खोज

लमही, २२ कार्तिक ।

लुम्बिनी प्रदेशको दाङ जिल्लामा हुलाकी सडक अन्तर्गतका दुई महत्त्वपूर्ण खण्ड गढवा–कालाकाँटे र कालाकाटे–सिक्टा वर्षौँदेखि अधूरै छन् ।

सडकले सिङ्गो क्षेत्रको आर्थिक, सामाजिक र व्यावसायिक मुहार बदल्ने अपेक्षा गरिए पनि, निर्माणमा ढिलाइ र ठेकेदार कम्पनीको लापरबाहीले स्थानीयवासी निराश भएका छन् ।

हुलाकी सडक आयोजनाले जनाएको छ । गढवा–कालाकाँटे खण्ड (गढवादेखि वनघुस्रीसम्म) को निर्माण कार्य २०७६ साल कात्तिकमा ६५ करोड रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भई सुरु भएको थियो । तर हालसम्म ४० प्रतिशत मात्र काम सम्पन्न भएको आयोजनाले जनाएको छ ।

आयोजनाका प्रमुख लिलाबहादुर भण्डारीका अनुसार ठेकेदार कम्पनीको लगातार लापरबाहीका कारण काम ठप्प भएको बताए । पटक–पटक म्याद थपिए पनि प्रगति नदेखिएकाले ठेक्का रद्द गर्ने प्रक्रिया अघि बढाइएको उनले बताए ।

‘म्याद सकिएपछि अन्तिम अवसरका रूपमा कम्पनीलाई २ सय दिन समय थपिएको थियो,’ उनले भने, ‘तर अब ८० दिन मात्र बाँकी रहँदा समेत काम सुरु भएको छैन । सम्झौता बमोजिमको १० प्रतिशत (करिब ६ करोड ५० लाख रुपैयाँ) क्षतिपूर्ति नतिरे ठेक्का रद्द गर्ने तयारीमा छौँ,’ उनले भने ।

स्थानीय बासीहरू भने अधूरो सडकका कारण वर्षौँदेखि धुलो, हिलो र धुवाँ–धुलोमा यात्रा गर्न बाध्य छन्। यातायात अवरुद्ध हुँदा आर्थिक गतिविधि र जनजीवन प्रभावित भएको उनीहरूको गुनासो छ ।

‘वर्षा याममा सडक हिलामय बन्छ, हिउँदमा धुलोले बस्नै गाह्रो हुन्छ,’ गढवाका नागरिक समाज संयोजक खगेश्वर शर्माले भने, ‘हुलाकी सडकको नाममा विकासका सपना देखिएका हुन्, तर हाम्रा गाउँहरू अझै उस्तै छन् । पहुँच र राजनीति अनुसार ठेक्का बाँडफाँड भयो, परिणाम केही भएन ।’  ढिलाइका कारण दाङको राजपुर गाउँपालिका–७ का स्थानीयले तातिएको आन्दोलन सुरु गरेका छन् ।

सडक निर्माणमा ढिलाइ र अनदेखीका विरुद्ध राजपुर–७ का वडाध्यक्ष पुस्कर वलीको संयोजकत्वमा ‘तदर्थ सङ्घर्ष समिति’ गठन गरिएको छ ।
“सडक निर्माण समयमै नहुँदा स्थानीयवासीले सास्ती भोगिरहेका छन् ।

वर्षा याममा समस्या झन् चुलिन्छ, अब हामी चुप बस्दैनौँ,’ वलीले भने । सङ्घर्ष समितिले चाँडै हुलाकी राजमार्ग आयोजना कार्यालय नेपालगन्जमा ज्ञापन पत्र बुझाउने तयारी गरिरहेको छ ।

हुलाकी राजमार्ग आयोजना कार्यालय नेपालगन्जका प्रमुख भण्डारीले भने, “धेरै पटक ठेक्का आह्वान गरिए पनि आर्थिक स्रोत अभावका कारण काम अघि बढ्न सकेको छैन ।” उनका अनुसार सडकको प्रारम्भिक वातावरणीय परीक्षण सकिएको छ, र यदि बहु वर्षीय स्रोत सुनिश्चित भएमा दुई वर्षभित्र काम सम्पन्न गर्न सकिने सम्भावना छ ।

२०७९ सालमा कालाकाटे–गढवा सडक खण्डमा टेण्डर भएको पाँच वर्ष पुग्दा पनि केवल ९ किलोमिटर मात्र कालोपत्रे भएको छ । बाँकी सडक बर्सेनि झैँ अधूरो र बिग्रँदै गएको छ ।
राजपुरको गंगदीदेखि हाडबाससम्मको २० किलोमिटर खण्डमा वातावरणीय परीक्षण सम्पन्न भए पनि, निर्माण कार्य अगाडि बढेको छैन । सडक नहुँदा बजार, विद्यालय, अस्पताल जानै गाह्रो हुन्छ, राजपुरकी कमला वली भन्छिन्, “वर्षा सुरु भयो कि घर बाहिर निस्कन पनि डर लाग्छ ।
हुलाकी राजमार्गलाई नेपालका सुदूर गाउँ र सहरलाई जोड्ने जीवन रेखा भनिएको थियो । तर, दाङका यी दुई खण्डको अवस्था हेर्दा विकासको गाडी प्रशासनिक ढिलाइ र ठेकेदारको उदासीनतामा फसेको स्पष्ट हुन्छ ।

स्थानीय सरोकारवालाहरूका अनुसार हुलाकी सडकले व्यापार, शिक्षा, स्वास्थ्य र पर्यटन क्षेत्रमा नयाँ आयाम ल्याउन सक्थ्यो, तर कार्यान्वयनमा देखिएको कमजोरीले जनविश्वास कमजोर बनाएको छ ।