© २०२३
कपिलवस्तु, १९ माघ ।
कपिलवस्तु जिल्लाको यशोधरा गाउँपालिका वडा नं. ५ सुठौलीका ९२ बर्षिय शोभनाथ कुर्मीलाई भेट्ने सबैले मनैले सम्मान गर्छन । उमेरले श्रवण शक्ति घट्दै गएका उनलाई गाउँभरिका बालबालिका, युवा, वयस्क र प्रौढले नाता अनुसार सम्मानका साथ हजुर बुवा, काका, मलिकार भनेर श्रद्धाका साथ सम्बोधन गर्छन ।बैदौलीको बिद्यालयमा ७ कक्षा सम्मको अध्ययन गरेका शोभनाथ सबैका समाजका लागि सहयोग गर्नुपर्छ भन्ने प्रेरणाका श्रोतका रूपमा छन । पालिकास्तरमा हुने अधिकांस कार्यक्रमलाई उनलाई सम्मान साथ आमन्त्रण गरीने गरीएको छ । कतिपय कार्यक्रमको कार्य तालिकामा सम्मान गरिने समाजसेवीको सुचीमा उनी छुट्दै छुट्दैनन । बुढयौलीमा न्यून श्रवण शक्ति, उच्च रक्तचाप र मधुमेहको समस्या भए पनि उनी अझै पनि अधिकांस सामाजिक कार्यक्रममा लौरो टेकेरै पुग्ने गरेका छन् ।
सदरमुकामसँग जोडिएको भारतको सिमावर्ति क्षेत्रमा रहेको मर्यादपुर, सुठौली र बैदौली क्षेत्रको बिकासमा उनले खेलेको भूमिकाका कारण पनि उनी सबैको आदर्श बन्न सफल भएका हुन । दाता शोभनाथले हाल सम्म सुठौली भंसारलाई स्थापनाका क्रममा ६ कठ्ठा जग्गा उपलब्ध गराएका छन् । त्यसै गरि बैदौली आधारभूत अस्पताल निर्माणका लागि १४ कठ्ठा, पशुपति शिक्षा मन्दिरका लागि १३ कठ्ठा जग्गा दिएका छन । गाउँ समाजले पशुपति शिक्षा मन्दिरको अध्यक्ष समेत उनैलाई बनाएको छ । त्यसै गरि सुठौली भंसारको बिकासमा सहयोग पु¥याउने उद्देश्यका साथ पशु क्वारेन्टाईन कार्यालय सुठौलीका लागी १ कठ्ठा ११ धुर जग्गा र गरिबी निवारणको स्थानिय संस्थालाई १ कठ्ठा जग्गा उपलब्ध गराएर उनले सो क्षेत्रको आर्थिक अवस्था उकास्न महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् ।
बुढ्यौली उमेरमा रहेका उनको सुठौलीमा रहेका घरमा अहिले उनी र उनकी श्रीमती शिवमती कुर्मीसँगै बस्छन । दुई छोरी मात्र रहेका उनकी एउटी छोरीको भारतमा र अर्की छोरीको सोहि पालिकाको वडा नम्बर ४ पर्शोहियामा बिहे भएको छ । दुवै छोरीबाट १२ जना नाती नातिना छन्। सो क्षेत्रको जमिन्दार रहेका उनले आफ्नो दुवै छोरीहरूको नाममा जग्गा जमिन शेष पछिको बकस गरेका छन । तर बिभिन्न सामाजिक क्षेत्रमा उनले खुला मनले गरेको सहयोगमा श्रीमती र छोरीहरूले पूर्ण समर्थन गर्ने गरेका छन । सुठौली क्षेत्रको बिकासका लागि पहिलो पटक सुठौली भंसारलाई जग्गा दिएको उनले स्मरण गरे । “यस क्षेत्रको बिकास होस । सबैमा सहयोगको भावना जागृत होस । कोहि कसैको कुभलोमा नलागोस भन्ने उदाहरण दिन सहयोगको काम गरेको छु,” उनले भने । जग्गादान गरेका उनको ईच्छा बैदौली आधारभूत अस्पताल क्षेत्र प्रवेशस्थल