ट्रेंडिंग:

>> चौथो राष्ट्रपति रनिङ शिल्ड प्रतियोगिताको उपाधि बुद्ध आर्दश माविलाई >> रसायनिक मलको अभाव हुन नदिन र कालोबजारी रोक्न प्रधानमन्त्रीको निर्देशन >> चापागाईलाई अत्याधिक मतले पराजित गर्दै बाबुराम भट्टराई अध्यक्ष निर्वाचित >> मुस्लिम संघमा नेतृत्व चयनको विवादले मध्यरातमा भागाभाग, अनिश्चितकालका लागि स्थगित >> त्रिवि मैदानमा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको फ्लडलाइट र प्यारापिट बनाउन बोलपत्र स्वीकृत >> ट्रम्प र पुटिनबीच साउदी अरबमा युक्रेनको विषयमा शान्ति वार्ता हुने >> सुनसहित दुई भारतीय नागरिक पक्राउ >> सुरु भयो बबरमहलमा फुटेको मेलम्ची खानेपानीको पाइप मर्मतको काम >> निजी क्षेत्रको लगानी संरक्षण हुने गरी विद्युत् विधेयक पारित गर्न माग >> प्रचण्डद्वारा गुल्मीमा हेलिप्याड र पिस पार्कको उद्घाटन >> गैंडहवामा महिलाहरुका लागि होमस्टे सञ्चालन तालिम >> फागुन महिनाभर नसर्ने रोगविरुद्धको स्क्रिनिङ अभियान सञ्चालन गरिने >> `कर्मा´को फस्ट लुक सार्वजनिक >> भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी भ्रमणका लागि अमेरिकामा >> काठमाडौँको साँखुमा स्कुल बस दुर्घटना: ३ जनाको मृत्युसमेत, २७ जना घाइते >> जिल्ला प्रहरी कार्यलय रुपन्देहीमा निशुल्क स्वास्थ्य परीक्षण, दुई सय प्रहरी लाभान्वित >> लायन्स क्लव अफ बुटवल सयपत्रीको एक दिने खाना महोत्सव सम्पन्न >> सुनको भाउ दिन प्रतिदिन आकासिदै, आज २३ सय रुपैयाँले बढ्यो >> जनयुद्दको प्रेरणा सयौं वर्षसम्म रहिरहनेछ: प्रचण्ड >> उद्यमी महिलाका उत्पादन प्रोत्साहन गरौँ : पूर्वमन्त्री केसी >> पश्चिमी वायुको आंशिक प्रभाव : एक-दुई स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना >> जनयुद्ध दिवसका नाममा बिदा नदिन सर्वोच्चको अर्को आदेश >> प्रविधिको बाढीमाथि रेडियो जोगाउने चिन्ता >> के बुटवल नुन व्यापारले बनेको शहर हो ? >> रानीमहलमा दुई मुख्यमन्त्रीको ‘समृद्धि प्रेम’ >> स्वर्गद्वारी गुठी आन्दोलनः मोही किसानको न्याय खोजी राजधानीसम्म >> तीन मिठाई पसललाई ६० हजार जरिवाना >> फेब्रुअरी महिनाः आयोडिन नुनको महिना >> मुख्यमन्त्री कपिलवस्तु तिलौराकोट गोल्डकपः विदेशी टिमसहित आठ टोली भिड्ने >> मन्त्रीले गरे दूरसञ्चार प्राधिकरणका निर्देशक घिमिरेको प्रशंसा >> रानीमहलमा लुम्बिनी र गण्डकीको समन्वयात्मक बैंठक >> ग्रीस पठाइदिन्छु भन्दै ६ लाख ४० हजार ठगी, महिला पक्राउ >> मिलनको ह्याट्रिकमा आयोजक लखन विजयी >> क्याननको रजत महोत्सव >> यी हुन