासी, चितवन र भारतबाट समेत धार्मिक पर्यटक आउने गरेको मन्दिर व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष मुक्तिराम खनाल बताउँछन् ।बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १५ र १६ को सिमाना क्षेत्र, सैनामैनाको नजिकै पूर्वपश्चम राजमार्ग देखि नजिकै भएको कारण पनि श्रद्धालुहरूको विस्तारै आकर्षण बढ्दै गएको हो ।

मुक्तिराम खनाल
अध्यक्ष
हरिहर मन्दिर संरक्षण तथा सम्बद्र्धन समिति

देशकै उत्कष्ठ धार्मिक गन्तव्य विकास गर्ने गरी अहिले उक्त क्षेत्रमा काम भैरहेको छ । निकट भविश्यमा उक्त स्थानमा १ सय ८ वटा शिव लिंङ्ग र १ सय ८ वटा धारा समेत निर्माण गरी एकै पटक मा श्रद्धालुहरूले १ सय ८ बर पिपलको पूजाआजा, एकै पटक १ सय ८ धारा र १ सय ८ शिवलिंङ्गको पुजा गर्न मिल्ने गरी योजना अगाडी बढाइएको अध्यक्ष खनालको भनाई रहेको छ । ढाई विघा क्षेत्रफलमा फैलिएको यो क्षेत्रमा अहिले बुटवल उपमहानगरपालिका बाट कम्पाउन्ड वालको लागि ६ लाख रूपैयाँ विनियोजन गरी काम सकिएको छ भने यस्तै प्रदेश सरकारबाट पानी टैंक निर्माण मुक्ताघाट र मन्दिरको लागि १० हजार लिटरक्षमताको लागि १५ लाख मा टेन्डर भएर अहिले काम भैरहेको छ । उक्त धाम क्षेत्रमा थप २० लाख रूपैयाँ बराबारको बुटवल उपमहानगरपालिका बाट बजेट विनियोजन भै कम्पाउन्ड वाल लगाउने काम भैरहेको छ । मन्दिर क्षेत्रमा खानेपानीको आवश्यकतालाई मध्यनजर गर्दै स्थानीय समाजसेवी चिन्तामणी आचार्यले साढे ३ लाख रूपैयाँ बढीको लागतमा बोरिङ्ग स्थापना गरेका छन् ।

मुक्तिधाम टोल विकास संस्थाका अध्यक्ष तथा हरिहर मन्दिर संरक्षण समितिका सदस्य प्रेम पौडेलका अनुसार सबैको साथ र सहयोगबाट अहिले सम्म मन्दिर व्यवस्थापनले काम गर्दै आएको बताए । बुटवल उपमहानरपालिकाको आर्थिक सहयोगबाट ४८ लाखको गुरुयोजना निर्माण गरी पेश समेत गरिएको उनले जानकारी दिए । हाल बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १५ का अध्यक्ष तथा प्रवक्ता शिव रानाले उक्त हरिहर धार्मिक क्षेत्रको विकास तथा प्रर्वद्धनको लागि सहयोग गर्दै आएको जानकारी दिए ।हहिहर मन्दिर व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष मुक्तीराम खनालका अनुसार भगवान विष्णुको बासस्थान भएको स्थानको रूपमा समेत उक्त क्षेत्रलाई चिन्ने गरिन्छ । कासगरी शनि एकदशी वा बैशाख महिनामा पर्ने शनिवार को दिनमा श्रद्धालुहरूले आउने गर्ने जानकारी दिए ।

प्रेम पौडेल
अध्यक्ष,
मुक्तिधाम टोल विकास संस्था

उक्त हरिहर क्षेत्रमा गणेश मन्दिर, शिव मन्दिर, विष्णु मन्दीर, नाग देवताको मन्दिर, शनि देवताको मन्दिर पनि रहेको छ । मन्दिरलाई धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा गर्ने गरी काम भैरहेको उनको भनाई छ । उनी भन्छिन्–‘शनिबार विष्णु देवताको पुजा गर्दा संकटा समेत टर्ने जन विश्वास रहेको छ ।’ निकट भविश्यमा साधु सन्तहरूको लागि आवास क्षेत्र समेत निर्माण गर्ने गरी काम भैरहेको अध्यक्ष खनालको भनाई छ । विष्णु भगवान्को मन्दिर र अन्तीम संस्कार गर्ने स्थान पनि नजिकै रहेको कारण यसको धार्मिक महत्व अझ बढी रहेको उनको भनाइ छ ।