© २०२३
नवलपुर, २६ चैत । नवलपुर जिल्लामा मगर समुदायका बुढापुस्ताहरु मारुनी नाच जगेर्ना गर्न लागि परेका छन । मगर समुदायमा मौलिक परम्पराको रुपमा रहेको मारुनी नाच हराउन थालेपछि उनि अहिले समुदायमा संरक्षणको अभियान थालेका हुन । मगर जातिको पुुुस्तौ देखिको महत्व राख्ने मारुनी नाच अहिले मगर समुुदायमा नै हराउन थाले पछि यसको सरक्षणमा बुुढाापाका मगरहरु लागि परेका बुुलिगँटार १ का बलबहादुुर आले मगरले बताए । ‘यो मारुनी नाच मगर समुदायमा कौरा नाच भन्दा पनि रमाईलो र महत्व झल्कने नाचका रुपमा लिईने गरिन्छ ।’—आले मगरले बताए ।
मारुनी नाचले मगर जातीको भेषभूषा, सँस्कृति मात्र झल्कन्न यसले मगर समुुदायको लोक सँस्कृति र परम्परालाई जीबित राख्ने समेत गदैछ मगर अगुवा दुर्गाबहादुर राना मगर बताउँछन । मगर जातीको पोशाकमा यसको अनिबार्यता झल्कन्छ र यो नाच केही खर्चिलो भए पनि अत्यन्तै मगर जातीको सँस्कृति नै यसले झल्काउने गर्दछ ।
हरेक बुढापाका हरुले मगरको पोशाकमा यसलाई अहिले अगाडि बढाईरहेका छन र अहिले मगरहरु गाउँबस्ती बाट बिस्थापति भै शहर पस्न थालेपछि यो नाच नै लोप हुुन्छ कि भन्ने चिन्ताले पनि यसको संरक्षण र जगेर्ना गर्दै मारुनी नाच प्रति आर्कषण बढाउन बिशेष गरि गाउँपालिका नगरपालिकाहरुले सहयोग गर्न थालेका बुलिङटार गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष दिलमाया राना मगरले बताए ।
पूर्बी नवलपरासीको देबचुली र गैंडाकोट, नगरपालिका ,बुलिगंटार, बौदीकाली, हुप्सेकोट, बिनयीत्रिबेणी गाउँपालिकमा मगर जातीको बाक्लो बस्ती रहेको छ यो जिल्लामा बाहुन, क्षेत्रीसंगसंगै मगरको बाहुल्यता रहेको छ र यहाँको समाजमा कौरा, झाम्रे, मारुनी नाच मगरहरुको बिशेष नाचका रुपमा लिईने गरिन्छ र यसमा गाउँपालिकाले सहयोग गर्ने बुलिँगटार गाउँपालिकाका अध्यक्ष सुनारी मगरले बताए ।
मगर जातीलाई चिनाउने र मगरको पहिचान र परापूर्बकालदेखि प्रचलनमा आएको मारुनी नाचको सँरक्षण आबश्यक भएको बुलिङटार ३ का भबिलाल रानामगरले बताए । ‘लोप हुन लागेको कला र संस्कृतिको जगेर्ना गर्न र सरंक्षणका लागि सबैले चासो दिएर काम गर्ने हो भने नेपाली कला र संस्कृतिको बिकास अझ बढन सक्थ्यो ।’—गैंडाकोट नगरपालिकाका नगरप्रमुख मदनभक्त अधिकारीले भने ।