खोज

आज बालविवाह विरुद्धको दिवस । दुई बर्षअघि मधेश प्रदेश सरकारले हरेक बर्षको बैशाख १७ लाई बालविवाहविरुद्धको दिवसको रूपमा मनाउने घोषणा गरे अनुसार आज बुधबार बालबिबाहविरुद्धको दिवस औपचारिक कार्यक्रम गरि मनाईदैछ । बालविवाहको समस्या मधेश प्रदेशमा बढी देखिएपनि देशैभरी यो समस्याले जरो गाडेको छ । यद्यपि पछिल्लोसमय नागरिकमा चेतना बढिरहँदा बालविवाहको घटनामा कमी आएको देखिएको छ । मधेशमा भने बालबिबाहको समस्या अझैपनि धेरै रहेको छ ।

यो दिवसले खासगरी बालबिबाह गर्ने उमेर समूहका युवा युवती र घरका परिवारमा बालबिबाह विरुद्धको चेतनाबृद्धिमा ठूलो सहयोग पु¥याउने अपेक्षाका साथ यो दिवस मनाउने निर्णय गरिएको हो । जसरी मधेश प्रदेशले यो कार्यक्रमलाई अभियानका साथ अघि बढाउने निर्णय गरेको छ, त्यसमा सवैले साथ दिनु जरुरी छ । साथै बालविवाहविरुद्धको अभियान अरू प्रदेशमा पनि सुरु गर्नु जरुरी छ । किनभने सुदूर पश्चिमको पहाडी जिल्लामा अझैपनि बालविवाह ठूलो समस्याको रूपमा देखिएको छ । मधेश सरकारले यो बर्ष अभियानका साथ दिवस मनाउने निर्णय गरेको छ । अवको दिनमा तारे होटलमा यो कार्यक्रम गरेर कुनै औचित्य छैन । जबसम्म जोखिम क्षेत्रमा कार्यक्रम सञ्चालन हुँदैन तबसम्म जति नै अभियान सञ्चालन गरेपनि बालविवाहविरुद्धको अभियान सफल हुन सक्दैन ।

तसर्थ मधेश सरकारले जोखिम क्षेत्रका गाउँबस्तीमा अभियानका साथ दिवस मनाओस् । मधेश प्रदेशमा बालबिबाह ठूलो समस्याका रूपमा रहेको छ । मधेशमा मात्रै होइन बालबिबाहको समस्या अरू प्रदेशका केही तराई र पहाडी जिल्लामा समेत समस्याकै रूपमा देखिएको छ । त्यही भएर मधेश सरकारले बालबिबाहविरुद्धको दिवस मनाउनेक्रममा दुई बर्ष अघि नै सन. २०३० सम्म मधेश प्रदेशलाई बालविवाह मुक्त बनाउन रणनीतिक योजना सार्वजनिक गरेको छ । यो रणनीतिक योजना कार्यान्वयनमा जाओस् ।

प्रदेशमा बालविवाह अन्त्य गर्ने अभियानलाई तदारुकताका साथ अघि बढाउने रणनीति अनुसार सरकारले काम ग¥यो भने त्यसले एउटा राम्रो प्रतिफल दिने आशा एवं विश्वास गर्न सकिन्छ । मधेश प्रदेशमा यसअघिको सरकारले बेटी पढाउ, बेटी बचाउ अभियान सञ्चालन गरेको थियो । प्रदेशमा बालिकालाई सशक्त पार्ने उद्देश्यले संचालन गरिएको उक्त अभियानले मधेशका जनतामा चेतना बृद्धिमा सहयोग पुगेको छ । यद्यपि यो अभियानबाट चाहेको अनुरूप प्रतिफल प्राप्त हुन नसकेको भने यथार्थ हो तर अवका दिनमा यो अभियानलाई पनि सफल बनाउन सक्ने हो भने मधेशमा चेलीबेटीप्रति गरिने दुव्र्यवहारका घटना नियन्त्रण गर्न सहयोग पुग्नेछ ।

मधेश प्रदेशमा बालविवाहमात्रै होइन, यो भन्दा गंभीररूपमा दाईजो प्रथाले ठूलो जरा गाडेको छ । मधेश सरकारले बालविवाहसंगै दाईजो अर्थात दहेज प्रथा अन्त्यका लागि प्रयास गरोस् । मधेशका सिमान्तकृत नागरिकको छोरी चेलीको विवाह गर्नै समस्या छ । विवाह अघि नै गरिने सर्तले छोरीको जीवन तहसनहस भएको अवस्था छ । दहेज नपाएको आरोपमा कति चेलीलाई जिउँदै आगो लगाउने काम भएको छ । कति चेलीले आत्महत्या गर्न बाध्य भएका छन् । यसका पछि दाईजो अर्थात दहेजको ठूलो कारण छ । अतः मधेश सरकारले बालविवाहविरुद्धको अभियान सुरु गर्दैगर्दा दाईजो प्रथा अन्त्यका लागि ठोस काम गरोस् । सामाजिक अभियानमा सहभागीहरूले पनि विहेबारी २० बर्ष पारी भन्ने अभियान सञ्चालन गरेका छन । मधेश प्रदेशमा अहिले बालबालिकालाई विद्यालयमा ल्याउन र टिकाउन दलित शिक्षा अभियान समेत संचालन गरिएको छ । मधेशमा बालबिबाहविरुद्धको दिवस मनाउँदै गर्दा यसको सकारात्मक सन्देश अरू प्रदेशमा पनि प्रवाह गर्नु आवश्यक छ ।