© २०२३
समाचार सारांशमा
सस्तो भारतीय केरा नेपाल आयात हुँदा नेपाली किसानको केरा बिक्री गर्न नसकी ठूलो समस्यामा परेका छन् ।
पटक–पटक सरकारको ध्यानाकर्षण गराउँदा पनि समाधान नआएपछि किसानहरू आन्दोलनमा उत्रिएका छन् ।
केरा उत्पादक सङ्घले भारतबाट आयात हुने केरा बोकेको सबै सवारीसाधन नियन्त्रणमा लिने चेतावनी दिएको छ ।
सुनवल, ०७ असोज ।
पटक–पटक ध्यानाकर्षण गराउँदा पनि सुनुवाइ नभएपछि पश्चिम नवलपरासीमा केरा खेती गर्दे आएका किसानहरू आन्दोलित भएका छन् । भारतबाट आयात भएको केराका कारण स्थानीयले बजार नपाएको भन्दै किसानहरू आन्दोलित भएका हुन् ।
उनीहरूले आजदेखि भारतबाट आयात भएर आएका केरा नियन्त्रणमा लिने जनाएका छन् । भारत बाट सस्तोमा केरा आयात हुँदा स्थानीय उत्पादनले बजार नपाएको भन्दै किसानहरूले पटक पटक सरकारको ध्यानाकर्षण गराउँदा समेत सुनवाइ नभएपछि बाध्य भएर सडकमा उत्रनु परेको बताएका छन् ।
चाडपर्वको समयमा नेपाली उत्पादनले माग धान्ने भए पनि भारतबाट धमाधम केरा आयात हुँदा नेपाली उत्पादन बोटमै कुहिन थालेको केरा उत्पादक सङ्घ नवलपरासीका अध्यक्ष लख्खु यादवले बताए ।
भारतीय केरा बोकेर भन्सार हुँदै आउने सबै सवारी साधन नियन्त्रणमा लिने सङ्घले जनाएको छ । ‘भारतबाट आएका गाडी अब हामी नियन्त्रणमा लिन्छौँ, नेपाली उत्पादन खेर जाँदा वास्ता नगर्ने भएपछि बाध्य हुनुपरेको छ,’ अध्यक्ष यादवले भने । नयाँ सरकारले किसानको समस्या सुन्छ कि भन्ने अपेक्षा रहेको पनि उनको भनाइ छ ।
गत वर्ष ४५ रुपैयाँ प्रतिदर्जन सम्ममा बिक्री भएको केरा यस वर्ष २० रुपैयाँमा पनि बिक्री नभएपछि जमिन भाडामा लिएर खेती गर्दै आएका अधिकांश किसान चिन्तित बनेका छन् । नवलपरासीको प्रतापपुर र सुस्ता केरा पकेट क्षेत्र हो । सो क्षेत्रमा झन्डै १८ सय बिगाहा क्षेत्रफलमा केरा खेती हुँदै आएको छ ।
असारदेखि ६ महिनासम्म आन्तरिक उत्पादनले नेपालको माग धान्ने भएकाले भारतीय केराको आयात तत्काल रोक्न केरा उत्पादक सङ्घले माग गरेको छ । केही दिन भित्र केरा बिक्री नभए खेतमा नष्ट हुने जोखिम रहेको भन्दै किसानहरूले तिन तहका सरकारले बजारीकरणको व्यवस्था गर्न माग गरेका छन् ।
जिल्लाको सुस्ता, प्रतापपुर र सरावलमा झन्डै १८ सय बिगाहा क्षेत्रफलमा केरा खेती हुँदै आएको छ । अहिले नवलपरासीमा झन्डै एक लाख मेट्रिक टन केरा बिक्रीका लागि तयार भएको केरा उत्पादक सङ्घले जनाएको छ । नवलपरासीमा यस वर्ष दश प्रतिशतले केरा खेतीको क्षेत्रफल विस्तार भएको छ ।
तर केराले उचित मूल्य नपाउँदा फेरि केरा खेतीबाट पनि पलायन हुनुपर्ने अवस्था सृजना भएको किसानहरूले बताएका छन् । लुम्बिनी प्रदेशमा भैरहवा र नेपालगन्ज भन्सार कार्यालयबाट अहिले भारतीय केराको आयात हुँदै आएको छ । बेलहिया नाका बाट प्रति दिन ८० मेट्रिकटनको दरले केरा आयात भइरहेको भैरहवा भन्सार कार्यालयले जनाएको छ ।
भारतमा उत्पादन लागत सस्तो पर्ने भएकाले भन्सारबाट अहिले धमाधम सस्तोमा भारतीय केरा आयात भइरहेको हो । अहिले नेपाली उत्पादनले आन्तरिक माग धान्न सक्ने भएकाले भारतीय केराको आयात रोक्नुपर्नेमा किसानहरूको जोड छ । भारतीय केराको आयात भइरहेपनी बजारमा केराको मूल्यमा भने गिरावट आएको छैन । उपभोक्ताले खरिद गर्दा महँगोमै किन्नुपर्ने अवस्था रहेको छ ।