© २०२३
नेपालगञ्ज, २५ बैशाख ।
बाँकेको सिधनियाघाट स्थित राप्ती नदीको बगरमा अहिले तर्भुजा खरिद गर्नेहरुको भिड लाग्ने गरेको छ । गर्मी बढेसँगै बगरमा तरभुजा तयार भएपछि बगरमै गएर तरभुजा खरिद गर्नेहरुको भिड लाग्ने गरेको हो । गत बर्षदेखि राप्ती नदीको बगरमा तर्भुजा खेती गर्दै आएका भातीय कृर्षकहरु अहिले धमाधम तरभुजा बिक्री गरिरहेका छन् । नेपालगञ्जबाट हुलाकी रोड हुँदै राप्ती सोनारी, नरैनापुर तथा दाङ जाने यात्रुहरु पनि राप्ती नदीको पुल पारी बगरमा बेच्न राखिएका तर्भुजा लिएरै जाने गरेका छन् ।
गत बर्ष नेपालमा तर्भुजा खेतीबाट राम्रो आम्दानी भएपछि यस बर्षपनि सपरिवार उठेर तर्भुजा खेती गर्न आएको भारतीय कृषक मोहमद युसुफले बताए । उनले भने, ‘हम मेहनत भी ज्यादा करतें हैं और फाईदा भी लेतें हैं ईसलिए तो ईसबार फिर आयाहैं ।’ जाडो मौसममा नै तर्भुजा खेतीकोलागि भारतबाट नेपाल आएको र अहिले गर्मीमा पनि घाम पानी सहेर दुःख गरिरहेको युसुफ बताउँछन् । उनीहरुले धेरै माग आउँदा ट्रयाक्टरमा लोड गरेर बजारमा पठाउँछन् भने दिन भरी सिधनिया घाटस्थित राप्ती नदीको पुल भएर आवत जावत गर्नेहरुको लागि बाटोमा थुपारेर विक्री गर्ने गर्दछन् ।
आफ्नै भाई भतिजालगायत ८ परिवार एकैसाथ नेपालमा आएर बगर खेती गरिरहेको बताउने उनले भने, ‘इस सिजनपर हम रास्तेमे बैठ्कर भी दिनमे एकलोग बराबर १० हजारके तरभुज बिक्री कर रहेंहैं ।’ उनले गत बर्ष एक्लैले करिब ५० हेक्टर क्षेत्रफलमा तरभुजा रोपेको र ४ लाख बढी आम्दानी भएको बताउँछन् । यस बर्ष पनि उत्पादन राम्रै भएकाले मौसमले साथ दिए फाईदा हुने उनको विश्वास छ । सुरुमा ५० देखि ६० रुपैयाँ प्रति केजी तरभुजा बिक्री गरेको बताउने उनीहरुले अहिले ४० रुपैयाँ प्रति किलो बिक्री गर्दै आएकाछन् । तरभुजा विक्री गर्ने क्रम करिब एक महिना सम्म चल्ने भारतीय कृषकहरु बताउँछन् ।
२०० हेक्टर भन्दा बढी क्षेत्रफलमा खेती गर्दै आएका अर्का भारतीय कृषक शाहिद अली पनि यस बर्ष राम्रो उत्पादन भएको देखेर दंग छन् । उनी भन्छन्, ‘नेपालमे तरभुज खेती बहुत अच्छा होता है, पिच्छलेबार फाईदा हुवा इसलिए तो फिर आयाहुँ ।’ साहीदले खुद्रा मूल्यमा कमै मात्रामा बिक्री गर्ने गर्दछन् । उनले एकैपटक धेरै मात्रामा तर्भुजा नेपालगञ्जको सब्जी मन्डी, भाटभटेनी सुपर मार्केट, सुर्खेत, दाङ र काठमाण्डौ सम्म पठाउने गरेको बताउँछन् ।
भारतीय नागरिकले चैतमा रोपेको तरभुजा करिब दुई हप्तादेखि बिक्री गर्दै आएकाछन् । तरभुजा तयार हुनु अगाडी बगरमै रोपेको काँक्रा, फर्सी, लौका, बोडी पनि बिक्री गरेको उनीहरु बताउँछन् । अहिले सम्म दुई लाखबढीको काँक्रा मात्रै बिक्री गरिसकेको साहिदले बताए ।
नेपालमा आएर बगरमा उब्जाएको तरकारी र तरभुजाको स्वाद नेपालीलाई चखाउन पाउँदा खुसी लागेको अर्का भारतीय कृषक मोहमद गुरगान बताउँछन् । उनले नेपालमा आएर खेती गर्दा नेपालीलाई पनि सिकाउन चाहेको तर नेपालीहरु यसमा लाग्ने मेहनत र दुःख देखेर चासो नदेखाएको उनले बताए ।
बगरको छेमा बाटोमा राखेको तरभुजा किन्न गएका नेपालगञ्जका मोहमद सादेले यहि खेती नेपाली कृषक आफैले गरेको भए जमिनको सदुपयोग र रोजगारीको सृजना गर्न सकिने बताए । उनले भने, ‘भारतीय कृषकले यती धेरै उत्पादन गरेको छ, फाईदा लिएको छ भनेर डाहा गरेर के गर्नु, हामी नेपालीहरु उनीहरु बराबर दुःख गर्न डराउँछौं ।’ सुपथ मूल्यमा ताजा तरभुजा पाईले भएकाले बगरमै आएर किन्ने गरेको उनले बताए ।
राप्ती नदिको बगर त्यहि नजिकैको गाउँ सिधनियाँ, हल्कारापुर, कम्दी र बालापुरका बासिन्दाहरुको नम्बरी जग्गा हो । तर पूँजी र आवश्यक जनशक्तिको अभावमा बगरखेती असम्भव रहेको नेपाली कृषकहरुको भनाई छ । बगरमा आफ्नो ४ विघा नम्बरी जग्गा रहेको बताउने सिधनियाँ गाउँका सर्वेश कुमार यादवले बगरमा आफुले दुःख गर्न नसकेर भारतीय नागरीकलाई खेती गर्न दिएको बताए । उनले भने, ‘बगर खेतीमा धेरै जनशक्ति चाहिन्छ, मेरो सानो परिवार भएकोले जनशक्ति नै पुग्दैन ।’
बगरखेतीकोलागि प्रत्येक बर्ष कृषकलाई तालिम र प्रोत्साहनको कार्यक्रम गर्दै आए पनि नेपाली कृषकहरु ब्यावसायिक रुपमा खेती गर्न नसकेको कृषि ज्ञान केन्द्र बाँकेले जनाएको छ । खेती गर्नकोलागि उर्बर जमिन नै आवश्यक पर्छ भन्ने छैन । केही उम्रिदैन भन्दै चटक्क बिर्सिएको करिब २ हजार क्षेत्रफल बगर, भारतिय कृषकहरुकोलागि करोड पैसा आर्जन गर्ने सपना बनेको छ । मोहमद युसुफ, साहिद अलीलगायत भारतको बाकपत जिल्लाबाट ८ परिवारका करिब ४० जना कृषकहरुले नेपाली भुमीको बगरमा रात दिन मेहनत गरेर उब्जाएको तरभुजा नेपाली लाई नै बिक्री गरेर अहिले दैनिक रुपमा आम्दानी लिईरहेका छन् ।