© २०२३
प्युठान, १९ साउन ।
प्युठान नगरपालिका–१० बुढादेवीका लिल बहादुर नेपालीको घरमा बाढी पस्दा बस्न योग्य छैन् । नजिकैको मजुवामा जुत्ता सिलाएर गुजारा चलाइरहेका थिए । भुसवाङखोलामा बाढीसंगै आएको लेदोले घर पुरिँदा बिस्थापितसंगै दैनिकी समेत कष्टकर बनेको छ ।
नेपालीको घर तथा वरिपरी लेदोले भरिएपछि नजिकैको गाउँ स्थित आफन्तको सहारा लिएका छन् । लामो समय देखि बुढादेवीमा बस्दै आएका उनको परिवारलाई दुई वर्ष देखि बाढीले सताउन थालेको हो । बुढादेविको शिरमा खलंगा देखि अर्घाखाँची जोड्ने सडक खन्दा भूक्षय रोक्ने कुनै विधि प्रयोग हुँदा दुई वर्ष देखि बर्षायाममा समस्या झेल्दै आएको उनी बताउछन् । नेपाली भने ,‘ पानी प¥यो कि जाग्राम भइ खोला हेर्ने बाध्यता रह्यो, आज भोलीमा पनि झरी परेपछि घर लगिदिन्छ कि भन्ने चिन्ताले जाग्राम बस्छु ।’ बाढीले घरमा भएका लत्ताकपडा, भाडाकुडाँ, अन्न पुरिदिएपछि दैनिकी कष्टपूर्ण बनेको उनले दुःख सुनाए ।
प्युठान नगरपालिका–९ बुढादेवीका सुर्य बहादुर के.सी.को घर वरिपरि लेदो हिड्न नमिल्ने बनेको छ । घर पछाडीबाट बग्ने भुसवाङ खोलाको बहाव र झरी अनुसार सुत्नु पर्ने हुँदा छट्पट्टीमै घरमा बस्नु पर्ने बाध्यता छ । ‘गत वर्ष देखि बर्खा लाग्यो कि बाढीकै चिन्ता हुने गरेको छ’, के.सी.ले भने ,‘सामान्य झरी पर्दा पनि घरभित्र पस्न डर लाग्छ ।’ बुढादेवीका २३ घर बाढीबाट प्रभावित भएका छन् ।
वर्षाका कारण भुस्बाङ खोलामा आएको बाढीले प्युठान नगरपालिकाको बुढादेवी बजार क्षेत्रका १५ घरपरिवार विस्थापित भएका छन् । भने, यहाका आठ परिवार उच्च जोखिममा छन् । विस्थापित मध्ये केही आफन्त र केही नजिकैको बजार क्षेत्रमा कोठा भाडामा लिएर बसेका छन् ।
विस्थापित हुनेमा प्युठान नगरपालिका–९ का राम बहादुर जिसी, कृष्ण बहादुर जिसी, डोर बहादुर जिसी, राधा जिसी, अनिता भण्डारी ,हिमाल जिसी, बिष्णा सुनार, देवेन्द्र केसी र गंगालाल बिश्वकर्मा छन् । यसैगरी, प्युठान नगरपालिका वडा नम्बर १० का सिर्जनशिल तारा बोर्डिङ स्कुल सहित लिल बहादुर नेपाली, आत्मराम सुनार, हरी बहादुर सुनार, सुर्य बहादुर नेपाली, गिता सुनार, पार्वती सुनारको घर परिवार समेत बिस्थापित भएको प्युठान प्रहरीले जनाएको छ । घर डुबानमा परेपछि बिस्थापित भएका परिवारहरूलाई आफन्त घरमा सारिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय प्युठानका प्रहरी प्रमुख प्रहरी नावय उपरीक्षक इश्वर थापाले जानकारी दिए ।
चुदरीखोला, भुुसवाङखोला र दहखोलाको आसपास रहेका सयौं रोपनीमा लागाइएको धानबाली खोलाले कटान गरि बगाएको छ । गत वर्ष मल्लरानी ४ खलङ्गा पातिहाल्ना बुकेनी सोलाहाल्ना हुँदै अर्घाखाँची गुल्मी जोड्ने सडक निर्माण भएदेखि खोलामा बाढी आउन थालेको स्थानीय भनाइ छ ।