खोज

गुल्मी, २६ जेठ ।

नेपालमा कफीको जननी जिल्ला गुल्मीको आँपचौरमा यति बेला कफीका बिरुवाको माग धेरै छ । तर कफी विकास कार्यालयले भने माग अनुसार कृषकहरूलाई बिरुवा उपलब्ध गराउन सकेको छैन । मुसिकोट नगरपालिका –५ स्थित कफी विकास केन्द्र आँपचौरमा यस पटक कृषकहरूले दुई लाख कफीका बिरुवाको माग गरेका छन् । कफी कृषकहरूले यति धेरै बिरुवाको माग गरे पनि केन्द्रमा यस पटक ७० हजार मात्र बिरुवा उत्पादन भएको कफी विकास केन्द्र आँपचौरका प्रमुख जीवन आचार्यले बताए ।

आँपचौरमा स्थापना भएको कफी विकास केन्द्रले कफीका बिरुवा उत्पादन गर्नुका साथै बिक्री वितरण समेत गर्दै आएको छ । यहाँ उत्पादित बिरुवा राम्रो गुणस्तरको हुने भएका कारण गुल्मी सहित अर्घाखाँची, कास्की, स्याङ्जा, लमजुङ, धादिङ, लगायत ४० भन्दा बढी जिल्लाहरूबाट कफीका बिरुवाको माग हुँदै आएको छ ।

बिरुवाको माग धेरै भए पनि आवश्यक स्रोत र जनशक्तिको अभावका कारण माग अनुसार केन्द्रले बिरुवा उत्पादन गर्न सकिरहेको अवस्था छैन । मुसिकोट नगरपालिका–५ अन्तरगत आँपचौरमा रहेको कफी विकास केन्द्र नेपाल सरकारको सङ्घीय बागवानी तथा राष्ट्रिय बीउ बेर्नाको श्रोत केन्द्र पनि हो । तत्कालीन राजा वीरेन्द्रले विक्रम संम्बत २०४१ सालमा कफी विकास केन्द्र स्थापना गरेसँगै गुल्मीमा व्यावसायिक रूपमा कफी खेती गर्न थालिएको हो ।

कफी विकास केन्द्रमा उत्पादन गरिएको प्रति बिरुवा अहिले ४० रुपैयाँमा बिक्री हुँदै आएको छ । कफी विकास केन्द्रले बगैँचा व्यवस्थापन, बिरुवा उमार्ने, टिप्ने र प्रशोधन लगायतका कामका लागि सिजन अनुसार ४० देखि ५० जनासम्मले अस्थायी रूपमा रोजगारी पाउँदै आएका छन् । केन्द्रमा कफी पल्पिङ मेसिन, कफी हलर मेसिन, कफी ड्रयार, रोस्टर मेसिन र कफी स्प्रे सो मेसिन समेत उपलब्ध छ ।

केन्द्रले आपचौरमै १८४ रोपनी जग्गा खरिद गरेर करिब १२ हजार कफीका बिरुवा रोपण गरेको छ । कफीको जननी आँपचौरमा कफी बगैँचा बिस्तार गर्ने उद्देश्यले अहिले छ वटा नर्सरीमा करिब ६० हजार कफीका बिरुवा रोपण गरिएको कार्यालय प्रमुख आचार्यले बताए । पछिल्लो समयमा कफीको लागि सेतो गँबारो कृषकहरूका लागि मुख्य समस्या र चुनौतीको विषय बनेको छ । सेतो गँबारोका कारण जिल्लामा १५ प्रतिशत कफीका बोटहरू नष्ट हुने अवस्थामा रहेका छन् ।

जिल्लामा कफी खेतीमा कृषकहरूको आकर्षण बढे पनि समय समयमा कफीमा देखिने सेतो गँबारो, ढुसी, डढुवा आदिका कारण कफीका बोटहरूमा क्षति पुग्ने गरेको छ । गुल्मीमा अहिले करिब तीन सय हेक्टर क्षेत्रफलमा कफी खेती गरिदैं आएको छ । गुल्मीमा कृषि ज्ञान केन्द्र, प्रधानमन्त्री तथा कृषि आधुनिकीकरण परियोजना, कफी विकास केन्द्र आँपचौर, कफी अनुषन्धान केन्द्र भण्डारीडाँडा लगायत स्थानीय तहले समेत कफी खेतीको क्षेत्रमा काम गर्दै आइरहेका छन् ।