© २०२३
नेपालगञ्ज, २१ मंसिर ।
थारु समुदायको अस्तित्व, पहिचान, संस्कृति र राजनीतिक भविष्यसँग गाँसिएका साझा सवालहरूलाई लिएर बाँके र बर्दियाका थारु युवा तथा बुद्धिजीवीहरू एकजुट बन्न थालेका छन् । “हमार संस्कृति हमार पहिचान, देश बनैनाम युवनक योगदान” भन्ने नारासहित शनिबार भएको गहन छलफलले थारु समुदायको आवाजलाई नयाँ दिशा दिएको छ ।
थारु बाहुल्य जिल्ला बाँके र बर्दियालाई लुम्बिनी प्रदेशबाट टुक्र्याएर कर्णालीमा मिसाउने कुनै पनि योजना स्वीकार्य नहुने छलफलको मुख्य निष्कर्ष थियो । अभियन्ता सीताराम थारुको अगुवाइमा सम्पन्न छलफलले बाँके र बर्दियालाई टुक्र्याउने प्रयासविरुद्ध एक भएर संघर्ष गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ ।
पछिल्लो समय विभिन्न राजनीतिक दलका नेताहरूले थारु बहुल क्षेत्र बाँके र बर्दियालाई लुम्बिनी प्रदेशबाट छुट्याउनुपर्ने अभिव्यक्ति दिँदै आएको सन्दर्भमा यो छलफल थप अर्थपूर्ण बनेको सहभागीहरूको भनाइ छ । चिन्ताको विषय त के छ भने यस्तो अभिव्यक्ति बाहिर ल्याउनेहरूमा बाँके र बर्दियाकै प्रमुख दलका मुख्य नेता अग्रपंक्तिमा देखिएका छन् । अझ प्रमुख शीर्ष नेताहरूले समेत यस विषयमा मौन स्वीकृति वा समर्थन जनाइरहेका कारण थारु युवाहरूमा गहिरो चिन्ता पैदा भएको थियो । यही परिस्थितिमा थारु युवाहरूले अब चुप लागेर बस्ने होइन भनदै एकजुट भएर आफ्नो भूगोल, माटो र पहिचान जोगाउन अग्रपंक्तिमा उभिने सहमति जनाएका हुन् ।
अभियन्ता सीताराम थारु भन्छन्, “बाँके र बर्दिया थारुहरूको थातथलो हो। यहाँको संस्कृति, भाषा, पहिचान तराईसँग जोडिएको छ । हामीलाई जबर्जस्ती फरक पहिचानमा हलिदिनु हाम्रो अस्तित्वमाथिको आक्रमण हो। त्यसैले अब हामी एक हुन्छौँ, र यसको डटेर प्रतिवाद गर्छौँ ।”
छलफल केवल राजनीतिक मुद्दामा सीमित रहेन । थारु समुदायभित्र फैलँदै गएको सिकलसेल समस्या र विभिन्न प्राकृतिक तथा सामाजिक विपद्का असरलाई पनि गम्भीर रूपमा उठाइएको थियो। यस क्रममा सिकलसेल पीडितहरूका लागि नियमित रक्तदान कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने र विपदमा परेका थारु समुदायका व्यक्तिहरू तथा परिवारलाई सहयोग गर्ने उद्देश्यले “थारु विपद् कोष” स्थापना गर्ने निर्णय पनि गरिएको छ । अभियन्ता चौधरीका अनुसार, “संकटको बेला आफ्नो समुदाय आफ्नैे सहारा बन्नुपर्छ । अब हामी संगठित भएर विपद् व्यवस्थापन र सहयोगमा पनि अघि बढ्ने छौँ ।”
त्यसैगरी नेपालगञ्जमा हुँदै आएको माघी मिलन, सांस्कृतिक उत्सव र चाडपर्वहरूलाई व्यवस्थित रूपमा मनाउन मूल आयोजक समिति गठन गर्ने, थारु युवाहरूलाई राजनीतिक, आर्थिक र सांस्कृतिक रूपमा सशक्त बनाउँदै लैजाने र सामाजिक काममा अग्रपंक्तिमा रहेर भूमिका खेल्ने निर्णय पनि छलफलबाट निष्कर्ष निकालिएको छ ।
छलफलमा सहभागी जेन–जी पुस्ताका थारु युवाहरूले आफ्नो मातृभाषा, संस्कार र विगतको इतिहास हराउँदै गएको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे। उनीहरूले आफ्नो रीतिरिवाज, संस्कृति र समुदायको इतिहासबारे अग्रजहरूको मार्गदर्शन आवश्यक रहेको बताएका थिए । एक युवा सहभागीले भावुक हुँदै भने, “हामी थारु भएर पनि थारु भाषा बोल्न लाज मान्न थालिसकेका छौँ । अब यो अवस्था हामी आफैंले बदल्नुपर्छ। राजनीतिक चेतना र संस्कृति संरक्षण सँगसँगै लैजानुपर्छ, नत्र भोलि हाम्रो नाम मात्रै बाँकी रहनेछ ।” यसरी बाँके र बर्दियाका थारु युवाहरूले आयोजना गरेको यो छलफल यतिमै सीमित छैन, यो सांस्कृतिक पुनर्जागरण, पहिचानको लडाइँ र सामूहिक चेतनाको संकल्पको रुपमा हेरिएको छ ।
आफ्नो माटो, भाषा, संस्कृति र अस्तित्व जोगाउने अटल प्रतिबद्धतासहित उठेको यो आवाज अब जिल्लाको सीमाभन्दा बाहिर पुग्ने तयारीमा छ । माघ मिलन कार्यक्रमको तयारीकालागि आईतवार पनि नेपालगञ्जमा थारु युवाहरुको तयारी बैठक आयोजना गरिएको जंग्रार साहित्यिक बखेरीका अध्यक्ष सोम डेमन्डौराले जानकारी दिए ।