देखी अस्पताल सम्मको क्षेत्रलाई शोभनाथ नगर कायम गरियोस भन्ने छ । तर हालसम्म नगरको नामाकरणको प्रक्रिया अगाडि बढेको छैन । तर प्रवेश मार्गमा प्रवेशद्धार निर्माण गर्न थलिए पनि निर्माण कार्य अझै अधुरो छ । “मेले गरेका सत्कर्म प्रति सम्मान दिने नदिने यहाँका नागरिकको बिषय हो । म अन्तरमनले खुसी छु । मैले त समाजका लागि आफ्नो कर्तव्यको पालना मात्रै गरेको हुँ ।” दाता कुर्मी भन्छन । समाजका लागि केहि दिनुपर्छ, केहि गर्नु पर्छ भन्ने भावना नयाँ पुस्तामा जागृत गराउनका लागि पनि आफुले यस क्षेत्रका बिकासको काममा सहयोग गर्दै आएको उनले बताए । पछिल्लो समय दाता कुर्मीले सुठौलीको शोभनाथ नगरमा शोभनाथ क्याम्पस निर्माणका लागी आफूले १० कठ्ठा जग्गा सहयोग गर्ने बचतबद्धता गरेको जनाए ।
दाता शोभनाथ कुर्मीले यस क्षेत्रको बिकासका लागि बिभिन्न क्षेत्रमा जग्गादान गरेर सह्रानिय र महत्वपुर्ण कार्य गर्नु भएको छ । उनको यो समाजसेवाको कुनै मूल्य छैन ।
दाता कुर्मीले यस क्षेत्रकै लागि र बिशेष तहः गरिब, दुखी र दिनहिन जनताका लागी स्वास्थ्य, शिक्षा, सामुदायिक कार्यमा जग्गादान गरेर गुण लगाएको यशोधरा गाउँपालिकाको स्वास्थ्य शाखाका प्रमुख बिरेन्द्र कुमार मिश्राले बताए । “हाम्रो यो समुदाय नै उहाँको ऋणी छ । आजिवन ऋणी हुनेछ । उहाँ जस्ता दुई चार समाजसेवी भैदिए यो क्षेत्र नै सुधार हुने थियो । उहाँ यस क्षेत्रको बिकासको प्रबद्र्धक हुनुहुन्छ,” मिश्राले भने । सबै क्षेत्रमा सहयोग गरेर समाजसेवाका उदाहरण बनेका शोभनाथ कुर्मीलाई राष्ट्रले नै सम्मान गर्न आवश्यक रहेको उनको बुझाई छ ।दाता कुर्मीले यस क्षेत्रको बिकासका लागि ठुलो सहयोग गरेर सामाजिक छवी निर्माण गरेको पशुपति शिक्षा मन्दिर सुठौलीका संस्थापक सदस्य समाजसेवी राजेन्द्र प्रसाद मौर्यले बताए । शोभनाथ क्याम्पस निर्माणको अगुवाई गर्दै आएका उनले दाता कुर्मीले सरकारी निकाय, स्वास्थ्य संस्था, बिद्यालय र संघ संस्थाको स्थायित्वको लागी करोडौं मुल्य पर्ने जग्गा दान गरेर बिकासमा सहयोग पुर्याएको उनको भनाई छ । “दाता शोभनाथ कुर्मीले यस क्षेत्रको बिकासका लागि बिभिन्न क्षेत्रमा जग्गादान गरेर सह्रानिय र महत्वपूर्ण कार्य गर्नु भएको छ । उहाँको यो समाजसेवाको कुनै मुल्य छैन ।” समाजसेवी मौर्यले भने । दाता कुर्मी सबै सामाजिक चेत भएका व्यक्तिका लागि प्रेरणाको श्रोत रहेको युवा अभियन्ता ध्यानेन्द्रमणी त्रिपाठी बताउछन । “उहाँको समाजका लागि केहि गर्नु पर्छ भन्ने सोचले हाम्रो पुस्तालाई पनि समाजका लागि हामीले नगरे कस्ले गर्ने ? अहिले नगरे कहिले गर्ने ? भन्ने भावनाको बिकास गराएको छ ।” त्रिपाठीले भने ।