© २०२३
भैरहवा, १७ असार । पुर्व अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले सरकारको कमजोरीका कारण गौतमबुद्ध विमानस्थलबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान सुचारु र पर्याप्त मात्रामा हुन नसकेको बताएका छन् । उनले ‘भैरहवा एअरपोर्ट ग्राउण्डमै सम्बन्धित मन्त्रालय र सरोकारवालाको मिटिङ राखेर व्यवस्थित कार्यपत्र पेश गराई छलफल गरी निचोड निकालेर अन्तर्राष्ट्रिय उडान सुचारु गर्ने गरी मन्त्रिपरिषद बैठकबाट स्वीकृत गराउन दवाव दिनुपर्ने आवश्यकता पनि औंल्याए । गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा देखिएका समस्याबारे अध्ययन गर्न गठित उपसमितिले सरोकारवालासँग गरेको छलफलमा पौडेलले यस्तो बताएका हुन् ।
उनले प्राविधिक हिसाबले मात्र अन्तर्राष्ट्रिय उडान नभएको भन्ने भनाई सत्य नभएको भन्दै सरकारको प्राथमिकता नभएर नचलेको बताए ।
पौडेलले भारतबाट एअर रुट पाउनुपर्ने भन्दै यसमा भारतले सहयोग गर्नुपर्ने बताए । बौद्धमार्गीको तीर्थस्थल लुम्बिनीमा वर्षेनी लाखौं पर्यटक विदेशबाट भित्राउने उद्देश्यले बनाइएको विमानस्थलको अहिलेको टर्मिनल भवन अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको नभएकाले अर्को बनाउनुपर्ने र हालकोलाई डोमेस्टिक बनाउनुपर्ने पौडेलले सुझाए ।
विमानस्थलभित्र र बाहिर सरकार र निजी क्षेत्रको एक खर्ब बढी लगानी भएकाले सरकारले विमानस्थल जसरी पनि चलाउने निर्णय गर्नुपर्ने बताए । विगतमा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले नै भैरहवामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बन्न नदिन प्रायोजित प्रतिवेदन समेत बनाएको र त्यसलाई तत्कालीन लुम्बिनी अञ्चलका २७ जना सांसदले प्रतिवाद गरेर गलत सावित गरेपछि सरकार बनाउने निर्णयमा पुगेको पनि पौडेलले स्मरण गरे । अब छिटो अन्तर्राष्ट्रिय उडान सुचारु गर्न समय सीमा तोकेर काम गर्नुपर्ने पौडेलले जोड दिए ।
उपसमिति संयोजक योगेश भट्टराईले सरकारले राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामा राखेको आयोजना उद्घाटन भएको दुई वर्ष पुगिसक्दासम्म अन्तर्राष्ट्रिय उडान नियमित हुन नसक्दा निजी क्षेत्रले गरेको अर्बौ लगानीको प्रतिफल पाउन नसकक्दा लगानीकर्तामा चिन्ता र निराशा बढेको पाइएको बताए । उनले यसलाई संसदमा छलफल र आवश्यक परे अन्तर्राष्ट्रिय विषय बनाएर भएपनि पूर्ण क्षमतामा चलाउनुको विकल्प नभएको बताए । उद्योग बाणिज्य संघ लुम्बिनी प्रदेश अध्यक्ष कृष्ण प्रसाद शर्माले विमानस्थललाई लक्षित गरेर निजी क्षेत्रले होटल र पर्यटन क्षेत्रमा करिब ८० अर्ब लगानी गरेपनि प्रतिफल पाउन नसकेको बताए । सिद्धार्थ उद्योग बाणिज्य संघका अध्यक्ष ठाकुर श्रेष्ठ,सिद्धार्थ सञ्जालका अध्यक्ष अनिल ज्ञवाली, चना पन्त लगायतले विमानस्थलमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपालीका लागि आवश्यक कागजपत्र बनाउन श्रम कार्यालय,स्वास्थ्य परीक्षण, भिसा सेन्टर लगायतका कार्यालयहरु स्थापना नहुंदा एअरलाइन्सहरु आकर्षित हुन नसकेको औंल्याउंदै ती कार्यालयहरु सञ्चालन गर्न माग गरे ।
पर्यटन व्यवसायी सागर अधिकारीले पर्यटक आगमन निराशाजनक हुदा विमानस्थल लक्षित गरेर खोलिएका भैरहवा क्षेत्रका एक दर्जन होटेल बन्द भइसकेका र एक दर्जन बढी होटेल निर्माणाधीन अवस्थामै रोकिएको बताए । छलफलमा सहभागी कतिपयले बनेका विमानस्थल पूर्ण क्षमतामा चलाउन नसक्ने तर अन्यत्र पुनः अर्बौ लगानीमा विमानस्थल बनाउंदै जाने परिपाटी रोक्नुपर्ने सुझाव दिए ।
छलफलमा लुम्बिनी प्रदेशका पूर्वमुख्यमन्त्री लीला गिरी,संघीय सांसदहरु वासुदेव घिमिरे, विक्रम पाण्डे,मनिष झा, मन्जु खांण, अमरेशकुमार सिंह लगायतले जग्गाको मुआब्जामा २३ अर्ब र निर्माणमा ७ अर्ब गरी राज्यको ३० अर्ब बढी लगानी भएको विमानस्थल पूर्ण क्षमतामा सञ्चालनका लागि सरकार गम्भीर बन्नुपर्ने बताए । सरकारले ढिलासुस्ती गर्दा व्यवसायीहरु पलायन भइरहेका र सरकारमाथि अविश्वास बढ्दै गएको उनीहरुको भनाई थियो ।
उपसमितिले आइतबार विमानस्थल निर्माणमा रहेका त्रुटिहरु, उद्देश्यबमोजिमको प्रतिफलको सुनिश्चितता, भारतसँगको सीमानाका कारण विमानस्थल प्रयोगको चुनौती, अन्य समस्या तथा चुनौति, विमानस्थल निर्माणको उद्देश्यअनुरुपको उपयोगको सुनिश्चितता सहितको भावी कार्ययोजना लगायतका विषयमा जानकारी लिएको थियो ।
विमानस्थल सञ्चालनमा आएको दुई वर्ष पूरा भइसक्दा पनि उडान संख्या भने वृद्धि नहुँदा स्थानीय तथा व्यवसायी निराश छन् । ०७९ जेठ २ बाट विमानस्थल सञ्चालनमा आएको हो । सञ्चालनको पहिलो वर्ष जजिरा र हिमालयन एयर लायन्सले नियमित उडान भरेपनि केही महिनामै उडान रोकेपछि विमानस्थलमा आन्तरिक उडान मात्र भइरहेको छ । छ । प्रतिनिधिसभा सार्वजनिक लेखा समितिले पूर्व पर्यटन मन्त्री तथा सांसद योगेश भट्टराईको नेतृत्वमा गठन गरेको उपसमितिले विमानस्थलको स्थलगत निरीक्षण पछि रुपन्देहीका जनप्रतिनिधि, निजी क्षेत्र र होटेल तथा पर्यटन व्यवसायीसंग छलफल गरेको हो ।