© २०२३
दाङ, १९ पुस ।
घोराही –४ सुनपुरकी सुधनी चौधरी पनि पूर्व कमलरी हुन् । उनी कमलरी मुक्त भएपछि व्यावसायिक रुपमा बंगुरपालन गरेकी छन् । मुक्त कमलरी विकास मञ्च र आइएम नेपालले विपन्न र मुक्त कमलरीलाई आर्थिक र मानसिक रुपमा सक्षम बनाउने उद्देश्यले स्थापना गरेको सुनौलो पशुपालन महिला समूहमा आवद्ध भएर उनले व्यावसायिक रुपमा बंगुर पालन गरेकी हुन् । विपन्न वर्गको उत्थानका लागि उपलब्ध गराउँदै आएको घुम्ती कोषबाट २० हजार निःशुल्क ब्याजमा ऋण लिएर व्यावसायिक बंगुर पालन गरेको उनले बताइन् । तीन वटा बंगुरबाट व्यावसाय सुरु गरेको उनीसंग अहिले २० वटा बंगुर छन् । छुट्टाछुट्टै सातवटा खोर छन् । साना र ठूलालाई अलग अलग स्थानमा राख्न सकिने व्यवस्था छ । वंगुर पालनसंगै तरकारी खेती गरेकी सुधनी अहिले हरेक कुरामा अगाडि छन् । बंगुर र तरकारी खेतीले आम्दानी प्रशस्त भएको उनको भनाई छ ।
घोराही–४ लक्ष्मीपुरका निशा चौधरी पूर्व कमलरी हुन् । कमलरीबाट मुक्त भएपछि उनले आइएम नेपाल र मुक्त कमलरी विकास मन्चले दिएको कुखुरा काट्ने तालिम गरिन् । सोही तालिमले उनलाई व्यवसायी बनाएको छ । घोराही– ४ लक्ष्मीपुरमा मासिक तीन हजार दिने शर्तमा कोठा भाडामा लिएर (निसा फ्रेस हाउस) का नाममा कुखुरा काट्न सुरु गरेकी छन् । पहिले एक्लै सुरु गरेको व्यवसाय अहिले श्रीमान्ले पनि सघाउने गरेको उनले बताइन् । भारतमा कामका लागि गएका श्रीमान् गोपाल चौधरीलाई गत वर्ष घरमा बोलाएर संगसंगै व्यवसाय गरेकी छन् ।
मुक्त कमलरी विकास मंच र आइएम नेपालको सहयोगमा श्री उज्ज्वल पशुपालन महिला समूह गठन गरिएको छ । सदस्य रहेर उनले मासिक बचत र अन्य जीवन उपयोगी सिप सिकेको बताइन् । स्वदेशमा केही गर्नु पर्छ भन्ने कुरा पनि समूहमा सिकेकाले घर बाहिर रहेका श्रीमान्लाई घरमा बोलाएको उनको भनाई छ । धेरै कुरा जानेको, व्यवसाय गर्न हौसला मिल्नुका साथै चार जनाको परिवारलाई सजिलोसंग खर्च पुगेको छ । घर खर्च र दुइवटा बच्चाको पढाइ खर्च सबै फ्रेस हाउसको आम्दानीले धानेको उनले बताइन् । अब श्रीमान् श्रीमती दुबै मिलेर व्यवसायलाई थप गरेर स्वदेशमा आम्दानी गर्ने विचार उनको छ ।
मुक्त कमलरी र विपन्न परिवारको जीवनमा परिवर्तन गर्नका लागि आइएम (स्विडिस्) को सहयोगमा व्यावसायिक कृषि, सरसफाइ, समूह व्यवस्थापन, घुम्ती कोष परिचालन जस्ता विविध विषयमा संस्थाले सहजीकरण गर्ने गरेको छ । दाङ जिल्लाको घोराही उपमहानगरपालिका भित्रका तीनवटा वडामा १३ वटा समुह बनाएर महिलाहरुलाई सशक्तिकरणका लागि सहजीकरण गरेको छ ।
समूहमा आबद्ध महिलाहरु बालविवाहको विरुद्धमा आवाज उठाउन सक्ने र बाल विवाहलाई रोक्न सक्ने भएका छन् । गाउँघरमा हुने महिला माथिका विभेदका विरुद्ध आवाज उठाउन सक्ने भएका छन् । समूहमा बस्दा आफ्नो नाम भन्न पनि डराउने, लजाउने महिलाहरु आहिले आफ्ना समस्याका बारेमा खुलेर छलफल गर्ने भएको फिल्डमोटिभेटर सुनिता चौधरी बताउँछिन् । “समूहमा बस्न नमान्नेहरु अहिले बैठक बस्ने दिन कुरेर बसेका हुन्छन्”–उनले भनिन् ।
मुक्त कमलरीहरु आर्थिक समाजिक रुपमा सशक्त हुनुपर्छ भन्ने मान्यताका साथ ४२ वटा सहकारी र एक समूह मार्फत आय आर्जनका विभिन्न काम गरिरहेका छन् । सहकारीमा १४ हजार ७ सय २१ जना सदस्य रहेका छन् । सहकारीबाट घुम्ती कोष अनुदान सहयोग लिएर तरकारी खेती, कुखुरा पालन, बंगुर पालन, किराना पसल र नास्ता पसल संचालन गरेर आयआर्जन गर्दै आएको मुक्त कमलरी बिकास मंचका केन्द्रीय अध्यक्ष हिरा चौधरीले जानकारी दिइन् । उनले मुक्त कमलरी सबैलाई आयआर्जनमा जोडेर जीवन परिवर्तन गर्न खोजेको बताइन् ।