खोज

गुल्मी, १३ वैशाख ।

गुल्मी दिगामका कृषकहरू यतिबेला उखुको रसबाट आर्थिक संमृद्धिको खोजीमा जुटन थालेका छन् । जिल्लामा उखुको मुख्य पकेट क्षेत्रको रूपमा रहेको छत्रकोट गाउँपालिका –४, दिगामका कृषकहरूले व्यावसायिक रूपमा उखु खेती गर्न थालेका हुन । ‘लाउँलाउँ र खाउँखाउँ’ भन्ने भर्खरको कलकलाउँदो उमेरमा धेरै युवाहरू रोजगारीको खोजीमा विदेशीयकोे अवस्थामा छत्रकोट गाउँपालिका–४, दिगामका युवाहरू रामकृष्ण न्यौपाने, किरण न्यौपाने, जगदीश पाण्डे यतिबेला गाउँमै उखु खेती गरेर मनग्ये आम्दानी गर्न थालेका छन् । उनीहरूले संयुक्त रूपमा एक करोडको प्रोजेक्ट बनाएर आफ्नै लगानीमा गाउँमै तीन वर्षदेखि व्यावसायिक उखु खेती गरेर गुडखुदो उत्पादन गर्दै आएका छन् ।

गाउँले ग्रुप अफ इन्डस्ट्रीज प्रालि मार्फत उनीहरूले तीन सय रोपनी जग्गा भाडामा लिएर उखु खेती गर्न शुरु गरेका हुन । गाउँमै उखु उद्योग स्थापना गरेर उनीहरूले उखुको विविधिकरण गर्दै आएका छन । आधुनिक मेशिनबाट पेलीएको उखुको रसलाई प्रशोधन गरि गुड र खुदोको ब्रान्डिङ गरिएको छ । कम्पनी मार्फत गाउँका एक सय २५ भन्दा बढी किसानहरूको उखु खरिद गरेर खुदो तथा गुड उत्पादन गर्दै आएका हुन् ।

कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीले कृषकलाई आवश्यकताका आधारमा उखु प्रशोधनका लागि कम्पनीलाई आधुनिक मेशिन र भट्टी निर्माणका लागि ६ लाख ४५ हजार भन्दा बढी रकम अनुदान उपलब्ध गराएको छ । उक्त रकममा थप गरेर उनीहरूले १२ लाख भन्दा बढी लगानीमा उखु प्रशोधनका लागि मेशिन जडान गरेका छन । उक्त मेशिनबाट यतिबेला प्रति घण्टा २५ क्वीण्टल उखु पेल्ने काम भैरहेको सञ्चालक रामकृष्ण न्यौपानेले बताए । कम्पनीमा उखुको रस प्रशोधन गरेर खुदो र गुड बनाउने गरिएको छ । यसरी बनाएको गुड प्रतिकिलो तीन सय रूपैयाँ र खुदो प्रतिलिटर एक सय ८० रूपैंयामा बिक्रि हुँदै आएको छ ।

गाउँमै उखुबाट समृद्धि खोज्न थालेका न्यौपानेले कम्पनी मार्फत तीन महिनाको अबधिमा ८५ लाख बराबरको गुड र खुदो बिक्री गरिसकेको भन्दै यस वर्ष आफूले एक करोड भन्दा बढी बिक्री गर्ने बताए । ‘बजारमा दिगामको गुडखुदो भनेपछि खोजी खोजी लैजाने प्रचलन छ, बजारमा यसको माग पनि अत्यधिक छ, यतिबेला हामीलाई माग धान्न धौधौ परेको छ, उनले भने ।’ कृषि ज्ञानकेन्द्र गुल्मीका बरिष्ट बालि संरक्षण अधिकृत प्रकाश मरासिनीका अनुसार यस वर्ष जिल्लामा पाँच करोड ७० लाख बराबरको गुडखुदो बिक्री भएको छ ।

उनका अनुसार जिल्ला भित्र दुई करोड बराबरको खपत भएको छ भने तीन करोड ७० लाखको गुडखुदो जिल्ला बाहिर निर्यात भएको बताईएको छ । जिल्लाको छत्रकोट र रुरुक्षेत्रमा एक सय ९६ हेक्टर क्षेत्रफलमा उखु खेती हुने गर्दछ । जिल्लामा यस पटक पाँच सय ९४ मेट्रिकटन भन्दा बढी गुड खुदो उत्पादन भएको छ । रुरुक्षेत्र गाउँपालिका र छत्रकोटमा गरि छ सय २५ घरधुरीले व्यावसायिक उखु खेती गर्दै आएका छन । गाउँले ग्रुप अफ इन्डस्ट्रीजमा अहिले १५ जना जनशक्ति प्रत्यक्ष रोजगारीमा जोडिएका छन ।