© २०२३
रोल्पा, १५ असोज । रोल्पाको होलेरीलाई हिल स्टेशन बनाउने कामको थालनी गरिएको छ । लुम्बिनी प्रदेश सरकारको सहयोगमा अघिल्लो वर्ष ४८ लाखको लागतमा हिल स्टेशनका केही संरचना निर्माण गरिएको थियो ।
उत्तरतिर सेताम्य हिमाल र दक्षिणतिर एशिया महादेशकै ठूलो उपत्यका दाङको समथर भूमि हुँदै भारतका विभिन्न क्षेत्र समेत अवलोकन गर्न सकिने रुन्टीगढी ६ मा अवस्थित सैवाङ खुटीमा संरचना निर्माणको थालनी गरिएको छ । हिल स्टेशनका लागि अघिल्लो वर्ष दाङछेडी स्थित मुख्य सडकवाट भारतदेखिने लेक जानका लागि हाल २०५ स्टेप सिँडी बनाएको छ । फुट ट्रेल मार्फत यात्रा गरिने भएकाले विभिन्न ठाउँहरूमा रेष्ट प्वाईन्ट र सैवाङखुटीमा करिब १८ लाख रूपैयाँको लागतमा नाच घर निर्माण गरिएको स्थानीय सुवास चन्दले जानकारी दिए । लुम्बिनी प्रदेशको राजधानी दाङबाट निकै छोटो दुरीमा रहेको होलेरीमा हिल स्टेशन वने संगै पर्यटकहरूको थप चहपहल हुने अपेक्षा गरेका छांै चन्दले भने ।
दाङको घोराहीवाट निकै छोटो दुरीमा पुगिन्छ होलेरी । वस यात्रामा वढीमा डेढ घण्टाको समय लाग्ने सो स्थान पुग्न घोराहीवाट वाह्रकुने ताल र कोइलाखानी हुदै शहीद मार्गवाट यात्रा गर्ने सुविधा रहेको छ । दाडको घोराहीवाट ३० किलोमिटर दुरीमा रहेको होलेरी सम्म पुग्ने सडक कालो पत्रे भएको छ । दाङको धुलो, धुवा, ध्वनी र उकुस मुकुस गर्मिले आक्रान्त मानिसहरू होलेरीको शान्त, शितल र रमणिय वातावरणमा केही दिन रम्न र घुम्न पाउदा आफुलाई भाग्यमानी ठान्छन । वर्षातको मौसममा होलेरीलाई छपक्क छोप्ने कुहिरो तथा सिमसिम पर्ने पानीले स्वर्गको अनुभुती दिन्छ ।
प्रकृतिको अनुपम उपहारको रूपमा रहेको होलेरी महाभारत पर्वत श्रृंखलाको शिखरमा रहेको मनमोहक र निकै सुन्दर देखिन्छ । दाङको अत्यासलाग्दो ताफक्रम, पर्यावरण र होहल्लावीच छल्दै नागवेली सडक मार्ग होलेरी पुग्दा अद्भूत आनन्दको अनुभूती हुन्छ । डाडैभरी फुलेका लाली गुरास र फलेका काफल, चुत्रो, ऐशेलुको स्वाद लिदै होलेरी यात्रा कम आनन्दको छैन । भ्यूटावर विना दाङ उपत्यकालाई दृश्यावलोकन मात्रै हैन, भारतको विभिन्न भूगोल समेत सोही स्थानवाट दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ । होलेरी रुकुम पूर्व र पश्चिमोत्तर रोल्पाको भूगोल प्रवेश गर्ने प्रवेशद्धारको रूपमा रहेको छ । दाङवाट सुरु भएको शहिदमार्ग होलेरी हुदै रुकुमको चुनवाङ र रोल्पाको थवाङ सम्म पुगेको छ । रुकुमवाट डोल्पा सम्म जोड्ने रणनैतिक महत्व वोकेको सो सडक विस्तार संगै होलेरीलाई कर्णाली सम्म जोड्ने संभावना समेत रहेको वताईन्छ ।
