खोज

इरानको जेलमा रहेको पाँच जना नेपालीलाई सरकारले स्वदेश फर्काउन सफल भएको छ । कूटनीतिक पहलपछि इरानको जेलमा रहेका पाँच जना नेपाली स्वदेश फर्किएका परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

पछिल्लो इजरायल–इरान युद्धमा नेपाली नागरिकको सुरक्षा र उद्धारका क्रममा इरानको जेलमा पाँच जना नेपाली रहेका थाहा भएपछि मन्त्रालयले कूटनीतिक पहल सुरु गरेको थियो ।

अदालतले थुनामुक्त गर्ने आदेश दिएपछि तेहरानमा रहेको नेपाली अवैतनिक वाणिज्य दूत र अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन सङ्गठनको सहयोगमा उनीहरू शुक्रबार काठमाडौँ आइपुगेका छन् ।

यसअघि पनि ९ जना नेपाली इरानबाट भारतको बाटो हुँदै बुटवल आइपुगेका थिए । इरानमा मात्रै होइन, नेपालीहरू विदेशमा अलपत्र पर्ने क्रम बढिरहेको छ । युक्रेनको जेलमा समेत एक नेपालीले दर्दनाक पीडा सहेर बस्न बाध्य भएको समाचार सार्वजनिक भैसकेको छ ।

अरू धेरै देशमा नेपालीहरू अनाहकमा जेलमा कोचिन विवश भएका छन् । उनीहरूको उद्धारका लागि पहलको आवश्यकता छ । इराक र सिरियामा समेत नेपाली नागरिकले नारकीय जीवन बिताउन बाध्य भएको समाचार आइरहेको सन्दर्भमा नेपाल सरकारले ठोस पहल गरी नेपालीलाई स्वदेश फिर्ता बोलाउन अव ढिलाइ गर्नु हुँदैन ।

इजरायल–इरान द्वन्द्वकै क्रममा सरकारले भारतलाई अनुरोध गरेर भारतीय विमानमार्फत तीन चरणमा गरी ९ जना नेपाली यसअघि स्वदेश फिर्ता भइसकेका छन् । नेपालको कूटनीतिक पहल यसपटक सफल भएको छ तर रुसमा रहेका नेपालीलाई स्वदेश फिर्ता गराउने पहल भने अझैसम्म असफल हुँदै आएको छ ।

रुस युक्रेन युद्धमा अन्जानबस नेपाली परेका छन् । उनीहरू सुरक्षित स्वदेश फर्किन चाहन्छन तर नेपाल सरकारले गरेको प्रयास अहिलेसम्म सफल हुन सकेको छैन् । अवको दिनमा अझै कूटनीतिक पहल गरेर अलपत्र परेका नेपालीलाई स्वदेश फर्काउन ढिलाइ नहोस् ।

उज्वल जीवनको खोजीमा विदेश पलायन हुन बाध्य नेपालीहरू विदेशका मुलुकमा अलपत्र पर्ने समस्या बर्षौदेखिको समस्या हो । बैदेशिक रोजगारीमा संलग्न दलालहरूले नेपालीहरूलाई राम्रो तलब र आकर्षक जागिरको लोभ देखाएर विदेश लैजाने र त्यही अलपत्र पार्ने गर्दै आएको बर्षौ भैसकेको छ ।

बिदेसिनु नेपाली युवाहरूको रहर मात्र नभई बाध्यता बनिसकेको छ । विदेशी भूमिमा पसिना चुहाएर पनि स्वदेशी माटोका लागि युवाहरूको महŒवपूर्ण योगदान छ । अर्थात्, उनीहरूले पठाएको रेमिट्यान्स नै देशको प्रमुख आयस्रोत बनिरहेको छ ।

विदेशमा युवाले चुहाएको रगत र पसिनाबाट कमाएको पैसा स्वदेशमा आउँदा सरकारले गौरव महसुस गर्छ । तर तिनै पसिना चुहाउनेहरू समस्यामा पर्दा भने बेखर जस्तै बन्छ । विदेशमा यसरी अलपत्र परेका तथा समस्यामा परेकाहरूको सहयोगका लागि दूतावासहरूले उद्धारका काम गर्नुपर्ने हो तर ती दुतावास काम नगरी बस्ने सरकारी अड्डा बनेका छन् ।

सरकारले स्वदेशमै रोजगारीका अवसर र आर्थिकरूपमा सुरक्षित भविष्यको निर्धारण नगरेसम्म युवाहरू हरेक दिन विदेश गइरहनुपर्छ, रेमिट्यान्स पठाइरहनुपर्छ ।

स्वदेशी उत्पादन विदेश निर्यात गर्नुपर्ने सरकार युवा निर्यात गरिरहनेछ । पछिल्लोसमय रुस, युक्रेन, साउदी अरव, मलेसिया, इराक र इरान लगायत खाडी क्षेत्रमा काम गर्न जाने युवाहरू अलपत्र र समस्यामा पर्नुको मुख्य कारण हो– नेपालीलाई गुमराहमा पार्नु र सम्झौता अनुसारको काम र तलब नपाउनु ।

स्वदेशमा दलाल र म्यानपावर कम्पनीले एउटा काम भनेर विदेश पठाउँछन्, त्यहाँ पुगेपछि थोरै पैसामा अर्कै काममा लगाउने गर्छन् । मासिक चर्को ब्याजमा पैसा निकालेर विदेश गएका युवाहरू ‘भनिए अनुसार’ को काम र पैसा नपाएपछि छट्पटिन बाध्य हुन्छन् ।

नेपाली युवाहरूको त्यस्तो बाध्यताको फाइदा उठाउन खोज्ने दलालको विदेशमा पनि कमी छैन । तसर्थ अवको दिनमा बैदेशिक रोजगारीलाई व्यवस्थित वनाउँदै विदेशका विभिन्न मुलुकमा अलपत्र नेपाली नागरिकलाई स्वदेश फर्काउने बिषयमा सरकारले ठोस र कूटनीतिक पहल गरोस् ।