खोज

लमही  चैत- गर्मियामसंगै बढ्दै गएको तापक्रम र हावा हुरीले दाङ देउखुरीका बनमा डढेलो लाग्न सुरु गरेको छ । विगतका वषहरूमा जस्तै यस वर्ष पनि दाङ देउखुरीका वनहरूमा आगलागी सुरु भएको छ ।
देउखुरी दक्षिणभेगका गढवा र राजपुर गाउपालिका अन्र्तगतका सामुदायिक तथा राष्ट्रिय वनहरूमा यस वर्ष पनि डढेलो लाग्न सुरु भएको गढवा निवासी जगतराम यादवले वताए । नेपाल सरकारले प्रत्येक वर्ष डढेलो न्यूनिकरण गर्नका लागि लाखौ वजेट कार्यक्रममा खर्चिदै आए पनि उपलब्दी भने शुन्य देखिन्छ ।
वन डढेलो नियन्त्रर्णमा साझा अभियान, रहेक वर्ष सामान्यत फागुन देखि जेठ सम्मको समयलाइ डढेलो याम मानिन्छ । प्रायजसो यो समय अवधीमा डढेलोको प्रकोप देशभरि अत्याधिक वढ्ने गर्दछ । हरेक वर्ष लाग्ने वनको डढेलो वनमा रहेका प्राकृतिक र मानविय धनजनको समेत क्षति गर्दै आएको छ । यसवाट बहुमुल्य जैविक विविधता र सम्पदा समेत खरानी हुने गरेका छन ।

वनको आगो गाँउमा पस्दा गाउवस्ती छिनभरमै ध्वस्त हुने गरेका छन् । देउखुरीमा मात्र होइन गर्मियाम सुरु भए लगतै जिल्लाका सबै जसो वन डढेलोको उच्च जोखिममा रहेका छन् ।
वन डिभिजन कार्यालय दाङका प्रमुख मोहोन प्रसाद श्रेष्ठले जिल्लाका १ सय ७३ वटा वन मध्य ८३ वटा वन डढेलोको उच्च जोखिममा परेको बताउछन् । उनका अनुसार ४४ वटा सामुदायिक वन मध्यम र ४६ वटा सामुदायिक वन उच्च जोखिममा रहेको वताए ।

गर्मियामसंगै वर्षेनी यि वनहरूमा डढेलोले क्षति गर्दै आएको छ । वन डिभिजन कार्यालय प्रमुख श्रेष्ठका अनुसार ६४ प्रतिशत नियतवस हुने गरेकोले नियन्त्रर्णमा समस्या हुने गरेको छ । जंगलमा आगो लगाउदा राम्रो वोट विरुवा उम्रने झारपात सफा हुने तथा च्याउ उम्रने लोभमा स्वयम गाँउलेहरूले लागलागी गर्ने गरेको अनुसन्दानले देखाएको वन डिभिजन कार्यालय देउखुरीका प्रमुख राजु क्षेत्रिले वताए । उनले वनमा आगलागी भए पनि आफूहरूसंग जनशक्तीको अभाव , आगलागीको ढिलो सूचना प्राप्त हुने ,पानी ,सडक र दमकलको समेत अभावमा नियन्त्रर्ण गर्न कठिन भएको वताए ।