२०५२ साल फाल्गुन १ गते सशस्त्र युद्ध सुरु गर्दा तत्कालिन माओवादीले आक्रमणका लागि रुकुमको आठविसकोट, सिन्धुलीको सिन्धुलीगढी र कालिकोटको राडी जिउला रोज्दा रोल्पाको होलेरी प्रहरी चौकी रोजेको थियो । प्रतिकृयावादी राज्यसत्ता ध्वंस गरौ, नयाँ जनवादी क्रान्तिको तयारी गरौ भन्ने नारालाई फौजी कारवाही सहित कार्यान्वयन गर्ने नेपालकै पहिलो स्थान वनेको थियो रोल्पाको होलेरी । गिरीजाप्रसाद कोईराला प्रधानमन्त्री हुदा दोश्रो पटक पुनः सोही चौकी आक्रमण भयो । ७२ जना प्रहरीलाई नियन्त्रण लिएपछि तत्कालिन शाही नेपाली सेना र माओवादी सेना आमनेसामने भएको ठाउँको रूपमा पनि होलेरी चर्चित वन्यो । माओवादी सेनालाई घेरावन्दीमा गरेर तत्कालिन शाही नेपाली सेनाले गोली हान्ने आदेश नपाउदा पछि हट्नु परेको घटनाले पनि सो स्थान सशस्त्र द्धन्दकालमा चर्चित वन्न पुगेको थियो ।
होलेरी पुग्ने पर्यटकको अर्को रोजाईको केन्द्र गढीलेख पनि हो । समुन्द्र सतहवाट २ हजार भन्दा वेसी उचाईमा अवस्थीत गढीलेखमा रहेको भ्यूटावरवाट अन्नपूर्ण, माछापुच्छ्रे, धवलागिरी जस्ता हिमश्रंखलाको दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ । होलेरी वजारवाट गढीलेख पुग्न कच्ची सडक भएपनि पैदलयात्रीहरूका लागि सिढीको व्यवस्था गरिएको छ । होलेरी वजारवाट करिव ३ किलोमिटर दुरीमा अवस्थीत गढीलेख प्राकृतिक र ऐतिहासिक धरोहरको रूपमा रहेको छ । स्वर्गद्धारी जानु अघि महाप्रभुले गढीलेखमा तपश्या गरि ज्ञान प्राप्त गरेको मान्यता छ । वाइसे चौविसे राजाको दरवार समेत रहेकाले सो स्थान सामरिक दृष्टिकोणले समेत महत्वपूर्ण मानिन्छ ।
होलेरी वजारवाट १७ किलोमिटर दुरीमा रहेको रुन्टी गाउँ अर्को महत्वपूर्ण पर्यटकीय क्षेत्र हो । स्वर्गद्धारी महाप्रभुको जन्मस्थल रुन्टी सम्म पुग्न सडक जोडिएको छ । महाप्रभु जन्मेको गाउँमा अहिले उहाँका १५ घर नातेदार रहेको छन । सो स्थानमा रहेका केही मन्दिरहरूमा अझै सम्म पुजापाठ हुदै आएको छ । त्यहाँको पुजा पाठ र मन्दिर व्यवस्थापनको जिम्मा स्वर्गद्धारी आश्रमवाट हुदै आएको स्थानीय पहलमान घर्तीमगरले जानकारी दिए ।
होलेरीकै आसपासमा पर्ने झेनाम गैरा गाउँमा शिव पार्वती गुफा पनि अर्को महत्वपूर्ण पर्यटकीय स्थल हो । होलेरी वजारवाट झण्डै आधा घण्टा पैदलयात्रमा पुगिने सो गुफामा विभिन्न आकृतीहरू देख्न सकिन्छ । करिव ६० मिटर लम्वाइको दुरीमा रहेको सो गुफा हेर्न आउनेहरूको संख्या पनि दिनानुदिन वढि रहेको छ । माओवादीले तयार गरेका ७ डिभिजन लडाकु मध्ये पाँचौ डिभिजनका लडाकु वसेको मुख्यालय पनि होलेरी देखि नजिकै पर्छ । नुवागाउँको दहवनमा रहेको सो स्थानका साथै सहायक डिभिजनको रूपमा उघा र तिला पनि होलेरी वजार देखि नजिकको दुरीमा रहेका छन ।
चालु आर्थिक वर्ष सो स्थानमा होम स्टे निर्माण गर्ने गरि वजेट विनियोजन गरेको गाउँपालिका अध्यक्ष जनक पुनको भनाई छ । होम स्टे सहितको संरचना तयार गरि सो स्थानको समग्र व्यवस्थापनको जिम्मेवारी स्थानीय समुदायलाई दिन्छौ अध्यक्ष पुनले भने । हिल स्टेशन वन्दै गरेको होलेरीलाई अन्य पर्यटकीय क्षेत्र संग पनि जोड्ने गरि योजना वनाईरहेका छौ अध्यक्ष पुनले भने । रुन्टीगढी गाउँपालिका संवृद्धीको पहिलो आधार कृषि र पर्यटन हो अध्यक्ष पुनले भने । होलेरीलार्य केन्द्रमा राखेर त्यस वरपरका पर्यटकीय क्षेत्रलाई समेत जोडेर हिल स्टेशन बनाउने गरि काम थालनी गरेका छौ अध्यक्ष पुनले भने ।