© २०२३
काठमाडौँ ।
चालु आर्थिक वर्षको चार महिनामा नेपालमा प्रत्यक्ष विदेशी लगानी (एफडीआई) मा ठूलो अन्तर देखिएको छ। यद्यपि, १८ अर्ब ६६ करोड रुपैयाँको विदेशी लगानी प्रतिबद्धता आएको छ, केवल ५ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ मात्रै भित्रिएको छ। यो तथ्यांक नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको हो, जस अनुसार साउनदेखि कात्तिकसम्म २ अर्ब ७४ करोड ३९ लाख रकम बाहिर गएको र ५ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ मात्र भित्रिएको छ।
गत आर्थिक वर्षको तुलनामा पनि यो रकम बढेको छ, जहाँ चार महिनामा ३ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ मात्र भित्रिएको थियो। उद्योग विभागका अनुसार, यो चार महिनामा १८ अर्ब ६६ करोड रुपैयाँ विदेशी लगानी प्रतिबद्धता आएको छ, जसमा अटोमेटिक रुटमार्फत १ अर्ब ६२ करोड ७३ लाख र अप्रूभल रुटमार्फत १७ अर्ब ३ करोड ७७ लाख ५६ हजार रकम प्रतिबद्धता आएको बताइएको छ।
विशेष गरी, विदेशी लगानीको प्रतिबद्धता पर्यटन क्षेत्रमा ६६ प्रतिशत, सेवा क्षेत्रमा २३ प्रतिशत, उत्पादनमा ७ प्रतिशत, कृषिमा ३ प्रतिशत र सूचना प्रविधिमा १ प्रतिशत आएको बताइएको छ।
तर, विदेशी लगानी भित्रिने रकम र प्रतिबद्धता बीचको अन्तरको कारण भने स्पष्ट छैन। सरोकारवालाहरूका अनुसार, सबै प्रतिबद्धता सोही समयमा भित्रिने भन्ने नीतिगत व्यवस्था नभएकाले यसमा असमानता देखिएको हो। सरकारले विदेशी लगानी स्वीकृत गर्दा लगानीकर्तालाई चरणबद्ध रूपमा लगानी भित्र्याउने अनुमति दिन्छ, जसले गर्दा भित्रिने रकम र प्रतिबद्धता बीचको असमानता उत्पन्न भएको हो।