कपिलवस्तु,२६ बैशाख ।
२५६९ औं बुद्ध जयन्तीको अवसर पारेर बुद्ध नगरी कपिलवस्तुको तौलिहवा क्षेत्रलाई चिरिच्याट्ट पारिएको छ । बैशाख ३० गतेका दिन बाल बुद्धको प्रतिमालाई बाजागाजा सहित शोभायात्रा गरेर बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनीबाट बुद्ध नगरी प्राचिन कपिलवस्तु भित्राएर तिलौराकोट दरवार पुर्याइ “प्रसुति उत्सव” मनाइने कार्यक्रमलाई भव्य बनाउन नगरलाई राष्ट्रिय झण्डा संगै बुद्धत्व झल्काउने झण्डा र लुङ्गदा राखेर शोभायमान बनाइएको हो । बुद्ध जयन्ती मुल समारोह समिति कपिलवस्तुले नगरको सडकबत्तीको पोलहरुमा नेपालको राष्ट्रिय झण्डा, बुद्धत्व झल्काउने झण्डा र लुङ्गदा लगाएर सजाएको छ । बैशाख ३० गतेका दिन नगरको प्रवेशद्वार जमुवार पुलबाट पञ्चेबाजा र स्थानीय बाजासहित पुष्प वर्षा गर्दै शिशु बुद्धको प्रतिमा प्राचीन राजप्रासाद तिलौराकोट पुर्याएर प्रसुती उत्सव गर्ने समितिको योजना छ । बुद्ध जयन्तीकै अवसर पारेर बैशाख २७ गते तौलिहवामा रक्तदान हुनेछ । २८ गते साँझ भगवान् बुद्ध पहिलो पटक राजप्रासाद तिलौराकोट आउने क्रममा निग्रोधाराममा बसेको स्मरण गर्दै गरिने लघु नाटक देखाइनेछ । त्यस्तै २९ गते साँझ तिलौराकोटमा “पिस मेडिटेसन वाक” गरिनेछ ।

बुद्ध जयन्तीलाई सभ्य र भव्य रुपमा सफल बनाउन आफ्नो घरमा नेपाली राष्ट्रिय झण्डा र बुद्धको झण्डा राखेर नगर सिँगार्न शुरु गरेको कपिलवस्तु नगरपालिका वडा नम्बर १ का नियाज अहमदले बताए । आफ्नो टोल छिमेकमा मात्रै नभई नगरको गौढी चोक देखि जमुवार पुलसम्मको सडक वत्तीको पोलहरुमा नेपालको राष्ट्रिय झण्डा, बुद्धत्व झल्काउने झण्डा र लुङ्गदा लगाएर सजाउन खटिएको अहमदले बताए । “हामीले बुद्ध स्थल कपिलवस्तुको प्रचार प्रसारका लागि बुद्धकालीन झल्को दिने गरि नगर सजाउँदै छौं । यसले समग्र कपिलवस्तुको पर्यटनको बिकास भई हामी जस्ता युवाहरुका लागी स्थानीय रोजगारीको श्रृजना र व्यवसायको वृद्धिमा सहयोग पुग्ने छ ।” उनले भने । उनी जस्तै कपिलवस्तु नगरपालिका वडा नं. १ का रामरतन कसौधनले आफ्नो जीवनको ६ दशकमा पहिलो पटक नगरलाई बुद्धकालीन झल्को दिने गरि सिँगारेर शोभायमान बनाएको अनुभुति गरेको बताए । “मेरो जीवनको यतिका बर्ष सम्म बुद्ध जयन्तीमा यसरी नगरलाई बुद्धको नगरी हो भन्ने गरि सिगारेको अनुभव गर्न पाएको थिइन । पहिलो पटक नगरलाई यति राम्ररी सजाइदै छ । यस्ता कार्यलाई सबै मिलेर निरन्तरता दिनु पर्छ ।” कसौधनले भने ।
बुद्ध जयन्तीको अवसरमा शिशु बुद्धलाई गृह नगरी भित्राएर गरिने प्रसुती उत्सवमा सहभागी आन्तरिक र बाह्य पर्यटक, बुद्धमार्गीलाई कपिलवस्तुको प्राचीनता झल्काउने उद्धेश्यले नगरलाई सजिसजाउ बनाउन थालिएको बुद्ध जयन्ती मूल समारोह समिति कपिलवस्तु संयोजक गोपीकृष्ण शर्माले बताए । “बुद्ध स्थल प्राचिन कपिलवस्तु हामी सबैको साझा सम्पत्ती हो । यो सजिसजाउलाई निरन्तरता दिन सकिए यहाँ आउने पर्यटकले बुद्धनगरीमा आउनुको आनन्द प्राप्ती गर्न सक्नेछन । प्राचिन कपिलवस्तुको ऐतिहासिकता लाई अन्तरराष्ट्रियकरण गर्न तिनै तहको सरकार, उद्योगी व्यवसायी, सरोकारवाला पक्ष र स्थानीयको समेत समान दायित्व हुन्छ । ” उनले भने ।

प्राचिन कपिलवस्तु (तिलौराकोट) गणराज्य कपिलवस्तुको राजधानीको रुपमा परिचित छ । जो सिद्धार्थ गौतम (गौतम बुद्ध) का पिता शुद्धोधनको राजप्रासादको रुपमा परिचित छ । कपिलवस्तु शाक्य मुनी गौतम बुद्धको गृह नगरी सगै कनक मुनी बुद्ध र क्रकुच्छन्द बुद्धको जन्मस्थल समेत हो । प्राचिन कपिलवस्तु (तिलौराकोट) सिद्धार्थ गौतमको गृह नगरी हो भने गोटिहवा क्रकुच्छन्द बुद्धको जन्मस्थल र निग्लिहवा कनक मुनी बुद्धको जन्मस्थलको रुपमा परिचित छ । पछिल्लो समय जनमत पार्टीका केन्द्रिय अध्यक्ष डा. सिके राउतले कपिलवस्तु गणराज्य विश्वकै पुरानो गणतन्त्र भएको मुलुक भएको विषयले अहिले कपिलवस्तुलाई विश्वकै प्राचिन गणराज्य (गणतन्त्रात्मक मुलुक) रुपमा अन्तरराष्ट्रियकरण गर्नु पर्ने विषय बहसमा आउन थालेको छ ।