© २०२३
सरकारले भैरहवा र पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण सम्पन्न गरेपछि अव निजगढमा समेत अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको पहल थालेको छ । निजगढ विमानस्थलको चर्चा भैरहवा र पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण सुरु नहुँदै भएको हो । तर, भैरहवा र पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण भएपछि निजगढमा पनि अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल वनाउनु पर्छ भन्ने दवाव सरकारमाथि परेको छ । त्यसो त भैरहवा र पोखरामा भन्दा निजगढमा अन्तर्राष्ट्रिय उडान सुरक्षित रहेको दावी त्यसअघि गरिएको हो । अव निजगढमा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण हुँदै गर्दा छिमेकी भैरहवा र पोखराको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल पूर्णरूपमा चलाउने वातावरण तयार गरियोस् । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण गरेर चलाउन नसक्ने हो भने मुलुकको अर्बौ रकम बालुवामा पानी खन्याए सरह हुने बाहेक अर्को केही हुँदैन । तसर्थ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल वनाउने मात्रै होइन, चलाउनेतर्फ पनि सरकारले पहल गर्नु जरुरी छ । निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको कुरा हुँदै गर्दा भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट हुने अन्तर्राष्ट्रिय उडान अहिले वन्दको अवस्थामा छ । मौसमलाई कारण देखाएर अन्तर्राष्ट्रिय बायुसेवा कम्पनीहरूले उडानमा आनाकानी गरेका छन् । यद्यपि अहिले भिजिबिलिटी कम छ तर त्योमात्रै कारण होइन । अर्कोतर्फ पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान तथा अवतरण अहिलेसम्म नियमित हुन सकेको छैन् । पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलले उदघाटनकै दिनदेखि भैरहवाकै नियति भोगेको हो । यो विमानस्थल संचालनलाई लिएर धेरै चिन्ता उत्पन्न भएको छ । यहीबीचमा निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको चर्चाले कतै भैरहवा र पोखराकै नियति दोहोरिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । अर्कोतर्फ यो नियतिमात्र थिएन, नेपालको बिडम्वना पनि थियो । नेपालमा तामझाम गरेर सुरु गरिएका आयोजनाहरू वीचमै वन्द भएका र रोकिएका उदाहरण धेरै छन् । अहिले भैरहवाबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुन नसक्नुमा प्राविधिक कारण भनिएको छ । त्यतिमात्र होइन, यो विमानस्थल सञ्चालनमा अवरोध आउनुको धेरै कारणमध्ये काठमाण्डौं केन्द्रित मानसिकताले पनि काम गरेको अनुभूति भैरहेको छ ।
गौतमबुद्ध विमानस्थलबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान प्रभावित हुनुमा यात्रुको अभाव, श्रम अनुमति र मौसम खराबीलाई कारण देखाइएको छ । त्यसमाथि भैरहवाबाट उडान रोकिनुमा नागरिक उडड्यन क्षेत्रमा अहिलेसम्म काठमाण्डौं केन्द्रित सिण्डिकेट गर्ने ठूलो गिरोहको हात रहेको आशंका उडड्यन क्षेत्रमा गरिएको छ । भैरहवाले यो नियती भोगिरहँदा भोलीका दिनमा पोखरामा समेत भैरहवाकै अवस्था दोहोरिने चिन्ता छ । सरकारले पछिल्लोपटक निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको प्रतिवद्धता जनाएको छ तर भएका अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई पूर्ण क्षमतामा सञ्चालनमा नल्याउँदै निजगढमा फेरी हतार हतार अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउनु भनेको विमानस्थललाई अलपत्र पार्नु हो । तसर्थ सरकार पहिले सञ्चालनमा आएका अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल चलाउ, अनिमात्र आवश्यकता हेरेर अरू बनाऊ । भैरहवामा जेनतेन भैरहेको अन्तर्राष्ट्रिय उडान रोकिँदा पोखराको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको विषयमा पोखरेलीहरू उत्तिकै चिन्तित छन । निश्चितरूपमा पोखरा र गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा कठिनाईका केही प्राविधिक समस्या छन् । यात्रु अभावका साथै आन्तरिक केही कारण छन जसले सञ्चालनमा अवरोध उत्पन्न भैरहेको छ । तसर्थ निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल वनाउन हतार गरिनुहुँदैन । नेपालमा अझैपनि अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा स्पष्ट नीतिको अभाव देखिएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा देखिएको अडचन, बेथिती छँदैछन् । त्यसमाथि उडान सञ्चालनको स्पष्ट कार्यविधि नबन्नु चुनौतिकै रूपमा रहेको छ । सरकारले अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई चलाउने हो भने काठमाण्डौं केन्द्रित अन्तर्राष्ट्रिय उडान र व्यवसायीको केन्द्रिकृत सोँचमा परिवर्तन गर्नु जरुरी छ । भैरहवा र पोखराले भोगिरहेको नियति निजगढमा नदोहोरियोस् । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण गर्नेमात्र होइन, चलाउने ग्यारेन्टी पनि सरकारले लिनुपर्दछ । होइन भने विमानस्थल निर्माणको लगानी बालुवामा पानी हुनेछ । यो बिषयमा सरकार सचेत बनोस् ।