खोज

बुटवल, १५ असोज ।
नेपालीको मुख्य चाड दशैं शुरु हुन धेरै दिन छैन । काठमाडौं उपत्यकासहित पूर्वी नेपालमा दुई दिन मात्रै परेको अविरल बर्षाको कारण करोडौंको क्षति पुग्यो भने सयौंको संख्यामा मानिसले ज्यान गुमाएका छन् ।
जल तथा मौसम विज्ञान पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार अझै मौसम केही दिन नेपालमा सक्रिय हुने छ । बागमती, कोशी, सहितका प्रदेशमा भोगीएको प्राकृतिक विपत्ती यो क्षेत्रमा पनि पुनरानावृत्ती नहोला भन्न सकिने अवस्था छैन ।

प्रदेश सरकार सहितका लुम्बिनी प्रदेशका १ सय ९ वटा पालिकाहरूले संभावित जोखिम न्यूनीकरणको लागि ठोस योजना बनाउन सकेका छैनन् । जल तथा मौसम विज्ञान विभाग, मौसम पूर्वानुमान महाशाखा मौसम पूर्वानुमान असोज १४ गते साँझ ६ बजेको बुलेटिन अनुसार ३ दिन अझै देशमा मौसम सक्रिय रहने जनाइएको छ । १४ गते राती कोशी प्रदेश,मधेश प्रदेश लगायत देशको पहाडी भू–भागमा आंशिक देखि साधारणतया बदली रही बाँकी भूभागमा आंशिक बदली देखि मौसम मुख्यतया सफा रहने जनाइएको छ भने कोशी र गण्डकी प्रदेशका थोरै स्थानहरू र बागमती प्रदेश र मधेश प्रदेशका एक–दुई स्थानमा मेघ गर्जन/चट्याङ्ग सहित हल्का देखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको थियो ।

यस्तै असोज १५ गते मंगलबार दिउँसो कोशी प्रदेश, वाग्मती प्रदेश र गण्डकी प्रदेश लगायत देशका पहाडी भू–भागमा आंशिक देखि साधारणतया बदली रही बाँकी भूभागमा आंशिक बदली देखि मौसम मुख्यतया सफा रहने छ । कोशी प्रदेशका केही स्थानहरू, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भू–भागका थोरै स्थानहरू र बाँकी प्रदेशका पहाडी भू–भागका एक–दुई स्थानमा मेघ गर्जन/चट्याङ्ग सहित हल्का देखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको छ । सोही दिन राती कोशी प्रदेश लगायत देशको पहाडी भू–भागमा आंशिक देखि साधारणतया बदली रही बाँकी भूभागमा आंशिक बदली देखि मौसम मुख्यतया सफा रहने छ । कोशी प्रदेश लगायत बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भू–भागका थोरै स्थानहरूमा मेघ गर्जन/ट्याङ्ग सहित हल्का देखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको रहेको छ ।

असोज १६ गतेबुधबार दिउँसो कोशी प्रदेश, मधेश प्रदेश, वाग्मती प्रदेश र गण्डकी प्रदेशमा आंशिक देखि साधारणतया बदली रही बाँकी प्रदेशमा आंशिक बदली देखि मौसम मुख्यतया सफा रहने छ ।
कोशी प्रदेश र बाग्मती प्रदेशका केही स्थानहरू तथा गण्डकी प्रदेशका थोरै स्थानहरूमा हल्का देखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको छ र बाँकी प्रदेशका एक–दुई स्थानमा मेघ गर्जन÷चट्याङ्ग सहित हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ । कोशी प्रदेश र बाग्मती प्रदेशका एक दुइ स्थानहरूमा भारी बर्षाको पनी संभावना रहेको छ । सोही दिन राती कोशी प्रदेश, मधेश प्रदेश, वाग्मती प्रदेश र गण्डकी प्रदेशमा आंशिक देखि साधारणतया बदली रही बाँकी प्रदेशमा आंशिक बदली देखि मौसम मुख्यतया सफा रहने छ । कोशी प्रदेशका केही स्थानहरू तथा मधेश लगायत बागमती र गण्डकी प्रदेशका थोरै स्थानहरूमा मेघ गर्जन/चट्याङ्ग सहित हल्का देखि मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको छ । कोशी प्रदेशका एक–दुई स्थानमा भारी वर्षाको सम्भावना रहेको छ ।

