© २०२३
नवलपरासी, २ जेठ । जिल्लास्थित विभिन्न कृषि सामग्री बेचविखन गर्दै आएका एग्रोभेटहरूमा नेपालमा सुचिकृत नभएको बिक्री वितरण हुँदै आएका धानका बीउ अनुगमन टोलीले बरामद गरि नष्ट गरेको छ । बीउ बिजन प्रयोगशाला भैरहवा र कृषि ज्ञान केन्द्रका कृषि प्राविधिकहरू सहितको अनुगमन टोलीले ती एग्रोभेट तथा हाटबजारमा बिक्री हँुदै आएका बीउहरू जफत गरि नष्ट गरेको हो ।
नेपालमा सुचिकृत नभएका धानका बीउ भारतको विभिन्न बजारबाट ल्याएर आफ्नो एग्रोभेटमा राखेर बिक्री वितरण गर्दै आएको अवस्थामा फेला पारियो, ज्ञान केन्द्रका प्रमुख डा. रविन्द्रनाथ चौबेले भने, अनुगमनका क्रममा भेटिने सुचिकृत विनाको धान विउँ जफत गरियो र कार्यालयमा ल्याएर नष्ट गरिएको छ । पहिलो चरण नेपालमा सुचिकृत जातका धानको विउँ मात्र बिक्री वितरण गर्न सचेत समेत गराईएको उनले बताएका थिए ।
सदरमुकाम परासी, पटखौली, जमुनिया, गोपिगँज, बर्दघाट र सुनवलका विभिन्न स्थानमा अनुगमन टोलीले अनुगमन गरेको थियो । उनका अनुसार झण्डै दुई लाख बराबर मुल्य पर्ने साढे तिन क्वीन्टल धाँनका विउँ जपत गरिएको थियो । ती बीउलाई ज्ञान केन्द्र परिसरमा ल्याएर गाडियो । अहिले धानको बीउ राख्ने बेला आएको छ, उनले थपे, नेपालमा सुचिकृत भएका, नेपालमै विउँ उत्पादन गरिएका धानका बीउ कम्पनीहरूले उपलब्ध गराउँदा गराउँदै पनि ती एग्रोभेटहरूले भारतिय बजारबाट अवैध रूपमा ल्याएर विक्रि वितरण गर्दै गरेको पाइएको छ ।
सुचिकृत नभएका धानका विउँ ल्याएर किसानलाई बिक्रि गर्ने र पछि धान नफल्ने,रोगकिरा लाग्ने जस्ता समस्या आए पछि किसान सरकारले केही गरेन्,भन्दै कार्यालय घेर्ने जस्ता समस्या नआओस भनेर बेलामै अनुगमन गरिएको उनको भनाई थियो । नेपालमा सुचिकृत भएका धानका विउँको जिम्मेवारी सम्बन्धित बीउ उत्पादन गर्ने कम्पनीले लिन्छ, नेपालमा उत्पादन भएका विउँको जिम्मेवारी पनि सम्बन्धित कम्पनी र नेपाल सरकारले पनि जिम्मेवारी लिने गर्छ । तर सुचिकृत नै नभएका विउँको जिम्मेवारी कस्ले लिईने ? जस्ता प्रश्न खडा हुन्छ । सिमावारीबाट ल्याईने विभिन्न बीउमा विगतमा पनि समस्या देखिएका थिए, प्रमुख चौबेले भने, त्यसलाई निरुत्साहन गर्न आवश्यक छ ।
यस प्रति किसान समेत सचेत हुनुपर्ने बताउदै सोझासाझा किसानलाई थाहा नहुन सक्छ,तर तालिम प्राप्त गरेर दर्ता प्रकृया पुरा गरि विँउको कारोबार गर्ने एग्रोभेटहरू यस प्रति सचेत हुनु पर्ने हो । किसानलाई ति धानको जिम्मेवारी सरकारले लिदैन पनि भन्नु पर्छ, किसानलाई नेपालमै उत्पादन भएका विउँको प्रयोग गर्न प्रोत्साहित पनि गर्नु पर्छ । विभिन्न तालिम गोष्ठिमा पनि यसबारे कुरा उठाउने गरिएको छ । कानुन अनुसार नेपालमा सुचिकृत नभएका धाँनको विउँ विक्रि वितरण गर्नेलाई दण्ड जरिवाना र कैद सजाय सम्मको ब्यवस्था रहेको छ । तर अहिले सम्बन्धित एग्रोभेटलाई अनुगमन गर्दै सचेत गराउने र सुचिकृत नभएका विँउ जपत गरि नष्ट गर्ने कार्य मात्रै गरियो, अर्को पटक कानुनी कारवाही समेत गरिने चेतावनी समेत दिईएको थियो । उतm अनुगमन टोलीमा ज्ञान केन्द्रका प्रमुख डा.चौबे सहित बीउँ बिजन प्रयोगशाला भैरहवाका निमित्त प्रमुख शालिकराम गौतम,विषादी निरिक्षक राजेन्द्र यादव,जिल्ला प्रशासनका प्रतिनिधि, प्रहरी प्रतिनिधि,पत्रकार र अन्य कृषि प्राविधिकहरूको सहभागिता रहेको थियो ।