© २०२३
समाचार सारांश
हरि ॐ पूजा सामग्री उद्योग” बुटवलमा स्थापना गरिएको हो, जुन विशेषगरी जनै उत्पादनमा केन्द्रित छ।
पछिल्लो पाँच वर्षदेखि निरन्तर जनै उत्पादन गर्दै आएको छ।
वार्षिक १५ लाखभन्दा बढी जनै उत्पादन हुन्छ, जुन तौलमा झण्डै ५ टन बराबर हुन्छ।
बुटवल, २४ साउन ।
बुटवलमा उत्पादन भएको जनै नेपालको बजारमा मात्र नभई विदेशमा समेत निर्यात हुन थालेको छ । धर्म संस्कृतिसँगै स्वदेशमा रोजगार सृजना गरी विदेशी जनैको आयात रोक्ने उद्देश्यका साथ ३ जना युवाहरूले उद्योग खोलेका हुन् ।
२५ लाख रुपैयाँको लागतमा हरि ॐ पूजा सामग्री उद्योगले पाँच वर्षदेखि जनै उत्पादन गरिरहेको छ । कोभिड–१९ को महामारीले विश्वभर प्रभाव पारेको बेला विदेशमा काम गरिरहेका स्याङ्जाका लोकप्रसाद काफ्ले स्वदेश फर्किए ।
स्याङ्जा स्थायी घर भई बुटवलमा बसोबास गर्ने उनी कोभिडकै कारण कम्पनीबाट बिदामा फर्किएका थिए । घरबाट निस्कन समेत डर लाग्ने अवस्थाबाट ग्रुजिएर केही समयपछि सामान्य बन्दै गयो । साउदी अर्बमा १७ वर्ष डेरी एण्ड फुड बेभरेज कम्पनीमा कार्यरत काफ्लेले कोभिडपछि बुटवलमा स्थायित्व रोजे ।
आफन्त जनार्दन न्यौपाने र सुन्दर भण्डारीसँग नियमित छलफलपछि ‘हरि ॐ पूजा सामग्री उद्योग’ को योजना बनेको हो । पूजा सामग्रीसँग जोडिएकै व्यवसाय गर्दै आएका दुई जनासँग भेटेर उनी यसमा लागे ।
नेपाली बजारमा वार्षिक ठुलो परिणामको माग रहेको जनै स्वदेशमा नै उत्पादन गर्ने विकल्पहरू खोजे । कच्चा पदार्थ कहाँबाट ल्याउने, कसरी व्यवस्थापन गर्ने, मेशिनबारे भारतमा गएर बुझ्नेपछि काम सुरु गरेका थिए ।
उद्योगबाट वार्षिक १५ लाख जनै उत्पादन समेत गर्दै आएको छ । जसको व्यवस्थापकीय र बजारको पाटो काफ्लेले हेर्दै आएका छन् । यो वर्ष जनै पूर्णिमाका लागि १५ लाख जनै बजारमा गइसकेको र अब बाँकी बचेको जनै अभिमन्त्रित गरी वर्षभरि नै बिक्री वितरण गरिने उनले बताए ।
‘भारतमा नै कपास किनेर धागो आफ्नो आवश्यकता अनुसारको तयार गर्छौँ,’– उनले भने । सरा र शिखा पूर्ण भएको गुणस्तरीय नेपाली जनै भएको सञ्चालक सुन्दर भण्डारीले दाबी गरे । ‘हातले नै शिखा पारेर जनै तयार गरिन्छ,’ उनले भने ।
बाट्ने काम मेशिन प्रयोग भएको तथा ३ सरा, ९ सरा गरी ५४ सराको जनै भएको उनले बताए । यसबाट गाउँ गाउँमा रोजगार सृजना भएको उनी बताउँछन् । इच्छुकहरू तालिम लिएर घरबाट नै यो उत्पादन गर्ने उनले बताए । तालिम लिई सक्षम भएका गृहिणीहरूको घरमा नै धागो छोडिने उनले बताए । ‘प्रति गोटा अनुसार जनै शिखाको पैसा पाउने गर्छ,’–उनले भने ।
शास्त्रीय विधि परम्परा अनुसार पूर्ण सरा र शिखा भएको जनै, रक्षा बन्धन उत्पादन गरिएको हुँदा छोटो समयमा बजारमा उपभोक्ताको मन जितेको छ । घरमा पूजा, पाठ, दान गर्दा जनै प्रयोग हुने हुँदा वार्षिक ५ करोड आवश्यक हुने अनुमान रहेको उनले बताए ।
विशेष नेपालमा धेरै घरमै आफै उत्पादन र केही उद्योगमा गरी करिब १ करोड जति उत्पादन हुने गरेको छ । बाँकी भने भारतबाट आयात गरिँदै आएको छ । बजारमा यसको मूल्य ५ रुपैयाँ रहेको छ । सञ्चालक तथा ज्योतिष जनार्दन न्यौपानेले भारतबाट आउने ठुलो परिणामको जनैलाई रोक्न आफूहरू सफल भएको बताए ।
विगत पाँच वर्षदेखि सुरु भएको यो उद्योगबाट वार्षिक उत्पादन १५ लाख भन्दा धेरै जुन ५ टन हुन आउँछ । अहिले १२५ जनाले रोजगार पाएको उनले बताए । यहाँ उत्पादन भएका जनै नेपालसहित युरोप, अमेरिका, गल्फ देशमा बिक्री हुने गरेको उनले बताए ।
ज्योतिष जनार्दन न्यौपाने ब्रहमा, विष्णु र महेश्वरसँग यसको प्रसङ्ग जोडिएको बताए । यसलाई बह्माले उत्पादन गरेको, शिखा पार्ने र मन्त्रण गर्ने काम शिवजीको विष्णु र गायत्री माता तथा सावित्री माताले अभिमन्त्रण गरेको प्रसङ्ग जोडिएको छ ।
शुद्ध तरिकाले मन्त्रण गरिएको जनै लगाउनाले हामी कुनै पनि शुभ कर्म गर्न अर्था पितृ कर्म गर्नका लागि योग्य हुन्छौँ भन्ने शास्त्रीय मान्यता रहेको छ । विभिन्न समुदायमा आफ्नो परम्परा, विधि विधान अनुसार व्रतबन्ध गरिसकेपछि जनै लगाउने प्रचलन छ ।
जनैले विभिन्न प्रकारका विध्नबाधा, अवरोधहरूबाट मुक्त गराउने र साथसाथै शुभ कर्म लगायत पितृकर्मका लागि योग्य ठहरिने हुँदा जनै धारण गरिन्छ ।