लुम्बिनी प्रदेशमा पछिल्लो तिन दिनमा विपद्का २९ वटा घटना भएका छन् । पहिरो, अधिक वर्षा, डुबान लगायतका २९ वटा घटना भएको लुम्बिनी प्रदेश आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयका सूचना अधिकारी गंगाधर पाण्डेले जानकारी दिए ।

असोज ११ देखि १३ सम्म एक जनाको मृत्यु भएको छ । बाँकेमा पानीमा डुबेर एक जनाको मृत्यु भएको छ भने ३ जना घाइते भएका छन् । गुल्मीमा दुई जना र बाँकेमा एक जना घाइते भएको र नवलपरासी वर्दघाट सुस्ताका एक जना वेपत्ता भएको मन्त्रालयले जनाएको छ । यसको लागि प्रदेश सरकारले क्षतीतिको विवरण संकलन गर्ने काम भैरहेको सूचना अधिकारी पाण्डेको भनाई छ । यद्यपी प्रदेश सरकारले संभावित जोखिम न्यूनीकरणको लागि भने ठोस योजना बनाउन सकेको छैन ।

बाढी, पहिरोमा परेर १७ वटा घर पूर्णरूपमा क्षति भएको छ भने एक सय ६१ वटा घरमा आंशिक क्षति भएको छ । एउटा सरकारी भवन पूर्णक्षति भएको छ भने ३ वटा भवनमा आंशिक क्षति भएको छ । घरहरूमा क्षति हुँदा ९० लाख ९० हजार रूपैयाँ बराबरको क्षति भएको प्रारम्भिक विवरण संकलन भएको छ ।
यसका साथै बाढी र पहिरो प्रभावित एक सय ९ व्यक्तिलाई सुरक्षित स्थानमा सारिएको छ । सुरक्षाकर्मी र स्थानीय समुदायको सक्रियतामा पश्चिम नवलपरासी, पाल्पा, रूपन्देही, गुल्मी र रोल्पा जिल्लाका बाढी तथा पहिरो प्रभावितहरूलाई सुरक्षित स्थानमा सारिएको हो ।

बाढी, पहिरोबाट प्रभावितहरूलाई सुरक्षित स्थानमा सारिएको र पुनस्र्थापनाको काम अघि बढेको आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयका सूचना अधिकारी पाण्डेले जानकारी दिए । उनका अनुसार बाढी र पहिरोको उच्च जोखिममा रहेका स्थानीयहरूलाई सार्वजनिक भवन, छिमेकी तथा आफन्तको घरमा बसेका छन् ।

मौसम पुर्वानुमान महासाखाका अनुसार मंगलबार लुम्बिनी प्रदेश क्षेत्रमा दिनभारी भारी मात्रामा बर्षा हुने अनुमान गरिएको छ । यस्तै बुधवार मौसम समान्य हुनु अनुमान गरिए पनि विहिबार र शुक्रबार दिनभर नै भारी बर्षा हुने अनुमान गरिएको छ । शनिवार देखि भने मौसमममा सुधार आउने अपेक्षा गरिएको छ ।
लुम्बिनी प्रदेशमा बितेको चार दिनमा बाढी, पहिरो तथा डुबानबाट एक करोड ४३ लाख रूपैयाँ बराबरको क्षति भएको छ । आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको विवरण अनुसार विपद्का ३२ वटा घटना एक करोड ४३ लाख बराबरको क्षति भएको छ । असोज ११, १२, १३ र १४ गतेको अवधिमा ३२ वटा विपदका घटना घटेका छन् । यो अवधिमा अधिक बर्षा, पहिरो, बाढी तथा डुबानका घटना घटेका हुन ।

लुम्बिनी प्रदेशमा चार दिनको अवधिमा तुलनात्मक रूपमा क्षति कम भएको छ । यता मुख्यमन्त्री चेतनारायण आचार्यले विपद् अघि, विपदको वेलामा र विपद् पछिको अवस्थालाई ध्यानमा राखेर प्रतिकार्यका योजना अघि बढाउन निर्देशन दिएका छन् । सोही अनुसार समुदाय, प्रहरी प्रशासन र स्वयंमसेवकहरू परिचालन गरिएको मुख्यमन्त्री तथा मन्त्री परिषद्को कार्यालयले जनाएको छ ।