© २०२३
प्रदेश तथा प्रतिनिधि सभा निर्वाचन आउन अव एक सातामात्र बाँकी छ । निर्वाचन आयोगले निर्वाचनका सवै तयारी पूरा गरिसकेको छ । सवैतिर अहिले निर्वाचनको उल्लास छ । उम्मेदवारहरु घरदैलो गर्दै मतदातासंग भोट मागिरहेका छन । प्रचार प्रसारले तीव्र गति लिएको छ । यही बेला केही साना दल निर्वाचनबाट भागिरहेका छन । निर्वाचनमा सहभागिता नजनाउने उनीहरुको शान्तिपूर्ण घोषणाले धेरै फरक नपर्ला तर निर्वाचनको महासंग्राममा उनीहरुको अनुपस्थितिले संशय भने उत्पन्न गरेको छ । नेपाली जनताको त्याग र बलिदानबाट प्राप्त लोकतान्त्रिक गणतन्त्र संस्थागत गर्ने सवालमा यस प्रकारका गतिविधिले चिन्ता उत्पन्न हुनु स्वाभाविक छ । तसर्थ शासन व्यवस्थाप्रति केही असन्तुष्टी छन भने ती बार्ताबाटै समाधान हुन सक्छन । नेपाली जनताका लागि संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रभन्दा अर्को जादुयी शैलीको शासन व्यवस्थाको कल्पना तत्कालका लागि गरिएको छैन । तसर्थ निर्वाचनमा सहभागी भएर ऐतिहासिक दायित्व पूरा गर्ने सवालमा साना दल चुक्नु हुँदैन । निर्वाचन प्रजातन्त्रको मेरुदण्ड हो । आमजनताको चाहना निर्वाचन नै भए पनि केही दलको निर्वाचनमा सहभागी नबन्ने अभिव्यक्तिले उनीहरू देश र जनताको स्वार्थमा भन्दा पनि दलीय स्वार्थमा अल्झिएको हो कि भन्ने आशंका पैदा भएको छ । अहिलेको प्राथमिकता के हो भन्ने कुरामा भने उनीहरूले विचार नपु¥याएको हो कि भन्ने भान परिरहेको छ । संविधान कार्यान्वयन अहिलेको मूल आवश्यकता हो । राज्य भनेको कसैको धाकधम्कीबाट चल्ने निकाय होइन, एउटा प्रणालीबाट चल्ने हो । प्रणाली भनेको मुलुकको संविधान र कानुन अनुसार चल्ने हो । तसर्थ सबै पक्ष एउटा प्रणालीगत र सर्वस्वीकार्य मान्यताबाट अघि बढ्नु जरुरी रहेको छ । निर्वाचनलाई खेलाँचीको रुपमा व्यवहार गर्ने काम नगरौं । जसरी हुन्छ पहिलो प्राथमिकता निर्वाचनलाई दिएर अघि बढ्नु जरुरी रहेको छ । यदि अब पनि कुनै राजनैतिक दल निर्वाचन भाग लिदैन भने बुझ्नुपर्दछ– उ जनतामा जान डराईरहेको छ । अर्थात जनादेश लिन अस्वीकार गर्नु लोकतन्त्रको विरुद्ध जानु हो । अव सबैले बुझ्नुपर्ने हुन्छ । को जनतासंग जान डराइरहेको छ र किन डराइरहेको छ भन्ने कुराको जनताले निक्र्यौल गर्नुपर्नेछ ।
निर्वाचनको उल्लासमय वातावरणलाई कसैलेपनि रोक्न सक्दैन । मुलुक निर्वाचनको अन्तिम तयारीमा छ । दलहरुमा उत्साह छ । विजय पराजय एउटा कुरा होला तर दलहरुले निर्वाचनबाटै जनताको भावना र मनस्थिति बुझ्ने भएकाले दलहरुको लागि यो निर्वाचन अग्निपरिक्षा पनि हो । अवपनि यो वा त्यो बहानामा निर्वाचन अलमल्याउने काम कतैबाट हुनुहुँदैन । प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलियाले निर्वाचनमा सकृय सहभागिता जनाउन आग्रह गरिसक्नुभएको छ । आयोगले तयारी समेत सम्पन्न गरिसकेको अवस्थामा घोषित मितिमा निर्वाचन गर्ने सवालमा कुनैपनि चलखेल बर्जित छ । निर्वाचन आयोगले भने अब निर्वाचन कुनै पनि हालतमा तोकिएकै मितिमा हुने जनाएको छ । सरकारले समेत निर्वाचन आयोगलाई आवश्यक सवै साधन–स्रोत उपलब्ध गराएको छ । तोकिएकै मितिमा निष्पक्ष र धाँदलीरहित किसिमले आमजनताले आफ्ना जनप्रतिनिधि छान्न पाउनुपर्ने अधिकार सुनिश्चित गर्न अव निर्वाचनबाट टाढिएका दलहरु पनि लाग्नुपर्दछ । संविधानको सफल कार्यान्वयन गर्ने आधार भनेकै निर्वाचन हो । अतः केही दलहरूले गरेको निर्वाचनको विरोध अहिलेको सन्दर्भ उपयुक्त छैन । निर्वाचन सम्पन्न गरेपछि पनि समस्याका विषयमा छलफल गर्न सकिन्छ । तसर्थ एक सातापछि हुने आम निर्वाचन सफल बनाउनेतर्फ साना ठूला सवै दलको सकृय सहभागिता र समर्थन जरुरी छ । निर्वाचनको महासंग्राममा सहभागी भएर मुलुकका लागि स्थीर सरकार निर्माणमा सहभागी बनौं । त्यो ऐतिहासिक अवसर नगुमाऔं ।