प्लेब्वाईमा एडल्ट फोटो सुट गर्ने पहिलो भारतीय नायिका >> अष्ट्रेलियाको सात शहरमा नेपथ्य >> चिकित्सा शिक्षा आयोगको बैठकः मेडिकल कलेजमा विदेशी विद्यार्थीको सङ्ख्या बढाउन जोड >> ‘नो केबलकार’ आन्दोलनकारीलाई फेरि वार्तामा आउन आह्वान >> पत्रकारिता र सञ्चारः उहिले र अहिले >> फागुनका लागि ग्लोबल आइएमईबाहेक अरु बैंकको ब्याजदर स्थिर >> सुनको भाउ तोलामा दुई हजार सात सय रुपैयाँले घट्यो >> ‘सनम तेरी कसम’काे पुनः रिलिजकाे ४ दिनमै दोब्बर कमाइ, सिक्वेल पनि बन्ने >> च्याम्पियन्स लिग: सिटीको मैदानमा रियलको रोमाञ्चक जित >> खसीको अण्डकोष टाँसेर बाख्राको मासु बेच्ने अन्सारी पक्राउ >> आगो ताप्ने क्रममा जलेर गुल्मीमा एक जनाको मृत्यु >> युरोप जान्छ झापाका सुपारीको पातका बटुका >> अचम्मको छ मेरो समाज ! >> बुद्धको मानवतावादी शिक्षा >> भ्रष्टाचार सूचकांकले बढाएको चिन्ता >> ‘सामाजिक सञ्जाल नियमन गरौं’

युगानुकुल बनाउ नयाँ शिक्षा ऐन

११ माघ २०८१, शुक्रबार
११ माघ २०८१, शुक्रबार

आज अन्तर्र्राष्ट्रिय शिक्षा दिवस । शिक्षा दिवस मनाउँदै गर्दा नेपालको शिक्षा क्षेत्र भने बर्षौदेखि उही गति र उही ढर्रामा संचालन हुँदै आएको अवस्थाले सवै शिक्षा प्रेमीलाई चिन्तित वनाएको छ । देशमा राजनैतिक परिवर्तन भएपनि शिक्षा क्षेत्रले युगान्तकारी परिवर्तनको अनुभूति गर्न नपाएको यथार्थ हो । नेपालमा प्रजातन्त्र, लोकतन्त्र, गणतन्त्र जे जे नाममा परिवर्तन भएपनि शिक्षा क्षेत्रको आमूल परिवर्तनको जग भने अझै निर्माण हुन नसक्नु चिन्ताको कुरा हो । प्रजातन्त्र पुनस्र्थापना पछिको करिव साढे तीन दशकमा मुलुकमा दुई दर्जन बढी नयाँ सरकार बनेका छन् । धेरै शिक्षा मन्त्रीले शिक्षा सुधारको अवसर पनि पाएकै हुन । शिक्षामा आमूल परिवर्तन ल्याउने नारा हरेक सरकारको प्राथमिकतामै परेको हो । तर, अहिलेसम्म शिक्षामा सुधार भने अपेक्षित हुन सकेको छैन् । यो अत्यन्त चिन्ताको कुरा हो । आज एकै महिनामा ६० देखि ७० हजार युवाहरू काम र अवसरको खोजीमा विदेशिन बाध्य भएका छन् । शिक्षा भन्दा पनि युवाहरूका लागि रोजगारी प्रमुख प्राथमिकता बन्न थालेको छ । मुलुकमा सिपमूलक शिक्षाको अभाव छ । शिक्षामा आमूल परिवर्तन नभएसम्म मुलुकले योग्य शैक्षिक जनशक्ति उत्पादन गर्ने अवस्था देखिदैन् । तसर्थ शिक्षा दिवसकै सन्दर्भमा मुलुकले शिक्षाको सुधारमात्रै होइन आमूल सुधार गर्नु जरुरी छ । अझैपनि सरकारले शिक्षा क्षेत्रमा गरेको लगानीले आशा जगाउन सकेको छैन । अहिले देशको शिक्षा क्षेत्र अत्यन्तै कमजोर अवस्थामा छ । सामुदायिक विद्यालयको अवस्था कमजोर मात्र होइन, त्यहाँ अध्ययन गर्ने विद्यार्थीको शैक्षिकस्तरमा बृद्धि हुन सकिरहेको छैन् । शैक्षिक गु्णस्तर बृद्धिका लागि सरकारले अहिलेसम्म गरेको लगानी प्रतिफलमुखी हुन नसक्नुका पछि धेरै कारण छन् । ती कारणमाथि सुक्ष्म अध्ययन गरेर सुधारको पाईला चाल्नु जरुरी छ । खासगरि सरकारको पहिलो कदम सामुदायिक विद्यालयको शैक्षिक गु्णस्तर बृद्धि गर्नेतर्फ ध्यान जानुपर्दछ । सरकारले सामुदायिक शिक्षामा पर्याप्त लगानी गरे पनि लगानी अनुरूपको गुणस्तरीय प्रतिफल प्राप्त हुन नसक्दा सामुदायिक शिक्षा प्रणाली प्रश्नै प्रश्नको घेरामा छ । परिणामस्वरूप सामुदायिक विद्यालयहरू खस्कँदै गइरहेका छन् ।
मुलुकमा गणतन्त्र आएपनि शिक्षामा रहेको विभेद अन्त्य हुन सकेको छैन । गरिव र विपन्न वर्गका बालबालिका सामुदायिक विद्यालयमा अध्ययन गरिरहेको बेला कोही बालबालिका भने महंगो शुल्क तिरेर नीजि स्कुलमा पढ्छन् । देशमै यसरी दुईथरी जनशक्ति उत्पादन भैरहेको छ । यसले हाम्रो समाजमा दुई बर्गमा विभाजित गर्ने काम भैरहेको छ । राज्यले शिक्षा निशुल्क भनिरहेको छ तर सामुदायिक विद्यालयमै चर्को शुल्क असूली भैरहेको छ । यो विषयमा आवाज उठाउने कसले ? अब शिक्षामा भैरहेको विभेदकारी नीतिको स्ुधार जरुरी छ । बर्षौदेखि शिक्षामा देखिएको बिजोगको यो अवस्थामा सुधार गुञ्जायस छ । तर, यसका लागि ठोस प्रतिवद्धता आवश्यक छ । सरकारले कम्तीमा पनि शिक्षा क्षेत्रलाई पहिलो प्राथमिकता दिनु जरुरी छ । शिक्षा आफैंमा देश विकासका लागि आवश्यक जनशक्ति उत्पादन गर्ने महत्वपूर्ण केन्द्र हो । तर, यही क्षेत्रमा चरम राजनीतिकरण भैरहेको छ । यही क्षेत्रलाई तहसनहस वनाउने प्रयास भैरहेको छ । अव सरकारले मुलुकको शिक्षामा आमूल सुधारको अभियान नै सञ्चालन गरोस् । सरकारले नयाँ शिक्षा ऐन तर्जुमा गर्ने तयारी समेत गरिरहेको बेला प्राविधिक शिक्षालाई पहिलो प्राथमिकतामा राखोस् । शिक्षा दिवस मनाउँदै गर्दा नयाँ शिक्षा ऐनलाई प्रविधिमैत्रीमात्रै होइन युग निर्माणको आधारशीला वनाउनेतर्फ पहल जरुरी छ । नेपालको शैक्षिक जनशक्ति रोजगारीका लागि विदेश जानुपर्ने बाध्यताको अन्त्य गर्ने शिक्षा नीति अवको अपरिहार्य आवश्यकता हो । सरकारले चाहने हो भने शिक्षामा आमूल परिवर्तनको संभावना छ । दिवसकै सन्दर्भमा अव विगतको शिक्षाको अध्यारो कालखण्डको चिरफार गरियोस् । अन्तर्राष्ट्रिय शिक्षा दिवसलाई औपचारिक भन्दापनि सार्थक र परिणाममुखी बनाउने काम होस् ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?