खोज

राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाको रूपमा निर्माणाधीन सिद्धबाबा सुरुङमार्गको मुख्य सुरुङ छिचोल्ने काम ‘ब्रेक थ्रु’ संगै यो सडक भएर यात्रा गर्ने हजारौं यात्रुहरूको मुहारमा खुसी छाएको छ । ब्रेक थ्रु संगै अव सुरुङ मार्ग छिटो सञ्चालनको प्रतिक्षामा लुम्बिनी र गण्डकी प्रदेशका आम नागरिक छन् । सिद्धार्थ राजमार्ग अन्तर्गत बुटवल–तानसेन सडकखण्डको माथिल्लो सिद्धबाबा मन्दिरदेखि एक किलोमिटर १२६ मिटर सुरुङमार्ग छिचोल्ने काम सकिएपनि सुरुङमा सवारी गुडाउन भने अझै एक बर्ष बढी समय लाग्ने भएको छ । अव जसरी यो सुरुङ मार्ग निर्धारित मितिभन्दा अथावै छिचोल्ने काम भएको छ, त्यसरी नै यसको शीघ्र सञ्चालनको वातावरण बनोस् । अर्को सञ्चालनको ब्रेक थ्रुमा ढिलाई नहोस भन्ने तर्फ सजगता आवश्यक छ । सिद्धार्थ राजमार्गको तल्लो सिद्धबाबा मन्दिरदेखि पाल्पाको दोभानसम्म अत्यधिक पहिरो झर्ने गरेको कारण जोखिममा पर्छ  । सुक्खायाममा पनि धुले पहिरो खस्ने गरेकोले राजमार्गको यस खण्डलाई सुरक्षित बनाउन सुरुङमार्ग निर्माण गरिएको हो । यो सुरुङ मार्गले यस क्षेत्रका जनतालाई निकै खुसी बनाएको छ ।

यद्यपि सुरूङ मार्गको लम्बाई अति सानो भएको गुनासो छ । यो सुरुङ मार्ग सञ्चालनमा आएपनि यो क्षेत्रमा पहिरोको जोखिम भने कायमै रहनेछ । किनभने पहिरोको जोखिम क्षेत्र अझैपनि कायमै छ । तसर्थ यो सुरूङ मार्ग निर्माण सम्पन्न भएपछि थप सुरुङ मार्ग विस्तारको लागि पहल गरिनुपर्दछ । कम्तिमा पनि वल्लो सिद्धवावा क्षेत्रदेखि दोभानको बस्ती परसम्म सुरूङ मार्ग विस्तार भयो भने बल्ल यो क्षेत्र पूर्ण सुरक्षित हुनेछ । तसर्थ अहिले सुरु भएको आयोजना छिटो सञ्चालन गरि अर्को आयोजनाको आधार तयार गर्नेतर्फ सरकारको ध्यान जानुपर्दछ । यो सुरुङमार्गका लागि २०७७ सालमा मन्त्रिपरिषद् बैठकले बजेट विनियोजन गरेसँगै २०७८ साल जेठ ९ मा सडक विभागले अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा बोलपत्र आह्वान गरी सुरुङमार्ग निर्माणको ठेक्का लगाएको थियो । सुरुङभित्र केही समस्या आए निस्कन मिल्नेगरी तीनवटा बाइपास बनाइएको छ । तेस्रो र पहिलो बाइपास को ‘ब्रेक थ्रु’ भदौ तथा असोजमा भएकामा दोस्रो बाइपासको ब्रेक थ्रु गत पुस ७ गते भएको थियो । यहाँ पहिलो बाइपासको लम्बाइ एक सय ५१ मिटर, दोस्रोको लम्बाइ एक सय ६१ मिटर र तेस्रोको एक सय ३० मिटर छ । सुरूङमार्ग पाँच वर्षमा सक्ने गरी चाइना स्टेट कन्स्ट्रक्सन इन्जिनियरिङ कर्पोरेसनले सात अर्ब ३४ करोड २१ लाख ४० हजारको लागतमा सुरु गरेको काम २०८३ सालमा सम्पन्न हुनेछ । अझै दुई बर्ष समय छ । अव यो दुई बर्षभित्रमा सुरुङलाई पूर्ण सुरक्षित र गुणस्तरको हिसावले कुनैपनि मानेमा कम नहुनेगरि यो आयोजना सम्पन्न भयो भने यो आयोजना निर्माणका क्रममा रहेका अरू आयोजनालाई समेत उदाहरणीय वन्नेछ ।

यो क्षेत्र भएर यात्रा गर्ने यात्रुले जोखिम मोलेरै यात्रा तय गर्नुपर्ने बाध्यता अहिलेपनि कायमै छ । अर्थात यो सडकले बर्षेनी ठूलो मानवीय र भौतिक क्षति गर्दै आएको छ । सुरुङ्मार्ग सञ्चालन भएपछि पाल्पा, रूपन्देही, गुल्मी, अर्घाखाँची, स्याङ्जा, पोखरा, बाग्लुङ् लगायतका क्षेत्रको यात्रा गर्न सहज हुने छ । त्यसैगरी सुरुङ् मार्गले रूपन्देही, लुम्विनी, पाल्पा, पोखरा, गुल्मी, बाग्लुङ र अर्घाखाँचीको आर्थिक विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास गरिएको छ । बर्षेनी यो सडकमा मानवीय क्षति हुने क्रम रोकिएको छैन । यसबाट यात्रुलाई सास्ती मात्र नभई समयको बर्बादी भइरहेको छ । अग्लो भिर र चट्टानी पहाड भएकाले सिद्धबाबा सडकखण्डमा बर्खा र हिउँदमा पहिरो झरिरहन्छ । जेहोस सिद्धवावा सुरुङ मार्ग ब्रेक थु्रले खुसी दिएको छ । अव जसरी निर्धारित मिति अगावै यो ब्रेक थ्रु भएको छ, त्यसरी नै यो सुरुङ मार्गबाट सवारी साधन छिटो सञ्चालनको लागि थप पहल हुनु जरुरी छ ।