खोज

लमही, २६ कार्तिक ।

गढवा गाउँपालिकाले खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेड मुख्य शाखा कार्यालय तुलसीपुर, दाङसँग सहकार्य गर्दै सरकारी दरमा किसानको धान खरिद ग¥यो ।

बजारमा स्थानीय व्यापारीहरूले प्रतिक्विन्टल २ हजार ४ सय रुपैयाँ आसपासमा धान खरिद गरिरहेका बेला, पालिकाको पहलमा सरकारी दरअनुसार प्रतिक्विन्टल ३ हजार ४ सय ६३ रुपैयाँ ८१ पैसामा धान बिक्री गर्न पाउँदा किसान खुसी भएका हुन ।

गढवा गाउँपालिका अध्यक्ष यमनारायण शर्मा पोख्रेलका अनुसार, पालिकाले नेपाल सरकार मातहतको खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनीसँग सम्झौता गरेर किसानको उत्पादन सरकारी दरमा खरिद गर्न सुरु गरेको हो ।

“धान खरिद कार्यले किसानलाई उचित मूल्य सुनिश्चित गरेको छ,” अध्यक्ष पोख्रेलले भने, “हामी थप कोटा ल्याउन प्रयासरत छौँ ।”

गाउँपालिका उपाध्यक्ष शारदाकुमारी चौधरीले उत्पादन र बजारीकरणमा पालिका निरन्तर सक्रिय रहेको बताइन । उनले “धान बिक्री केन्द्रमा सबैले सहज र सरल तरिकाले सहयोग गर्न आवश्यक छ,” भन्दै सबै पक्षको सहकार्य आग्रह गरिन ।

कृषकहरूले पसिना बगाएर उत्पादन गरेको धान व्यापारीहरूले सस्तो दरमा घरमै पुगेर खरिद गर्ने र लागत समेत नउठ्ने समस्या भइरहेको गुनासो आएपछि, पालिकाले दोस्रो पटक खाद्य व्यवस्था कम्पनीसँग सहकार्य गरी धान खरिद सुरु गरेको अध्यक्ष पोख्रेलले बताए ।

धान उत्पादन गरेका किसान शोभाराम यादवले भने, “नेपाल सरकारले तोकेको दरमा धान बिक्री गर्न पाउँदा हाम्रा दुःखले मूल्य पाएको अनुभूति भएको छ ।” उनका अनुसार, “यदि कृषि उपजको उचित बजार सुनिश्चित भयो भने किसान अझ उत्साहका साथ खेतीमा लाग्नेछन् ।”

खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनीले एक जना किसानबाट अधिकतम ४० क्विन्टलसम्म धान खरिद गर्ने जनाएको छ । खरिद कार्य बिहान १० बजेदेखि साँझ ४ बजेसम्म सञ्चालन हुने जानकारी तुलसीपुर शाखा प्रमुख तुलमाया लोवाले दिए ।

गत वर्ष तुलसीपुर शाखाले कार्तिक २१ देखि पुस मसान्तसम्म ५५ लाख ६६ हजार ४ सय ६४ रुपैयाँ बराबरको १ हजार ६३२ क्विन्टल १५ किलो धान खरिद गरेको थियो ।

प्रमुख लोवारका अनुसार, अघिल्लो वर्षभन्दा यसपालि कोटा घटेर आउँदा किसानहरू प्रभावित भएका छन् । धान बजारको समस्या दीर्घकालीन बनिरहेको बेला गढवा गाउँपालिकाले स्थानीय तहमै खरिदको व्यवस्था मिलाउँदा किसानहरू सन्तुष्ट छन् ।

साना व्यापारीहरूले घरघरमै पुगेर २२ सयदेखि २५ सय रुपैयाँमै धान उठाउने गरेका बेला, पालिकाको पहलले किसानलाई राहत दिएको उनीहरूको भनाइ छ ।

तर, २ हजार क्विन्टलको सीमित कोटाले भएको किसान धेरै भएको भन्दै कोटा वृद्धि गर्नुपर्ने माग गरेका छन् । किसानहरूका अनुसार, गढवामा करिब २० हजार क्विन्टल धान खरिदको आवश्यकता छ ।

स्थानीय किसान रामशरण यादवका अनुसार, “व्यापारीलाई धान बेच्दा महिनौँ भुक्तानी नहुने समस्या थियो, तर खाद्य व्यवस्था कम्पनीमार्फत बिक्री गर्दा तत्कालै भुक्तानी पाउने भएकाले हामी ढुक्क छौँ ।”

उनले धान खरिद कार्यलाई निरन्तरता दिन गाउँपालिका र कम्पनीलाई आग्रह गरे । नेपाल सरकारको मन्त्रिपरिषद्को साउन २६ गतेको निर्णयअनुसार, प्रतिक्विन्टल मोटा धानको दर ३ हजार ४ सय ६३ रुपैयाँ ८१ पैसा र मध्यम धानको दर ३ हजार ६ सय २८ रुपैयाँ तोकिएको छ ।

तर सीमित कोटाका कारण धेरै किसान बाध्य भएर बाहिरी व्यापारीलाई मोटा धान २ हजार ४ सय र मध्यम धान ३ हजार १ सय रुपैयाँमै बिक्री गर्न विवश छन् ।